معاون وزیر کشور از تهاتر نفت با سه هزار و ۶۰۰ دستگاه اتوبوس برای استفاده در ناوگان حمل‌ونقل عمومی خبر داد. هم‌زمان در خبری دیگر، وزیر بازرگانی پاکستان اعلام کرد که تجارت پایاپای این کشور با جمهوری اسلامی ایران از ماه آینده آغاز می‌شود. پاکستان به ایران پیشنهاد داده بود که در ازای صادرات نفت، از این کشور برنج وارد کند. بر اساس ابلاغیه محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری، تهاتر برای «کلیه کالاهای موردنیاز» قابل انجام است. 

جمهوری اسلامی ایران به دلیل تحریم‌ها و نداشتن امکان مبادلات بانکی، با محدودیت در صادرات و واردات کالاها روبه‌رو شده است. یکی از اقدام‌های دولت رئیسی برای دور زدن تحریم‌ها مبادله کالابه‌کالا یا تهاتر با کشورهای دیگر است. با این توضیح که حکومت جمهوری اسلامی ایران در ازای صادرات نفت به کشورهایی همچون پاکستان، سریلانکا و هند، از آنان کالاهایی همچون برنج و چای دریافت می‌کند. 

محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری، در اوایل مهر ۱۴۰۰، شیوه‌نامه‌ای را به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد که در ماده ۲۲ آن آمده بود: «تهاتر برای کلیه کالاها، مواد اولیه، خدمات و پروژه‌های مورد نیز کشور، فارغ از نوع ارز قابل تخصیص به کالا، قابل انجام است». 

پس از صدور این ابلاغیه، یکی از نخستین کالاهایی که برای تهاتر مطرح شد، برنج هندی و پاکستانی بود. حالا نیز معاون وزیر کشور از واردات سه هزار و ۶۰۰ دستگاه اتوبوس در ازای صادرات نفت خبر داده است. 

مهدی جمالی‌نژاد با بیان اینکه برای نوسازی ناوگان عمومی منابعی وجود ندارد، به خبرگزاری ایرنا گفت که از طریق تهاتر می‌توان این کار را انجام داد. به گفته او، از میان سه هزار و ۶۰۰ دستگاه اتوبوسی که در ازای صادرات نفت به ایران وارد می‌شوند، یک هزار و ۲۰۰ دستگاه به تهران اختصاص می‌یابد. او همچنین خبر داد واردات دو هزار دستگاه واگنی که سه سال پیش قرارداد خرید آن‌ها بسته شده بود، به دلیل تحریم‌ها ممکن نیست. 

خبر تهاتر نفت ایران با اتوبوس هم‌زمان با خبری دیگر درباره توافق تجاری پایاپای با پاکستان منتشر شد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، صالح فاروقی، معاون وزیر بازرگانی پاکستان، گفته است که به دلیل نبود کانال‌های بانکی با جمهوری اسلامی ایران، برای تجارت با تهران مشکلاتی  وجود دارد. با این حال او خبر داد که کشورش به‌زودی تجارت پایاپای با جمهوری اسلامی ایران را آغاز می‌کند. 

پیش‌تر نیز عبدالرزاق داود، مشاور ارشد نخست‌وزیر پاکستان در امور بازرگانی، در دیدار با سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران، پیشنهاد تهاتر نفت و برنج میان تهران و اسلام‌آباد را مطرح کرد. فرهاد نوری، معاون توسعه صادرات کالا و خدمات سازمان توسعه تجارت جمهوری اسلامی ایران، نیز از مبادله نفت ایران با چای سریلانکا خبر داده بود. 

حکومت ایران در حالی ادعا می‌کند که تحریم‌ها بر اقتصاد این کشور تاثیری نداشته که برای اداره امور خود به حراج نفت و تهاتر آن با کالاهای بی‌کیفیت متوسل شده است. با این حال، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران نام این کار را «استفاده از ظرفیت‌ها» گذاشته‌اند. جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم، در همین زمینه گفته است: «با توجه به نیاز دنیا به انرژی و با استفاده از توان و ظرفیت دستگاه سیاست خارجی، فروش نفت به‌صورت تهاتری در دستور کار ما قرار گرفته است. در این زمینه تهاتر نفت با کالا و سرمایه‌گذاری از روش‌هایی است که انجام می‌شود.»

با وجود ادعاهای مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، گفته‌های فعالان صنفی و بازرگانی نشان می‌دهد آنچه با نفت ایران تهاتر می‌شود، کالاهای درجه ۱ و باکیفیت نیستند. جمیل علی‌زاده‌ شایق، دبیر انجمن برنج ایران، پیش‌ از این گفته بود: «به دلیل اعمال تحریم‌ها، در ازای نفتی که به هند می‌دهیم، چاره‌ای جز این نداریم که برنج از این کشور وارد کنیم.» به گفته علی‌زاده‌ شایق، ازآنجا که ایران فقط امکان واردات برنج از هند را دارد، این کشور «محصولات بی‌کیفیت» خود را برای ایران می‌فرستد.