در روزهای گذشته آمار ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در ایران ،برای چندمین بار، روند صعودی پیدا کرده است. مقامات ایران می‌گویند موج چهارم همه‌گیری آغازشده است.

نقشه جدید رنگ‌بندی کرونا در شهرهای کشور که اخیراً در رسانه‌های ایران منتشرشده است، نشان می‌دهد که مراکز استان‌ها و کلان‌شهرهای کشور در وضعیت قرمز قرار دارند که مطابق این نقشه، کرونا تنها در مناطقی از سیستان و بلوچستان در وضعیت آبی قرار دارد.

مقامات در ایران، عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تعطیلات نوروز را عامل اصلی آغاز موج چهارم کرونا معرفی می‌کنند اما منتقدان می‌گویند دولت قوانین سفت و سختی برای کنترل رفت‌وآمدها وضع نکرده است و واکسیناسیون بسیار کند پیش می‌رود و تاکنون تنها کادر درمان توانسته‌اند واکسینه شوند.

چرا آمار کرونا در مناطق بلوچ نشین پایین است؟

کنشگران حوزه این منطقه معتقدند که در استان سیستان و بلوچستان به خاطر عدم توسعه‌یافتگی و کمبود مراکز درمانی مجهز برخی محدودیت‌هایی برای شهروندان ساکن این مناطق را به دنبال داشته که از عوامل اصلی آبی و زرد بودن این منطقه است.

«محمد» یکی از اعضای کادر درمان شهرستان ایرانشهر است. او معتقد است که مردم از دادن تست کرونا پرهیز می‌کنند چرا که در حال حاضر با گسترش فقر در بلوچستان مردم عادی قادر به پرداخت هزینه تست کرونا که مبلغ آن به حدود ۳۰۰ هزار تومان می‌رسد نیستند.

محمد می‌گوید: «دلیل دیگر آن عدم مراجعه مردم به مراکز درمانی برای مداواست که به خاطر یک علت می‌روند و هزینه‌های جانبی دیگری نیز برایشان تحمیل می‌شود که مجبور به پرداخت آن می‌شوند. مسئولین بنا بر دلایلی از اعلام آمار واقعی به وزارت بهداشت خودداری می‌کنند. یکی از دلایل این است که نشان دهند که توانایی مقابله با ویروس کرونا را داشته‌اند و از طرف ارگان‌های امنیتی تحت‌فشار هستند تا آمار کمتری به کشور رد کنند.»

یکی از اعضای کادر درمان که در چابهار زندگی می‌کند درباره آبی بودن وضعیت کرونا در این منطقه می‌گوید: «به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ابلاغ‌شده که تنها از کسانی تست گرفته شود که بیماری‌های مزمن دارند و یا اینکه کاملاً دچار تنگی نفس شده باشند (یعنی حالتی که ریه کاملاً درگیر شده است) اما حالت‌های معمولی را تست نگیرند، به همین خاطر آماری که ما از بیمارستان به اداره ارسال می‌کنیم بسیار پایین است.»

«رضا» نیز از کادر درمان شهرستان سرباز است. او می‌گوید در شهرهای کوچک‌تری مثل نیکشهر و سرباز آمار کرونا بالاست اما مردم به مراکز درمانی دسترسی ندارند و بسیاری از روستائیان که علائم کرونا دارند بدون ارائه هیچ‌گونه تست کووید فوت می‌کنند و علت مرگ برای این افراد در پزشکی قانونی تنگی نفس عنوان می‌شود.

اوایل فروردین نیز با اعلام دیده شدن موارد جدید کرونا در استان سیستان و بلوچستان،  روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان چابهار، اعلام کرد ده نفر در این شهرستان به ویروس جهش یافته کرونای انگلیسی مبتلا شده اند.

کنشگران بلوچ چه می‌گویند؟

مدیر کمپین فعالین بلوچ در این باره می‌گوید: «سیستم بهداشت و درمانی در استان ما بسیار ضعیف است. همه مردم بلوچستان به خدمات درمانی و بهداشتی خوب دسترسی ندارند و بیشترین جمعیت بلوچستان که در حاشیه شهرها و روستاها سکونت دارند و به کووید مبتلا شده‌اند، توانایی رفتن به مراکز درمانی شهرستان‌ها را ندارند چراکه برایشان بسیار هزینه‌بر است. با توجه به اینکه منطقه ما ازنظر فقر پایین‌ترین رتبه کشور را دارد مردم توانایی پرداخت هزینه‌ها را ندارند.»

عبدالله عارف، می‌گوید آمارهای ارائه‌شده به وزارتخانه‌ها صحت ندارد و این اقدام را «سانسور آماری» می‌خواند که مطابق آن، در کشور اعلام می‌کنند که وضعیت کرونا در بلوچستان خوب است اما مسائل امنیتی و سیاسی نیز به دلیل فعالیت احزاب سیاسی مسلح بلوچ در این استان نیز دخیل است تا منطقه را پاک اعلام کنند.

بلوچ‌ها در ایران از مشکلات شدید اقتصادی رنج می‌برند. کمبود شدید آب، خشکسالی و به دنبال آن، از بین رفتن کشاورزی و دامداری در این منطقه منجر شده تا بیکاری و فقر در سیستان و بلوچستان گسترش یابد.

حبیب‌الله سربازی، کشنگر سیاسی بلوچ نیز در این زمینه معتقد است که بلوچستان بدترین وضعیت بهداشتی را در سراسر کشور دارد و این آمار خود حکومت هم به این مسئله اذعان می‌کند و نبود امکانات در حوزه بهداشتی، درمانی، ضعف آزمایشگاه‌ها، ضعف پزشکی، کمبود بسیار زیاد پزشک، کمبود بسیار زیاد کادر درمانی و حتی نبود کادر درمان در بسیاری از مراکز مختلف درمانی ازجمله دلایلی است که کرونا تشخیص داده نمی‌شود.

آقای سربازی در ادامه می‌گوید: «جمهوری اسلامی هم همان‌طور که بخش‌های مختلفش را به حال خود رها کرده، در مسئله کرونا هم به نظر می‌رسد که آن جدیتش تنها در حد مسئولان است. ما گزارشی داریم که سپاه پاسداران برای نیروهای خود کارهایی را انجام داده اما همان کارهایی که برای نیروهای خودش انجام داده، بین بلوچ و غیر بلوچ فرق گذاشته مثلاً مایع ضدعفونی‌کننده داده‌اند به نیروهای سپاهی اما به بلوچ‌ها نداده بودند و بعد از اعتراض به برخی مایع ضدعفونی‌کننده داده شد و توجیه آنان این بوده که بودجه نیست درصورتی‌که اگر بودجه‌ای نباشد نباید این کمک‌ها تنها برای بخشی از اعضا می‌بود.»

حکومت می‌گوید کرونا در بسیاری از مناطق استان سیستان و بلوچستان، خصوصاً در چابهار بحران کرونا وجود ندارد. کارشناسان می‌گویند این غیرقابل‌باور است زیرا این شهر یکی از مناطق گردشگری و تجاری و اقتصادی است و تردد زیادی دارد و ازآنجایی‌که فرودگاه آن به‌صورت ۲۴ ساعته در حال فعالیت است، این انکارها و توجیه‌ها قابل‌پذیرش نیست.