در میان انبوهی از پشتون‌ها که رهبری طالبان را بر عهده دارند، دین‌محمد حنیف تنها تاجیکی است که در این جمع حضور دارد. او در میان طالبان به‌عنوان چهره‌ای آگاه و اندیشمند شناخته می‌شود و طالبان او را همه‌جا به‌عنوان نماد کثیرالقومی بودن این گروه علم می‌کنند؛ اما دین محمد حنیف تنها تاجیک در جمع پشتون‌ها است و در زمان رای‌گیری برای یک مسئله، مسلما نمی‌تواند نظرات و دیدگاه‌های خود را تحمیل کند.

قاری دین‌محمد حنیف، فرزند قاری خدای‌نظر، در سال ۱۳۳۴ در روستای یفتل بالا در بدخشان افغانستان متولد شد. پدرش از قاریان مطرح آن زمان در بدخشان بود. او در ۱۵ سالگی حافظ کل قرآن شد. وقتی در دهه ۸۰ میلادی (دهه ۶۰ شمسی) مدارس دینی در افغانستان بسته شدند، او برای ادامه تحصیل به پاکستان رفت و در مدارس دینی منطقه خیبر پشتون‌ خواه، تحصیل علوم دینی را ادامه داد.

هنوز تحصیلات قاری حنیف به پایان نرسیده بود که گروه طالبان در قندهار اعلام وجود کرد. قاری دین محمد که در مدارس دینی پاکستان با تعدادی از رهبران طالبان آشنا شده بود، عده‌ای از جوانان بدخشان را نیز با خود همراه کرد و به قندهار رفت و به طالبان پیوست. زمانی که طالبان در سال ۱۳۷۴ شهر هرات را تصرف کردند، بیشتر بدخشانی‌های این گروه به هرات آمدند و مسئولیت نهاد امر به معروف و نهی از منکر را به دست گرفتند. در سال‌های حضور طالبان، القاعده هم در هرات پایگاهی ایجاد کرد که در آن تاجیک‌های تبعه تاجیکستان را آموزش می‌داد. تعدادی از تاجیک‌های بدخشانی نیز در این پایگاه آموزش‌ دیدند و برای جنگ به جبهه‌های شمال افغانستان منتقل شدند.

پس از تصرف کابل و اعلام امارت اسلامی طالبان در افغانستان، قاری دین‌محمد حنیف ابتدا به‌ سمت وزیر پلان (اقتصاد) منصوب شد و پس از چندی وزیر آموزش عالی در امارت اسلامی شد. دین‌محمد حنیف از معدود چهره‌های طالبان است که در دوران سلطه اول این گروه به ژاپن رفته و در یک دانشگاه این کشور درباره طالبان و کارکردشان سخنرانی کرده است. در این سفر او تلاش داشت از طالبان چهره‌ای ملی و مردمی ترسیم کند. دین‌محمد حنیف بار دیگر دو سال قبل (۱۳۹۸) به دانشگاهی در ژاپن دعوت شد و درباره جایگاه طالبان در افغانستان صحبت کرد. او در دوره نخست حکمرانی طالبان در افغانستان با جبهه ائتلاف شمال هم در ترکمنستان گفت‌وگو کرده و کوشیده بود جبهه شمال را به تسلیم در برابر طالبان وادارد.

پس از سقوط طالبان، قاری حنیف مسئول اداره جبهه‌های این گروه در بدخشان شد. او تعداد زیادی از جوانان بدخشانی را با نگرش‌های افراطی آشنا کرد و به این ترتیب برای طالبان از بدخشان سرباز جمع‌ کرد.

او در سال ۱۳۸۳ ابتدا در کمیسیون سیاسی طالبان عضو و بعد به فرمان ملا عمر، یکی از اعضای رهبری این گروه شد.

در سال ۱۳۹۲، هم‌زمان با تاسیس دفتر نمایندگی گروه طالبان در قطر، او نیز یکی از اعضای دفتر قطر شد و در کمیسیون سیاسی گروه طالبان، مسئولیت رابطه با کشورهای آسیای میانه را بر عهده گرفت.

پس از سقوط حکومت اشرف غنی، قاری دین‌محمد حنیف به فرمان ملا هبت‌الله وزیر اقتصاد امارت اسلامی طالبان شد؛ در حالی که او هیچ تحصیلاتی در زمینه اقتصاد ندارد و تنها در مدارس دینی مناطق قبایلی پاکستان علوم دینی را به صورت نیمه‌کاره فرا گرفته است.

قاری دین‌محمد حنیف علاوه بر تسلط به زبان‌های رایج داخل افغانستان، به زبان عربی نیز کاملا مسلط است و تا حدی نیز انگلیسی می‌داند.