هر روز ابعاد تازه‌تری از خشکسالی در ایران بروز می‌یابد. در روزهای گذشته، پس از تجمع کشاورزان اصفهانی در اعتراض به کم‌آبی و در خطر قرار گرفتن معیشت‌شان، وعده‌هایی از سوی مسئولان برای حل این مشکل به آنان داده شد. این البته چندمین بار است که کشاورزان تجمع می‌کنند و به آن‌ها قول مساعد شدن اوضاع داده می‌شود؛ شبیه به وعده‌هایی که به فعالان محیط زیست و کنشگران حامی زاینده‌رود و گاوخونی داده شد و پس از فراموشی و بی‌توجهی، چشم اصفهانی‌ها به خشک شدن رودخانه و تالاب عادت کرد.

واقعیت این است که استان اصفهان یکی از استان‌های کم‌آب ایران محسوب می‌شود. کاهش بارش‌ها در کنار تصمیم‌های نادرست و افت شدید سطح منابع آب زیرزمینی، این استان را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است که امید چندانی برای برطرف شدن آنها نیست. یکی از جدی‌ترین مشکلات از این دست، فرونشست زمین است.

۲۵ ایستگاه جی‌پی‌اس در مناطق مختلف استان اصفهان نصب شده است که میزان فرونشست سالانه را بررسی و گزارش می‌کند. بر این اساس، میانگین نرخ سالانه فرونشست در دشت‌های این استان بین ۱۵ تا ۱۸ سانتی‌متر گزارش شده است که رقم بالایی است.

محمدتقی نقدعلی،‌ عضو هیات نمایندگان استان اصفهان، با بیان این که اکنون آبخوان‌های اصفهان تخلیه شده و فرونشست استان قطعی است، به ایلنا گفته است: «کل اصفهان به کم‌آبی دچار شده است، یک بخش مهم مشکل به بارگذاری‌های غیرمنطقی، غیرشرعی و غیرعقلایی روی زاینده‌رود برمی‌گردد. در گذشته با تولید انبوه مسکن، موج جمعیت مهاجر به شهر سرازیر شد، به طوری که دو میلیون نفر مستقر شدند و تمام بار این جمعیت هم روی زاینده‌رود است.»

رودخانه زاینده‌رود به عنوان بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران، در حوزه گاوخونی واقع شده است. این رودخانه نقش مهمی در تامین آب شرب، صنعت، و کشاورزی مناطق مرکزی ایران داشت، اما به عقیده کارشناسان به دلایل متعددی، از جمله سوءمدیریت، تغییرات اقلیمی، مصرف آب شرب بیش از حد استاندارد و بهره‌برداری بیش از حد منابع آب زیرزمینی، در معرض خشکی‌های متوالی قرار گرفت و حالا تنش‌هایی اجتماعی در این منطقه ایجاد کرده است که مهمترین آن‌ها به خطر افتادن زندگی کشاورزان است.

عضو هیات نمایندگان استان اصفهان برای حل مشکل کشاورزان، با اشاره به جلسه‌هایی با وزیر نیرو در زمینه کم‌آبی اصفهان، تاکید کرده است: «در جلسه با وزیر نیرو گوشزد شد که محور تصمیم در مورد آب اصفهان، تامین حقابه کشاورزان است. تاکنون کشاورزان استان در حاشیه بودند و هر بخش، چه صنعت و چه شرب درون‌استانی و برون‌استانی دچار مشکل می‌شد، بدون در نظر گرفتن حقابه شرعی، روی رودخانه بارگذاری صورت می‌گرفت. اما اکنون مقرر شده که تصمیمات آینده با مدنظر قرار دادن حقابه کشاورزان باشد.»

استان اصفهان دارای ۵۶۴ هزار هکتار اراضی کشاورزی است که به دلیل کمبود منابع آبی، حدود ۲۰۰ هزار هکتار از این اراضی زیر کشت محصولات زراعی و باغی است. در جریان اعتراض‌های کشاورزان، رئیس‌ جمهوری، وزیر نیرو و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست‌ جمهوری را مامور بررسی آب اصفهان و ارائه طریق برای حل مشکل کرده است؛ هرچند، کشاورزان از خود مسئولان دولتی گلایه دارند.

حسین محمدرضایی، عضو هیئت مدیره نظام صنفی کشاورزی شهرستان اصفهان، به ایسنا گفته است:‌ «قرار بود پایان سال آبی گذشته ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب پشت سد زاینده رود ذخیره باشد، همچنین سال گذشته ۱۹۰ میلیون مترمکعب حقابه کشاورزان تحویل داده نشد. متاسفانه کشاورزان اصفهان طی یک سال گذشته به دلیل دریافت نکردن آب و کشت نکردن، هیچ درآمدی نداشته‌اند و اگر این دوره نیز کشت نداشته باشند، حدود نزدیک دو سال خواهد شد که درآمدی ندارند.»

او با بیان این که امروز ذخیره سد زاینده‌رود مناسب نیست، تاکید کرده است که «کشاورزان اصفهان، آب منطقه‌ای و وزارت نیرو را امین خود نمی‌دانند و معتقدند که اگر حقابه خود را نگیرند، وزارتخانه، آب نگه‌دار نیست.»

این گفته‌ها اما در حالی مطرح می‌شود که در حال حاضر اصلا آبی وجود ندارد و چشم امید به بارش‌های آذر و دی بسته شده است.