در سال ۲۰۲۱، از میان دو هزار غرفه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت که نمایندگانی از ۸۵ کشور جهان نیز بین آن‌ها حضور داشتند، یک غرفه خالی که با تکه پارچه‌های سیاه پوشیده شده بود، هم به چشم می‌خورد که بازدیدکنندگانش به جای کتاب‌های جدید، به این متن برمی‌خوردند: «امسال کتابی نیست.» این غرفه خالی و سیاه‌پوش، غرفه افغانستان بود.
افغانستان هفت سال قبل به نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت که از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های کتاب جهان است، پیوست. انتشارات عازم به نمایندگی از ناشران کتاب افغانستان در این نمایشگاه شرکت می‌کند. دکتر اجمل عازم، رئیس انتشارات عازم، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی می‌گوید که با حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت و نمایش غرفه‌ای با نام افغانستان تلاش کرده است از وضعیت فرهنگی و سرنوشت ناشران افغان در پی تحولات اخیر در این کشور، تصویر واضحی به مردم نشان دهد.
آقای عازم اظهار داشت: «ما از هفت سال پیش در این نمایشگاه شرکت می‌کنیم و غرفه هم از قبل رزرو شده بود و قرار بود صدها عنوان کتاب جدید از ناشران افغان به آلمان برسند تا در این غرفه به نمایش بگذاریم. تحولات اخیر و محدودیت‌های طالبان برای چاپ و نشر کتاب باعث شد کتاب‌ها به آلمان نرسند و غرفه خالی بماند. ما هم تصمیم گرفتیم با همین غرفه خالی اوضاع واقعی فرهنگ و کتاب در افغانستان را به مردم نشان بدهیم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آقای عازم افزود: «انتشارات ما با ۱۱۰ کارمند و بیش از یک و نیم میلیون جلد کتاب به دلیل تهدیدهای طالبان کار خود را متوقف کرده است.» به گفته این ناشر، چاپخانه و فروشگاه‌های انتشارات عازم در شهرهای مختلف افغانستان تعطیل‌اند و در مورد از سرگیری آزادانه فعالیت‌های چاپ و نشر در افغانستان هیچ دورنمای امیدوارکننده‌ای وجود ندارد.
رئیس انتشارات عازم می‌گوید که در دو ماه اخیر، طالبان بارها مسوولان این انتشارات در کابل را احضار کرده و برای بازرسی کتاب‌ها به فروشگاه‌ها و چاپخانه انتشارات عازم سر زده‌اند. آن‌ها به مسئولان انتشارات عازم فهرستی از کتاب‌ها را تحویل و هشدار داده‌اند که از چاپ و پخش آن‌ها در بازار کتاب خودداری کنند. طالبان شبکه تلویزیونی عازم متعلق به انتشارات عازم را هم در روزهای نخست حضورش در کابل بست و اموال آن از جمله دوربین‌های فیلمبرداری غارت شدند.
با این حال دکتر اجمل عازم می‌گوید دریافت هزاران پیام مثبت و ابراز همدردی مردم کشورهای مختلف جهان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت به او نیروی بیشتری بخشیده است تا به کارش را به عنوان ناشر ادامه دهد. آقای عازم در مورد واکنش بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب فرانکفورت به غرفه خالی افغانستان گفت: «همدردی بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب فرانفکورت برایم الهام‌بخش و یک قوت قلب بود. افراد زیادی آمدند و با دیدن غرفه افغانستان اشک ریختند. افرادی از گوشه و کنار جهان با ما ابراز همدردی کردند و من فهمیدم که باید ادامه دهیم؛ در داخل یا خارج از افغانستان، به این کار ادامه می‌دهیم.»
تاکنون هیچ یک از ۱۱۰ کارمند انتشارات عازم از افغانستان خارج نشده‌اند. دکتر اجمل عازم می‌گوید در تلاش است زمینه ادامه چاپ و نشر در خارج از افغانستان را فراهم کند. کاری که با خروج همکارانش و به دست آوردن اموالی که در افغانستان گیر کرده‌اند، ممکن خواهد شد.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت از ۱۹ تا ۲۴ اکتبر در فرانکفورت آلمان برگزار شد و نزدیک به ۷۳ هزار نفر از این نمایشگاه بازدید کردند. به گزارش رسانه‌های آلمانی، ۱۳۰ هزار علاقه‌مند از ۹۷ کشور جهان، برنامه‌های زنده نمایشگاه را با تلفن همراه و کامپیوتر دنبال کردند.
