به محض شروع حمله به اوکراین در روز پنجشنبه (۵ اسفند)، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، به جهانیان یادآوری کرد که زرادخانه هستهای دارد.
او در سخنرانیاش در مسکو اعلام کرد: «هرکس سعی کند حتی مانع ما شود، چه رسد به این که بخواهد کشور و مردم ما را تهدید کند، باید بداند که روسیه فوری پاسخ خواهد داد و عواقبی به بار میآید که در طول تاریخ ندیدهاید.»
او افزود، «هیچکس نباید شک کند که حمله مستقیم به کشور ما منجر به نابودی هر مهاجم احتمالی خواهد شد و عواقب شدیدی برایش در پی خواهد داشت»، و تأکید کرد که روسیه «یکی از قویترین قدرتهای هستهای جهان است و در داشتن طیف وسیعی از سلاحهای پیشرفته، دست بالا را دارد».
تا اینجای کار، اوکراین گفته است که خواهان صلح است و فقط برای دفاع از خود میجنگد. ایالات متحده و سایر قدرتهای جهان متعهد شدهاند که تحریمهای سنگینی علیه روسیه اعمال کنند، اما ارتش خود را به یاری این کشور نمیفرستند.
با وجود این هشدار جدی، همچنان این پرسش باقی است که ظرفیت هستهای روسیه در چه حدی است؟
ذخیره سلاحهای هستهای روسیه پس از جنگ سرد کاهش چشمگیری یافته است، اما همچنان بزرگترین ذخیره کلاهکهای هستهای جهان را در اختیار دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
طبق خبرنامه محققان هستهای، تا سال ۲۰۲۲ روسیه چهار هزار و ۴۴۷ کلاهک هستهای در اختیار داشته است که هزار و ۵۸۸ فقره از آنها بر موشکهای بالیستیک و بمبافکنهای سنگین نصب شده است. علاوه بر این، حدود ۹۷۷ کلاهک راهبردی و هزار و ۹۱۲ کلاهک غیرراهبردی نیز ذخیره دارد.
اوکراین نیز پس از فروپاشی اتحاد شوروی در سال ۱۹۹۱ وارث مقدار زیادی جنگافزار هستهای شد، اما طبق تفاهمنامه سال ۱۹۹۴ بوداپست و در قبال تضمین امنیت آن کشور توسط ایالات متحده، بریتانیا، و روسیه، به خلع سلاح هستهای کامل تن داد.
به گفته این گروه، تا کنون روسیه تعدادی وسیله نقلیه «دوقابلیتی» را به نزدیکی اوکراین اعزام کرده است که از لحاظ نظری قابلیت پرتاب بمب هستهای دارند، اما شواهدی در منطقه مورد نظر مشاهده نشده است که نشانگر آن باشد که آن کشور واقعاً جنگافزارهای هستهای یا یگانهای مجهز به تسلیحات هستهای در آن جا مستقر کرده باشد. خود روسیه هم اعلام نکرده است که برنامهای برای استفاده از جنگافزارهای هستهای داشته باشد.
در سال ۲۰۱۸، در یافتههای گزارش بررسی وضعیت هستهای دولت دونالد ترامپ آمده بود که«کاربردهای بالقوه نظامی و قهری جنگافزارهای هستهای در راهبرد و خطمشی روسیه مورد تاکید است و روسیه بر اساس ارزیابیهای اشتباه، گمان میکندکه با تهدید کردن به درگیری هستهای یا پیشدستی واقعی در استفاده از جنگافزارهای هستهای، میتواند به گونهای که به سود خودش باشد، از «بالا گرفتن درگیری جلوگیری کند».
این در حالی است که روسیه تاکید کرده است که جنگافزارهای هستهای خود را «فقط به عنوان وسیلهای برای بازدارندگی» مد نظر دارد.
البته حمله به اوکراین حتی بدون تهدید جنگ هستهای نیز میتواند پیامدهای ویرانگری داشته باشد.
به گفته مقامات امور دفاعی ایالات متحده، دستکم ۱۵۰ هزار نظامی روسیه در مرز اوکراین در وضعیت آمادهباش کامل در انتظار هستند و ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، هشدار داده است که «هر گونه تحریک و هر گونه جرقهای میتواند آتشی به پا کند که همه چیز را از بین میبرد».
طبق برآوردهای نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده، در صورتی که حمله گستردهای صورت گیرد، شمار کشتگان یا زخمیها به ۵۰ هزار تن خواهد رسید و ممکن است حدود ۵ میلیون نفر آواره شوند.
© The Independent