یافتههای یک کار مطالعاتی در شهرهای تهران، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز نشان میدهد که حدود ۷۷ درصد زنان این مناطق در دوران همهگیری کرونا و قرنطینه خانگی حداقل با یک نوع خشونت مواجه شدهاند.
از همان روزهای آغازین شیوع ویروس کرونا، یکی از نگرانیهای عمده فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر، افزایش خشونتهای خانگی در دوران قرنطینه بود. حدود یک سال پس از آغاز همهگیری، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، افزایش خشونت علیه زنان در مدت قرنطینه را «مهلک» خواند و هشدار داد که بسیاری از زنان در خانههای خود که قرار است محلی امن برای آنان باشد با خشونت مواجهاند. البته خشونت خانگی در دوران همهگیری کرونا تنها به زنان محدود نیست و بسیاری از کودکان نیز همزمان با تعطیلی مدارس و دور ماندن از همسالان خود، در نقاط مختلف جهان با انواع خشونتها در خانه روبهرو هستند.
در ایران نیز وزارت بهداشت همزمان با شیوع ویروس کرونا، در پیامکی از شهروندان خواست در صورت مشاهده خشونت خانگی با اورژانس اجتماعی تماس بگیرند و موضوع را گزارش دهند. با وجود اینکه شواهد و آمار نشان میدهد خشونت خانگی علیه زنان و کودکان در دوران کرونا افزایش یافته است، در اردیبهشت ۱۳۹۹، معصومه ابتکار، معاون سابق رئیسجمهور در امور زنان و خانواده، مدعی شد که میزان خشونت خانگی در ایران در مقایسه با آمارهای جهانی چندان حاد نیست و حتی وضعیت ایران از متوسط جهانی بهتر است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این یافتهها در حالی مطرح شد که حتی سازمان بهزیستی جمهوری اسلامی ایران هم افزایش آمار خشونت خانگی را تایید کرده است. این سازمان چند ماه بعد از آغاز همهگیری در ایران، اعلام کرد که در مدت قرنطینه خانگی، خشونت علیه زنان و کودکان افزایش یافته و بیشترین تماسها با اورژانس اجتماعی به این موضوع اختصاص داشته است.
بهتازگی نیز گروهی از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ایران وضعیت خشونت خانگی در دوران همهگیری کرونا را بررسی کردهاند. نتایج این تحقیق که در پنج شهر تهران، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز انجام شده، نشان میدهد که آمار خشونت علیه زنان قابلتوجه بوده است. به طوری که از میان پنج هزار و ۳۱۷ زن که در این مطالعه شرکت کردند، چهار هزار و ۱۰۷ نفر (معادل ۷۷.۲ درصد) در دوران قرنطینه، حداقل با یکی از انواع خشونت مواجه بودهاند. از این میان، بیش از ۹۱ درصد از خشونتها روانی، بیش از ۶۵ درصد آنها جسمانی، حدود ۴۳ درصد جنسی و نزدیک به ۳۹ درصد خشونت منجر به جرح و صدمه اعلام شدهاند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، یافتههای این مطالعه نشان داده است که اعمال خشونت بر زنان جوانتر، کمسوادتر و دارای حمایت اجتماعی ضعیف شایعتر بوده، به طوری که موارد اعمال خشونت بر زنان دارای وضعیت اقتصادی ضعیف تقریبا چهار برابر زنان دارای وضعیت اقتصادی خوب بوده است. همچنین مشخص شد که مصرف سیگار، الکل و موادمخدر با اعمال خشونت خانگی رابطه داشتهاند.
تنگناهای اقتصادی و مشکلات معیشتی از جمله عوامل موثر بر خشونت خانگی به شمار میروند. اردشیر گراوند، جامعهشناس، نیز در گفتوگو با خبرگزاری رکنا، بر این موضوع تاکید کرده و گفته است: «آنچه امروز تشدید خشونتهای خانگی در جامعه ایران را موجب شده، دشوارتر شدن وضعیت معیشتی خانوارها است. در واقع، چون در حال حاضر دخل و خرج بسیاری از خانوادههای ایرانی تنظیم نیست، اعضای خانواده خواهناخواه به آسیبهای روانی گوناگونی دچار میشوند و به دلیل دچار شدن به همین آسیبها، علیه یکدیگر خشونت میورزند.»