یک کیسه برنج ۱۰ کیلویی، دو عدد روغن ۹۰۰ گرمی سرخ‌کردنی و پخت‌وپز، رب، قند، شکر، ماست، پنیر، یک کیلو گوشت چرخ‌کرده، یک کیلو گوشت خورشتی، دو کیلو مرغ، مایع ظرف‌شویی، شوینده دست، پودر لباسشویی، خمیردندان، شامپوی ایرانی و یک بسته دستمال‌کاغذی حداقل یک‌ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تمام می‌شود، رقمی که معادل یک‌سوم حقوق کارگران و مستمری‌بگیران است و در یک خرید یک‌ساعته باید پرداخت شود.

اغلب کارگران و مستمری‌بگیران بین ۴ تا ۶ میلیون تومان حقوق می‌گیرند، مبلغی که هیچ‌ تناسبی با نرخ تورم و قیمت‌های کنونی کالاها ندارد. گزارش‌ میدانی پایگاه خبری فرارو نشان می‌دهد که سبد خرید حداقلی یک خانوار با رعایت موارد صرفه‌جویی، یک‌ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تمام می‌شود. اگر اجاره‌بهای مسکن، هزینه‌های حمل‌ونقل، بهداشت و درمان و هزینه‌های پیش‌بینی‌‌نشده دیگر به این مبلغ اضافه شود، خواهیم دید که رقم واقعی هزینه‌های معیشت خانواده از ۱۱ میلیون تومانی که فعالان کارگری می‌گویند هم فراتر می‌رود، به‌خصوص اینکه رقم محاسبه‌شده یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی سبد خرید برای خانوار دونفره است و این مبلغ برای خانوار چهارنفره دو برابر می‌شود.

در ادامه گزارش پایگاه خبری فرارو آمده است همین سبد خرید در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۰۰ هزار تومان بود و در سال‌های پایانی دهه ۱۳۸۰ برای آن باید نزدیک به ۱۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شد.

رشد چندین برابری قیمت‌ها در مدت پنج سال، در حالی‌ که دریافتی کارگران و اقشار ضعیف جامعه تغییر محسوسی نداشته است، بسیاری از خانواده‌ها را به زیر خط فقر کشانده است.

در حال حاضر، برای خرید یک کیسه برنج ۱۰ کیلویی ایرانی باید حدود ۶۴۰ هزار تومان پرداخت کرد. کاهش قدرت خرید در سال‌های اخیر مردم را به مصرف برنج‌های بی‌کیفیت هندی مجبور کرده است. علی شفاهی، مشاور انجمن واردکنندگان برنج، نیز چندی پیش از فروش «برنج پیمانه‌ای» خارجی در برخی سوپرمارکت‌ها خبر داده بود. با این‌ حال، حتی قیمت برنج‌های درجه دو و سه هندی نیز افزایشی سرسام‌آور داشته است.

این وضعیت درباره انواع روغن نیز صدق می‌کند. برای تهیه یک روغن پنج کیلویی، باید ۹۱ هزار تومان پرداخت. یک حلب رب ۴.۵ کیلویی نیز ۱۷۰ هزار تومان تمام می‌شود. یک بسته قند در فروشگاه‌های زنجیره‌ای ۳۰۰ هزار تومان است و یک بسته چای بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان قیمت دارد. قیمت لبنیات، مرغ، تخم‌مرغ و گوشت قرمز نیز به همین ترتیب افزایش یافته است.

افزایش بی‌رویه قیمت‌ها حذف کالاهای اساسی از سفره خانوارهای ایرانی را در پی داشته است. بسیاری از آنان به‌دلیل کاهش قدرت خرید، به مواد غذایی ارزان‌تر روی می‌آورند. در چنین شرایطی، شهروندان هیچ چشم‌انداز روشنی از وضعیت درآمدی و پس‌انداز خود در آینده ندارند و از حجم خرید می‌کاهند تا بتوانند هزینه‌ها را روزانه مدیریت کنند؛ به‌عنوان‌مثال، به‌جای خرید یک کیسه برنج، کیلویی خرید می‌کنند.

پیش‌تر فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد شورای اسلامی کار، گفته بود دستمزد فعلی کارگران برای ۱۲ روز زندگی در ماه جوابگو است و اغلب آنان برای ۱۹ روز از ماه خرجی ندارند.

در اظهارنظری جدید، نصرالله دریابیگی، رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی مازندران، نیز با بیان اینکه دخل‌و‌خرج کارگران و بازنشستگان با هم نمی‌خواند، به خبرگزاری ایلنا گفت: «برای یک خانواده چهارنفره، ماهانه باید ۱۰ میلیون تومان در جیب سرپرست خانوار باشد تا یک زندگی آبرومندانه داشته باشد؛ متوسط دریافتی یک بازنشسته ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. شما آخر این قصه پرغصه را خودتان حدس بزنید.»

دریابیگی با انتقاد از اینکه کارگران توانایی خرید کالایی را که خود تولید کرده‌اند، ندارند گفت بسیاری از بازنشستگان به سیگارفروشی کنار خیابان، شستن ماشین و نگهبانی در پارک روی آورده‌اند. به گفته او، کالاهای اساسی از سفره کارگران و بازنشستگان حذف شده است و آنان برای اینکه صورت خود را سرخ نگه‌ دارند، مجبور می‌شوند پول قرض بگیرند.

در حال حاضر، حدود ۸۰ درصد مستمری‌بگیران حقوق حداقلی ۴ تا ۶ میلیون تومان دریافت می‌کنند. فعالان کارگری از زمان تشکیل دولت سیزدهم تاکنون، بارها از دولت خواسته‌اند که با تشکیل جلسه شورای عالی کار، حقوق مستمری‌بگیران و کارگران را متناسب با سبد معیشت، در نیمسال دوم سال ترمیم کنند اما دولتی‌ها با این ادعا که افزایش حقوق کارگران، صعود تورم را در پی خواهد داشت، تاکنون پاسخی به این درخواست نداده‌اند.