امسال سال خوشی برای شرکت «ویکتوریا سیکرت» نبوده است و دارد بدتر هم میشود.
بیش از 100 مدل خطاب به «جان مهاس» مدیر عامل این شرکت، طوماری را امضا کردهاند تا قول بدهد از آنها در برابر بدرفتاریهای جنسی محافظت کند. این تازهترین ضربهای است که نثار این شرکت شده است، شرکتی که تقلاکنان دست و پا میزند تا در جهانی که رو به جلو میرود برای خود جایگاهی دست و پا کند.
این نامه با حمایت سازمان غیر انتفاعی «ائتلاف مدلها» تهیه شده است و در آن به عکاسانی اتهام زدهاند که به ادعای امضاکنندگان نامه «از اهرم روابط کاریشان با ویکتوریا سیکرت برای گول زدن دختران آسیبپذیر و سوءاستفاده از آنها بهرهبرداری میکنند.» این فصل جدیدی در داستانی است که پای شماری از عکاسان را به میان کشیده است و لکه بزرگی بر سیمای صنعت بهپوشی به شمار می آید.
«کریستی ترلینگتون»، «ادی کمبل» و «ایسکرا لارنس» از جمله مدلهایی هستند که طومار خطاب به «ویکتوریا سیکرت» را امضا کردهاند. این طومار با حمایت جنبش «دیگر بس است» تهیه شده است که مبارزه با آزار جنسی در هالیوود و فراتر از آن را هدف گرفته است.
«لسلی اچ وکسنر» مالک شرکت «لبرندز» که شرکت مادر این شرکت آمریکایی لباسزیر زنانه است نیز بابت روابط صمیمی و دیرینهاش با «جفری اپستین» با انتقاد مواجه شده است. اپستین مجرمی جنسی با سابقهی محکومیت است و طبق اخباری که انتشار یافته است با ادعای این که استعدادیاب شرکت «ویکتوریا سیکرت» است به سراغ مدلها میرود. عکاسانی هم که با این شرکت ارتباط دارند به بدرفتاری جنسی متهم شدهاند.
آیا به سرنخی رسیدهایم که با کشیدن آن بتوان کل این بافت رقتانگیز را از هم گسیخت؟ واقعیت این است که اوضاع این شرکت در سراسر سال خوب نبوده است.
نخست آن که این شرکت لباس زیر زنانه بابت گفتن این که به مدلهای تراجنسیتی خوشآمد نمیگوید به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و اندکی بعد «یان سینگر» مدیر عامل این شرکت هم کنارهگیری کرد. در ماه مه هم خبر رسید که نمایش مد سالانه این شرکت هم دیگر پخش تلویزیونی نخواهد داشت و طبق تازهترین اظهارنظرها ممکن است به کلی لغو شود.
این هفته هم «اد رازق» مدیر ارشد بازاریابی «ویکتوریا سیکرت» که متولی اصلی برگزاری نمایش مد سالانه و گوینده آن اظهارات ضدتراجنسیتیها بود بعد از 36 سال حضور در این شرکت استعفا داده است.
«ویکتوریا سیکرت» را در سال ۱۹۷۷ زوج «روی» و «گای ریموند» تأسیس کردند تا مردانی که میخواهند برای همسرانشان لباس زیر بخرند راحتتر باشند (یعنی شرکت را نه به خاطر زنان بلکه به خاطر گل روی مردان تأسیس کردند). نام شرکت هم برگرفته از نام ملکه «ویکتوریا» است که به نظر این زوج مظهر ظرافت بود.
راستش را بخواهید دشوار بتوان تصور کرد که ملکه «ویکتوریا» زیر لباس سوگواری زیرپوش جکدار مشکی از جنس اطلسی بپوشد. امروزه هم وضع بدتر است و نام «ویکتوریا سیکرت» با ظرافت نهایت فاصله را دارد و بیشتر یادآور غرفههای غمانگیز پایانههای فرودگاه، عطرهای تند ناخوشایند و کیفهای راهراه رنگ و رو رفته است و بویی از هیچگونه ظرافت نبرده است.
تنها چیزی که به نوعی مایهی مباهات «ویکتوریا سیکرت» بوده است مدلهای سرشناسی بودند که سرشار از غرور زنانگی بر صحنه نمایشهای مد سالانه گام برمیداشتند. اکنون گویا آنها نیز آستین بالا زدهاند تا تشکیلاتی را به چالش بکشند که آنها را به روی صحنه فرستاد.
نمایش راه رفتن سالانهی «فرشتگان» (لقبشان این است) نیمهبرهنهای که سر تا پایشان آراسته به الماس و پولک است، بالهایی از جنس پر بر دوش دارند، کفشهای پاشنه نوکتیز سرگیجهآور به پا دارند، سینهبندهای جکدار و شورتهای تسمهدار پوشیدهاند، که دستکمی از رقص برهنه امثال «کارلی کلوس»، «کندال جنر»، «گیگی»، «بلا حدید» و «وینی هارولو» در لاس وگاس نداشت.
اما حتی آنها که دهها سال پیش پول کلانی میگرفتند تا زنانگی را به نمایش بگذارند دیگر علاقهمند نیستند و ناقوس مرگ چنین کارهایی یقیناً به صدا در آمده است. «کلوس» ماه پیش در مصاحبه با مجلهی «ووگ» گفته بود که گمان نکند این نام تجاری بتواند موجودیت وی را «به خوبی نمایش دهد» و «آن نوع پیامی که من میخواهم برای زنان جوان سراسر جهان بفرستم در بارهی معنای زیبایی است.» «کلوس» دو سال سابقه همکاری با این نام تجاری را داشته است.
تماشاگران چنین نمایشهایی هم که زمانی تماشایشان از واجبات بود آب رفته است. این نمایش در سال ۲۰۱۳ میلادی ۹.۷ میلیون نفر تماشاچی داشت که در سال ۲۰۱۷ به ۵ میلیون کاهش یافت و پارسال هم فقط ۳.۳ میلیون نفر تماشاگر آن بودند. فروش هم رو به کاهش است.
«ویکتوریا سیکرت» برای آن که جنجال مربوط به ماجرای تراجنسیتیها را فروبنشاند، «والنتینا سامپایو»، تراجنسیتی برزیلی را در بخش ورزشی خود موسوم به «ویکتوریا سیکرت صورتی» به کار گرفته است. «سامپایو» هم در اینستاگرام راجع به این اخبار و خطاب به دنبالکنندگان خود نوشت «هرگز از رویاپردازی دست برندارید».
بسیار خوب، اما انگار امواج دگرگونی چنان شتابان علیه «ویکتوریا سیکرت» اوج گرفته که به کار گرفتن «سامپایو» هم تیری در تاریکی و از سر نومیدی است.
«ویکتوریا سیکرت» نخستین میراثدار رقتانگیز پدرسالاری نیست که ناشیانه تقلا میکند تا با وانمود کردن احترام به تراجنسیتیها خود را با ارزشهای نوین همآهنگ نشان دهد. در دسامبر پارسال بود که به منظور قرار گرفتن در سرخطهای خبری، برای نخستین بار گذاشتند تا شرکتکنندهای تراجنسیتی در مسابقات دختر شایسته حضور یابد. کاری به شفافی لباس شنای دو تکه همان شرکتکننده که از جنس توری نازک بود.
بسی شرمآور است که توقع دارند فردی که از جراحی تغییر جنسیت ضربه روانی خورده است حالا برای اثبات خود بتواند به اندازه انتظاری که از زنان هست خود را کوچک کند. انگار علامت نهایی پیروزی و مقبولیت آن است که چقدر بتوانیم خود را بر اساس گرسنگی کشیدنها و خوردن معجون پروتئین تعریف و محبوب کنیم.
علت اصلی مشکلات «ویکتوریا سیکرت» را باید در حقیقتی ساده جست: زنان دوست ندارند دیگر به شرکتی بها بدهند که محصولاتش مدام به آنها سرکوفت میزند به خوشهیکلی مدلهایی نیستنند که عکسشان روی جعبه همان محصولات نقش بسته است. حالا هم که صحبت آزار جنسی به میان آمده است زنان قطعاً دوست ندارند پولشان را خرج محصولات شرکتی کنند که متهم است از حقوق انسانی آنها حفاظت نمیکند.
مدلهای «ویکتوریا سیکرت» قبلاً ادعا کرده بودند که با خرامان خرامان راه رفتن در جلوی مردان چشمچران احساس توانمندی میکنند ولی در یکایک زنان تماشاگر این صحنه یا زنانی که هفتهها بعد عکسها و فیلمهای این صحنهها را میبینند، برعکس این احساس ایجاد میشود. این صحنهها محصولات فرهنگی است که ما را زیر کلیشههای زیبایی دفن میکند، کلیشههایی که ما را تحقیر میکنند و میخواهند اسیر تزلزلهای آنها باشیم.
باید دید چه پیش خواهد آمد. آیا «ویکتوریا سیکرت» به این اعلان جنگ مدلها پاسخ خواهد داد؟ ببخشید از این که «ویکتوریا سیکرت» دارد به راستی به فنا میرود قطرهای هم اشک نمیریزم؛ برعکس، مشتاقانه به آیندهای چشم دارم که شرکتهای تحت مدیریت زنان جای این شرکت اسفبار را بیگرند، شرکتهایی که فقط ادعای خدمت کردن به زنان را ندارند بلکه پشت و پناه واقعی آنان هستند.
© The Independent