هم‌زمان با سفر ملافاضل مظلوم، معاون وزیر دفاع طالبان، به شمال افغانستان، یک گردان انتحاری مجهز به سلاح‌های به جا مانده از نیروهای ویژه ارتش دولت پیشین افغانستان، در شهر مزارشریف مستقر شده است. قاری عابد، از مسوولان امنیتی استان بلخ، گفته است که اعضای این گردان به سلاح‌های پیشرفته مجهزند و توان اجرای هر نوع عملیات نظامی را دارند. به گفته قاری عابد، همه اعضای این گردان «فدایی‌ها و استشهادی‌ها»یی‌اند که به عنوان نیروهای خاص «امارت اسلامی» طالبان، مامور اجرای عملیات‌های ویژه‌اند.

گردان‌های انتحاری طالبان از یک ماه پیش بدین‌سو در حال استقرار در شهرهای شمالی افغانستان‌اند و قبل از این، در استان‌های قندوز، بدخشان، تخار و بغلان مستقر شده بودند. بخشی از این نیروها از یک ماه قبل، در امتداد مرز افغانستان و تاجیکستان مستقر شدند. استقرار این گردان‌ها در مرز تاجیکستان انتقاد امامعلی رحمان، رئیس‌جمهوری تاجیکستان، از دولت طالبان و واکنش ملابرادر، معاون نخست‌وزیر طالبان، را در پی داشت.

ملا فاضل مظلوم، معاون وزارت دفاع طالبان، که روز هفدهم اکتبر به مزارشریف رفته و سپس از شهرهای شبرغان و قندوز بازدید کرده است، به فرماندهان تحت امر خود در این استان‌ها دستور داده است که بر کنترل هرنوع تحرک دشمنان طالبان تمرکز کنند.

ملا فاضل مظلوم در سال ۲۰۰۱، در جریان فروپاشی رژیم طالبان و در نبرد با نیروهای تحت امرعبدالرشید دوستم بازداشت و به آمریکایی‌ها تحویل داده شد. او تا سال ۲۰۱۳ در گوانتنامو زندانی بود. از ملا فاضل به عنوان یکی از عوامل کشتار دیپلمات‌های ایرانی و از آمران کشتار شیعیان در اوت ۱۹۹۸ در مزارشریف نام برده می‌شود.

پس از تسلط طالبان بر افغانستان، مسوولان نظامی این گروه بر تلاش بیشتر برای استقرار گردان‌های انتحاری و نظم بخشیدن به نیروهای نظامی خود در شمال افغانستان تمرکز کرده‌اند. به نظر می‌رسد طالبان همچنان از وقوع قیام مردمی در شمال افغانستان و شکل گرفتن هسته‌های مقاومت علیه دولت خود که هنوز هیچ کشوری آن را به رسمیت نشناخته است، هراس دارند. تاکنون هیچ یک از مقام‌های نظامی طالبان از کابل به استان‌های جنوب سفر نکرده و در زمینه استقرار گردان‌های انتحاری در شهرهای جنوبی این کشور که عمدتا پشتون‌نشین‌اند هم اقدام نشده است. برعکس، به دستور ملا فاضل، گردان‌های انتحاری از استان‌های جنوبی و غربی افغانستان به شمال این کشور منتقل و در شهرها و روستاها مستقر شده‌اند.

ملا فاضل مظلوم که اکنون معاون وزارت دفاع طالبان است، از شمال افغانستان شناخت دقیقی دارد. او فرمانده لشکر جنگجویان این گروه در سال ۲۰۰۱ در استان‌های شمالی افغانستان و شاهد تارومار شدن طالبان در جنگ‌های چریکی با نیروهای ائتلاف شمال بوده است. در یک ماه اخیر، ملا فاضل دوبار به شمال افغانستان سفر کرده است و در تعیین و جابه‌جایی مسئولان نظامی طالبان اختیار عمل دارد. 

ملا فاضل در سفر به شهر شبرغان، ابتدا به دشت لیلی رفته و در کنار یک گودال که به باور او محل دفن جنگجویان تحت امر او در سال ۲۰۰۱ است، دعا خوانده است. در جنگ با نیروهای عبدالرشید دوستم در دشت لیلی، صدها نیروی تحت امر ملا فاضل کشته و اسیر شدند. پس از این رویداد، ادعاهایی مبنی بر کشتار و دفن گروهی جنگجویان طالبان توسط نیروهای دوستم مطرح شد که برخی از سازمان‌های تحقیقی از جمله «پزشکان برای حقوق بشر»، با انتشار گزارشی در سال ۲۰۰۲، وقوع این رویداد را تایید کرد. در گزارش سازمان پزشکان برای حقوق بشر آمده است که در نوامبر سال ۲۰۰۱، بیش از دو هزار جنگجوی طالبان که به نیروهای ائتلاف شمال و متحدان آمریکایی آنان تسلیم شده بودند، در اثر خفگی در کامیون‌ها یا با شلیک مستقیم کشته شده‌اند.

قبل از این و در سال ۱۹۹۷، نیروهای ائتلاف شمال بیش از سه هزار جنگجوی طالب را در نبردی سخت در شهر مزارشریف و حومه‌ آن کشتند. طالبان در دولت نخست خود، هرگز موفق نشد بر دره‌های پنجشیر، بلخاب، سانچارک و بخش‌هایی از بدخشان و تخار حاکم شود و به نظر می‌رسد سران طالبان به خصوص ملا فاصل مظلوم که تجربه نبردهای سخت در شمال را به خاطر دارد، از شورش در شمال افغانستان نگران است و با استقرار گردان‌های انتحاری، تلاش می‌کند از تکرار شکست‌های پی‌درپی در آن منطقه جلوگیری کند.

وجود پنج سنگر نظامی فعال از نیروهای تحت امر احمد مسعود در کوهستان‌های اندراب و تلاش رهبران سیاسی شمال افغانستان از جمله عبدالرشید دوستم، محمد محقق، عطامحمدنور و صلاح‌الدین ربانی برای تصمیم‌گیری مشترک علیه طالبان، بر نگرانی‌های طالبان افزوده است. در صورتی که تصمیم این رهبران سیاسی برای مبارزه مسلحانه با طالبان قطعی شود، جنگ از کوهستان‌های پنجشیر و اندراب به سرعت به سمت شهرهای شمال کشیده خواهد شد.