آموس هارل، تحلیلگر روزنامه هاآرتص اسرائیل، می‌گوید که حمله پهپادی هفته گذشته ایران به یک کشتی در نزدیکی ساحل عمان «هدیه‌ای غیرمنتظره به اسرائيل» بوده است که به نبرد این کشور علیه ایران کمک می‌کند. آقای هارل با روایت حمله نیروی هوایی سپاه پاسداران به کشتی «مرسر استریت»، یادآوری می‌کند که در این حمله یک ناخدای رومانیایی و یک مامور امنیتی بریتانیایی کشته شده‌اند.

به گفته این تحلیلگر، جنگ دریایی ایران و اسرائیل را «اسرائيل آغاز کرد نه ایران» و این اسرائيل بوده که در دو سال گذشته به تانکرهایی که نفت ایران را قاچاقی به سوریه می‌برند تا سودش به حزب‌الله لبنان برسد حمله می‌کرده است؛ حملاتی بدون تلفات جانی. این حملات دریایی بخشی از یک دکترین شناخته‌شده اسرائیلی به نام «جنگ بین جنگ‌ها» است که در پی جنگ با حزب‌الله در سال ۲۰۰۶ به یکی از راهبردهای ارتش اسرائیل بدل شد و در دولت بنیامین نتانیاهو که پس از آن روی کار آمد، در محور سیاست نظامی این کشور قرار گرفت؛ اما هارل می‌گوید که «اشتباه ایران (کشتن دو شهروند غیرنظامی از کشورهای اروپایی)‌ در لحظه‌ای مناسب در دامان اسرائیل افتاده است».

دولت جدید اسرائيل که چند ماه پیش سر کار آمد تا به ۱۲ سال زمامداری نتانیاهو پایان داده شود، از هشت حزب مختلف با گرایش‌های مختلف تشکیل شده است اما دفاع از کشور در مقابل جمهوری اسلامی ایران، تنها دولتی که علنا اسرائیل را به نابودی تهدید می‌کند، جزو نکات مورداتفاق میان احزاب مختلف اسرائيلی در دولت است.

اولین واکنش سردمداران دولت جدید به واقعه «مرسر استریت» تهدید ایران به حمله نظامی بود. این را هم از نفتالی بنت، نخست‌وزیر راست‌گرا، شنیدیم و هم از آویو کوخاوی،‌ رئیس ستاد کل ارتش. ژنرال بنی گانتز، وزیر دفاع از حزب میانه‌گرای آبی و سفید، اولین چهره شاخص دولت بود که با لحنی صبورانه‌تر صحبت کرد و گفت اول باید مجاری دیپلماتیک امتحان شوند. آقای گانتز خود پیش از این رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل بود و چهره‌ای است که ده‌ها سال سابقه نظامی دارد؛ اما همین مجرای دیپلماتیک بود که برای اسرائیل مفیدتر واقع شد.

آمریکا و بریتانیا پس از گفت‌وگو با اسرائیلی‌ها با صدای بلند ایران را مسئول حمله به «مرسر استریت» معرفی کردند و پاسخی گروهی و هماهنگ را وعده دادند. آقای کوخاوی به خواست کابینه کشور، با همتایان خود در بریتانیا و سایر کشورها تماس گرفت و شواهد اطلاعاتی که دست داشتن ایران در این حمله را ثابت می‌کرد، نشان داد. وزارت خارجه اسرائیل به رهبری یائیر لاپیدِ میانه‌گرا نیز در این روند مشارکت داشت.

اسرائیل در ضمن محکومیت حمله در شورای امنیت سازمان ملل را خواهان شده است که با توجه به حضور روسیه و چین بعید به نظر می‌رسد.

آقای هارل در تحلیل خود به سخنان بنت در بازدید روز سه‌شنبه‌اش از مقر فرماندهی شمالی ارتش اسرائيل اشاره کرده و گفته است که این گفته‌ها، «نمایانگر ترتیب کنونی اولویت‌های اسرائيل‌اند». هارل می‌افزاید: «اسرائیل در تلاش است جامعه بین‌المللی را بسیج کند تا ایران را محکوم کنند. پاسخ مستقیم (به شکل حمله سایبری یا نوعی انفجار) فعلا به تعویق افتاده است.» اما دولت بنت-لاپید باید در شرایطی وارد عمل شود که بنیامین نتانیاهو، رهبر اپوزیسیون، علیه آن فعالیت می‌کند و هیچ رویکرد نرمی مقابل ایران را برنمی‌تابد.

به گفته هارل، بنت در سخنان خود با تهدید لفظی ایران و یادآوری افزایش بودجه ارتش اسرائیل و مرتبط دانستن این افزایش با «ارتقای ظرفیت‌های تهاجمی علیه ایران» خواسته است جلوی مخالفت احتمالی نتانیاهو را بگیرد.

در تحلیل هارل می‌خوانیم: «اتفاقی غریب در شب سه‌شنبه باعث شد شرمساری ایران بیشتر شود.» اشاره او به گم شدن پنج کشتی در دریای عرب است که بنا بر گزارش‌ها یکی از آن‌ها به دست گروهی مسلح از ایران افتاده بود اما خدمه کشتی «آسفالت پرینسس» که با پرچم پاناما حرکت می‌کند و در مالکیت بریتانیا است، موتورهای کشتی را از کار انداختند تا سرقت‌کنندگان نتوانند کاری کنند و همین بود که این کشتی صبح چهارشنبه آزاد شد. البته جمهوری اسلامی ایران هم دست داشتن در حمله به «مرسر استریت» را منکر شده است و هم دست داشتن در رویدادهای شب سه‌شنبه را.

هارل می‌گوید تردیدی نیست که حمله اول را ایران انجام داده است اما مورد دوم «مشکوک» به نظر می‌رسد. او می‌پرسد:‌ «ایران با سرقت یک کشتی بریتانیایی درست در آستانه تحلیف رئیس‌جمهور جدید و تهاجمی خود، ابراهیم رئیسی، چه به دست می‌آورده است؟»

شرکت اسرائیلی «ویندوارد» که در دریاها فعالیت هوش مصنوعی می‌کند، نیز روز پنجشنبه اعلام کرد که حادثه سه‌شنبه در دریای عرب مشکوک است. بنا بر اعلام این شرکت، بیشتر کشتی‌هایی که شب سه‌شنبه متوقف شدند، در گذشته در رابطه با قاچاق نفت ایران در منطقه فعالیت‌هایی داشته‌اند؛ مثلا خود کشتی آسفالت پرینسس در ماه‌های گذشته چند بار در بندرهای ایران پهلو گرفته است. به گفته این شرکت، نشانه‌هایی وجود دارد که این کشتی «فعالیت‌های سیاهی» داشته است. هارل با اشاره به این تحلیل‌ها می‌گوید گذشته این کشتی تردیدهایی راجع به کل ماجرا پیش می‌آورد.

هارل تاکید می‌کند که از نظر اسرائیل رویدادهای خلیج فارس با ماجرای برجام و مذاکرات ایران و آمریکا مرتبط‌ند. این تحلیلگر می‌گوید: «مذاکرات وین شاید در آخر ماه جاری از سر گرفته شوند اما جامعه اطلاعاتی اسرائیل دیگر چندان مطمئن نیست که ایران به دنبال توافقی جدید باشد.»

آموس هارل از تحلیلگران باتجربه اسرائیلی و نویسنده دو کتاب درباره جنگ‌های اسرائیل با حزب‌الله و گروه‌های فلسطینی به زبان عبری است که آن‌ها را به همراه آوی ایساکاروف، تحلیل‌گر باسابقه‌ای که اکنون بیشتر با نقشش در ساخت مجموعه‌ تلویزیونی «فوضی» شناخته می‌شود، نگاشته است.

آقای بنت قرار است به‌زودی با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کند. (تاریخ دقیق سفر به دلیل گسترش دوباره ویروس کرونا در اسرائيل تعیین نشده است)‌ و به گفته هارل، در آن دیدار درباره «عواقب توافق جدید با توجه به پیشرفت‌های اخیر ایران در زمینه دستیابی به ظرفیت سلاح‌های هسته‌ای» هشدار خواهد داد.

ژنرال گانتز چند روز پیش اعلام کرد که ایران تنها حدود ۱۰ هفته با «نقطه عطف» یعنی جایی که در آن به قدری اورانیوم غنی‌شده جمع کرده است که بتواند یک بمب هسته‌ای درست کند، فاصله دارد. هارل یادآوری می‌کند که این روند زمانی تکمیل می‌شود که ایران بتواند کلاهک هسته‌ای هم تولید کند و این روند یک تا دو سال طول خواهد کشید.

هارل تاکید می‌کند که پیشرفت هسته‌ای ایران حاصل «شکست سیاست ترامپ و نتانیاهو» است. او می‌نویسد: «بر خلاف انتظار نتانیاهو، ایران زیر بار تحریم‌های شکننده آمریکا و اعمال فشار حداکثری در هم نشکست. این سیاست‌ها تنها ایران را به سوی تداوم پروژه هسته‌ای خود سوق داد.»

آقای بنت پیش از این هم نتانیاهو انتقاد کرده بود که در سه سال گذشته (از زمانی که ترامپ از برجام خارج شد و ایران غنی‌سازی اورانیوم را از سر گرفت) گزینه‌های نظامی اسرائیل برای برخورد با ایران را بهبود نبخشیده است. به گفته هارل، بنت از «جو خوبی» که در حال حاضر بین دولت خود و دولت بایدن وجود دارد استفاده خواهد کرد تا صدای اسرائیل را به گوش آمریکا برساند. دکتر آیال هولاتا، رئیس جدید شورای امنیت ملی اسرائیل هم چند روز پیش با همتای آمریکایی خود، جیک سالیوان، دیدار کرد که هدف اصلی‌ آن تدارک سفر بنت به کاخ سفید بود.

این تحلیلگر اسرائیلی می‌گوید بایدن می‌داند که بنت نه می‌خواهد و نه می‌تواند مثل نتانیاهو واشنگتن را علیه کاخ سفید بشوراند. فشار اصلی بایدن بر بنت وا‌داشتن اسرائیل به کاهش روابط خود با چین در عرصه فناوری خواهد بود. دولت ترامپ هم چهار سال این خواسته را از نتانیاهو داشت اما به جایی نرسید.

هارل می‌افزاید که روند صلح اسرائیل و فلسطین جزو اولویت‌های بایدن نیست اما واشنگتن همچنان پیشرفتی حتی نمادین در این زمینه را خواهان است. بنت همچنان حاضر نیست با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، دیدار کند. او احتمالا در زمینه «اقدام‌های مثبت» اقدام‌های اقتصادی در کرانه غربی را پیشنهاد خواهد داد. این در حالی است که «رفتار ارتش اسرائيل همچنان ثبات نسبی در کرانه غربی را به خطر می‌اندازد». هارل یادآوری می‌کند که در روزهای اخیر سربازان اسرائيلی چندین شهروند غیرنظامی را در این منطقه کشته‌اند. (از جمله برخی کودکان را)

از استراتژی تا تاکتیک

این تحلیلگر در ادامه می‌گوید اسرائیل رویکردی تاکتیکی دارد؛ در حالی که تفکر ایران راهبردی، استراتژیک و طولانی‌مدت است. هارل که هفت سال است جزو تحلیلگران ارشد نظامی هاآرتص است، در این زمینه به توافق ۲۵ ساله ایران و چین، توافق با روسیه در زمینه مبارزه با تروریسم (که طبق آن ایران تصاویر کیفیت بالای ماهواره‌های روسیه را دریافت می‌کند) و ارسال سامانه‌ پدافند هوایی به سوریه (برای کمک به رژیم بشار اسد در مقابل حملات اسرائیل) اشاره می‌کند.

این نویسنده در ادامه به کشمکش اخیر در لبنان و شلیک سه راکت کاتیوشا از جنوب این کشور به سمت منطقه جلیل در شمال اسرائیل می‌پردازد. بنا بر اعلام ارتش اسرائیل گروه‌های فلسطینی در اردوگاه‌های آوارگان حوالی شهر صور این حمله را انجام دادند نه حزب‌الله. همین است که ارتش اسرائیل واکنشی محدود داشت اما در پی این ماجرا، ۱۹ راکت دیگر از لبنان به اسرائيل شلیک شد که برای اولین بار، حزب‌الله مسئولیت آن‌ها را به عهده گرفت.

هارل که پیش از هاآرتص شش سال میزبان برنامه‌ای هفتگی در زمینه مسائل نظامی در رادیو ارتش اسرائیل بود، در پایان می‌نویسد: «حالا توپ در زمین اسرائیل است. حزب‌الله چالش روشنی پیش روی دولت بنت-لاپید قرار داده است.» به گفته این نویسنده، کار دشوار بنت این است که هم باید به حزب‌الله و ایران نشان دهد که صبر اسرائیل را محک نزنند و هم باید «از جنگی بی‌فایده در زمانی بسیار بد برای اسرائيل جلوگیری کند».