نقش جمهوری اسلامی ایران در تهدید امنیت دریای سرخ

عربستان سعودی در تلاش برای حفظ ثبات منطقه باب‌المندب و تضمین امنیت مسیر حرکت کشتی‌های حامل نفت و گاز است

«رژیم ایران قصد دارد تنگه هرمز و باب‌المندب را به‌طور مستقیم یا از طریق شبه‌نظامیان موردحمایت خود کنترل کند» - Handout / AFP

حوثی‌ها از بندرهای راهبردی که در امتداد سواحل یمن تصرف کرده‌اند برای حمله به کشتی‌های خارجی استفاده می‌کنند.

تردیدی نیست که ثبات و امنیت حمل‌ونقل دریایی نقش مهمی در رشد اقتصاد جهانی دارد و تنگه باب‌المندب که آفریقا و آسیا را از هم جدا می‌کند، یکی از کم ثبات‌ترین آبراه‌ها در جهان است که جریان انتقال نفت و گاز به بازارهای جهانی را پیوسته در معرض تهدید قرار می‌دهد. ادامه جنگ و آشفتگی در یمن، دزدی دریایی و قاچاق، عمده‌ترین تهدیدهایی است که این گذرگاه دریایی را با خطر روبه‌رو می‌کند.

علاوه بر این‌که تنگه باب‌المندب به‌دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی که دارد همواره شاهد رقابت‌های ناشی از منافع متقابل قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است؛ به دنبال تشدید تنش بین آمریکا و چین برای سلطه و گسترش نفوذ در آفریقا، این رقابت‌ها به اوج رسید، افزون بر آن‌که اقدامات رژیم ایران و رابطه آن با حوثی‌ها و کشمکش‌های یمن، باب‌المندب و دریای سرخ را بیشتر از پیش دچار تهدید کرد.

در حالی‌که عربستان سعودی در تلاش برای حفظ ثبات منطقه باب‌المندب و تضمین امنیت مسیر حرکت کشتی‌های حامل نفت و گاز است، رژیم ایران سعی می‌کند با حمایت از حوثی‌ها در یمن، کشورهای دیگر را به چالش ‌بکشد. از زمان آغاز جنگ یمن، شبه‌نظامیان حوثی شماری از بندرهای راهبردی در امتداد سواحل یمن را تصرف‌ و از آن‌ها برای حمله به کشتی‌های خارجی که در آب‌های دریای سرخ تردد می‌کنند، استفاده کرده‌اند.

چین نیز به‌تازگی در صحنه ژئوپلیتیک دریای سرخ ظاهر شده است و تلاش می‌کند هژمونی منطقه‌ای واشینگتن را در بخش شرقی قاره آفریقا به چالش بکشد.

با توجه به اهمیت راهبردی منطقه، کشورهایی که منافعشان با دریای سرخ مرتبط است، تاسیسات و پایگاه‌های نظامی را در اطراف تنگه باب‌المندب در ورودی دریای سرخ و خلیج عدن ایجاد کرده‌اند، به‌ویژه این‌که حمله به کشتی‌های نفت‌کش در دریای سرخ، بارها باعث توقف حرکت حمل‌ونقل دریایی شده و دسترسی به منابع نفتی از طریق کانال سوئز یا خط لوله سومد را با مشکل مواجه کرده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

بنابراین، جامعه جهانی ابراز نگرانی می‌کند که هرگونه حمله موشکی شبه‌نظامیان حوثی به منطقه خلیج‌فارس که تلفات و خسارات بسیاری در پی داشته باشد، ممکن است ایالات‌متحده را وادار به حمله متقابل علیه ایران کند و در نتیجه، تنش و درگیری در منطقه آن‌چنان شدت گیرد که از کنترل خارج شود.

ازاین‌رو و با توجه به تشدید روزافزون تنش‌های منطقه‌ای، لازم است جامعه جهانی درصدد ایفای نقش فعالی در این منطقه باشد. از یک‌سو، به حمایت از کنوانسیون استکهلم بپردازد و از سوی دیگر از هرگونه حملات فرامرزی در این منطقه جلوگیری کند؛ علاوه بر این‌که بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد باید حمایت فعال خود از میانجی‌گری‌های سازمان ملل را احیا کنند.

البته، نقش جمهوری اسلامی ایران در یمن تاثیر بسیاری بر اوضاع متشنج منطقه دارد و از سال‌ها به این‌سو تهران در تلاش برای گسترش نفوذش در شاخ آفریقا است و سعی دارد نقشه جدیدی از نفوذ دریایی خود را ترسیم کند که فراتر از گستره خلیج‌فارس و آب‌های ساحلی اقیانوس هند باشد.

درواقع، از آبان ۱۳۸۷ و پس از توقیف یکی کشتی باری ایرانی به‌وسیله دزدان دریایی سومالیایی که باعث شد نخستین کشتی جنگی ایران برای انجام گشت‌زنی برای تعقیب دزدان دریایی به سواحل سومالی اعزام شود، نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران در خلیج عدن مستقر شد. علاوه بر آن، تهران در تلاش برای برقراری رابطه قوی با جیبوتی است و این امر ‌اهمیت بسیاری برای گسترش نفوذ ایران در دریای سرخ و شرق آفریقا دارد.

به‌همین دلیل و به‌منظور گسترش همکاری‌های نظامی، دیدوبازدیدهای بسیاری میان دو کشور صورت گرفت تا این‌که سرانجام کشتی‌های ایرانی در سواحل جیبوتی لنگر انداختند و خبرهای مبنی بر تصمیم ایران برای ساخت پایگاه دریایی در جیبوتی منتشر شد، افزون بر این‌که همکاری‌های دو کشور به عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی گسترش یافت.

از سوی دیگر، رابطه رو به رشد رژیم ایران با حوثی‌های یمن، عامل دیگری است که به گسترش نفوذ ایران در دریای سرخ کمک می‌کند. حمایت دولت ایران از حوثی‌ها نقش مهمی در تبدیل آن‌ها به شبه‌نظامیان مسلح ایفا کرد و تقویت این رابطه، امنیت ملی یمن و امنیت ملی کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس را با تهدید روبه‌رو کرد و در نتیجه، ائتلاف عربی را بر آن داشت تا اقداماتی را برای مقابله با نقش فزاینده ایران در یمن اتخاذ کند.

احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب با اشاره به این تهدید، گفت «رژیم ایران قصد دارد تنگه هرمز و باب‌المندب را به‌طور مستقیم یا از طریق شبه‌نظامیان موردحمایت خود کنترل کند» و تداوم این روند، تهدید حوثی‌ها به کشتیرانی در دریای سرخ را افزایش می‌دهد.

 
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

© IndependentArabia

بیشتر از دیدگاه