روز یکشنبه، ۶ مارس (۱۵ اسفند)، رسانههای دولتی کره شمالی اعلام کردند که آن کشور «یک آزمایش مهم دیگر» در راستای ساخت ماهواره تجسسی انجام داده است. تحلیلگران اما هشدار میدهند که این در واقع بخشی از برنامه توسعه موشکهای بالستیک آن کشور بوده است؛ حرکتی تحریکآمیز درست چند روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری در کره جنوبی. این دومین آزمایش از این دست طی هفته گذشته است.
پیونگیانگ در ماه فوریه شماری از تسلیحات ممنوعه، از جمله موشکهای بالستیک میانبرد و ماوراءصوت را آزمایش کرده بود. آن کشور هفته گذشته پرتابی انجام داد و مدعی شد که بخشی از یک «ماهواره تجسسی» بوده است. سئول اما آن را نیز یک موشک بالستیک نامیده بود.
کره شمالی به دلیل برنامه تسلیحات هستهای خود تحت تحریمهای گسترده بینالمللی قرار دارد، اما پرتاب ماهواره، هرچند فنآوری موشکی آن بسیار شبیه مورد هستهای است، با ممنوعیتهای مشابه مواجه نیست.
کره شمالی اخیرا چند مورد پرتاب موشک بالستیک انجام داده است که آخرین مورد آن، روز شنبه تشخیص داده شد. کارشناسان میگویند این اقدام تلاشی است برای بهبود وضعیت تسلیحاتی پیونگیانگ و فشار آوردن بر آمریکا برای امتیاز گرفتن از آن در میدان دیپلماسی.
به گفته «خبرگزاری مرکزی کره» که متعلق به پیونگیانگ است، آزمایش روز یکشنبه شامل انتقال و دریافت داده، و سامانههای کنترل زمینبنیان ماهواره بوده است. این خبرگزاری اشارهای به پرتاب موشک یا راکتی در پیوند با این آزمایشهای ماهوارهای نکرد اما ظاهرا اشارهای به نهمین دور از شلیک موشک داشت که روز شنبه از سوی سئول، واشنگتن، و توکیو گزارش شده بود.
کارشناسان باور دارند که موشکی که کره شمالی روز شنبه پرتاب کرد، دوربینی داشته است که با کمک آن، آزمایشهای ذکرشده در گزارش خبرگزاری را انجام داده است. دوشنبه هفته پیش، کره شمالی با انتشار اطلاعیهای گفته بود که دوربینی را آزمایش کرده است که برای قرار داده شدن بر ماهواره تجسسی و انتشار عکسهای فضایی از کره زمین طراحی شده است. آن اطلاعیه یک روز پس از آن صادر شد که کشورهای رقیب پیونگیانگ خبر از پرتاب موشک بالستیک آن داده بودند.
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، سال گذشته پروژههای کلیدی دفاعی کشورش را اعلام کرد که یکی از آنها ساخت ماهواره تجسسی نظامی است. از دیگر برنامههای مهم آن کشور، ساخت تسلیحات ماوراءصوتی است که در ماه ژانویه آزمایش شد.
هنوز معلوم نیست کره شمالی توانسته باشد دوربینی بسازد که از قابلیت نصب بر ماهواره جاسوسی برخوردار باشد. عکسهای ماهوارهای که آن کشور دوشنبه گذشته منتشر کرد، شامل تصاویری با کیفیت بالا نبودند. در پی آزمایش اخیر نیز کره شمالی هنوز عکسّهای ماهوارهای جدیدی منتشر نکرده است.
خبرگزاری کره شمالی گفت که آزمایش روز شنبه از سوی «اداره ملی توسعه هوا و فضای جمهوری دموکراتیک خلق کره» و «آکادمی علوم پدافندی» انجام شده است.
کره جنوبی روز چهارشنبه عازم انتخابات مهم ریاستجمهوری است. کارشناسان میگویند که این امر نیز بر زمانبندی حرکت پیونگیانگ تاثیر داشته است. در انتخابات کشور ثروتمند جنوب اما مسئله کره شمالی اهمیت چندانی ندارد. بیکاری جوانها و نابرابری درآمدها از مسائل اصلی هستند.
اما یون سوک سئول، یکی از دو نامزد اصلی در انتخابات، دادستان سابق و نامزد حزب اپوزیسیون «قدرت مردم» است که وعده داده است که در صورت لزوم، دست به حمله پیشگیرانه به کره شمالی بزند.
کره شمالی همچنان به تلاش برای گسترش توان نظامی خود ادامه میدهد و پیشنهاد آمریکا برای مذاکرات را نمیپذیرد. پیونگیانگ چندی پیش اعلام کرد که شلیک موشکهای دوربرد و سلاحهای هستهای را فعلا متوقف کرده است، اما اخیرا تهدید کرده است که به این محدودیت خودخواسته پایان میدهد.
کارشناسان میگویند ادامه این رفتار کره شمالی میتواند تنشها را به سطح سال ۲۰۱۷ برساند. در عین حال اما برخی باور دارند که این اقدامات، کوششی است برای امتیاز گرفتن از واشنگتن. آنان به این نکته اشاره میکنند که پیونگیانگ به سمت زیر پا گذاشتن «خط قرمز» پرتاب موشک بالستیک قارهپیما نرفته است. در پی دیدار دیپلماتیک بین دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، و کیم جونگ اون در سال ۲۰۱۷، پنج سالی است که پیونگیانگ دست به آزمایش این موشکها و تسلیحات هستهای نزده است. آن مذاکرات البته به جایی نرسیدند و کره شمالی پیشنهادهای دولت جو بایدن را برای ادامه مذاکرات نپذیرفته است.
پارک وون گون، استاد دانشگاه زنان ایوها در سئول، در گفتوگو با رسانهها گفت: «کره شمالی اگر از خط قرمز بگذرد، وارد حیطه پیشبینیناپذیری میشود، چون نمی ٔاند که دولت بایدن چگونه پاسخ خواهد داد.»
در عین حال، بعید نیست که پیونگیانگ بخواهد در شرایطی که توجهها همه به حمله روسیه به اوکراین معطوف است، کمی توجه به خود جلب کند. کره شمالی همراه با اریتره، سوریه، و بلاروس، در زمره پنج کشوری بود که در مجمع عمومی سازمان ملل به قطعنامه محکومیت حمله روسیه به اوکراین رای منفی داد.
کره شمالی به زودی (در ماه آوریل) صد و دهمین سالگرد تولد بنیانگذار خود، کیم ایل سونگ، را جشن میگیرد، و انتظار میرود که به آن مناسبت نیز دست به آزمایش عمده تسلیحاتی یا پرتاب ماهواره بزند. تصاویر اخیری که تارنمای تخصصی «۳۸ شمال» منتشر کرده است، نشان میدهد که کره شمالی احتمالا آماده یک رژه نظامی به آن مناسبت میشود که در آن از تسلیحاتی رونمایی خواهد شد.
پیونگیانگ در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ اولین و دومین ماهوارههای ناظر بر زمین خود را به مدار فرستاد. اما برخی از کارشناسان باور دارند که آن ماهوارهها هرگز موفق نشدند تصاویری به زمین بفرستند، اما به گسترش برنامه موشکی آن کشور کمک کردند. در سال ۲۰۱۷ نیز شاهد شلیک سه موشک بالستیک بینقارهای از سوی آن کشور بودیم که نشان داد میتواند عزم حمله هستهای به خاک آمریکا را داشته باشد. پیونگیانگ اگر روزی بخواهد به آمریکا حمله کند، میتواند به گوآم در اقیانوس آرام حمله کند که هرچند جزو ۵۰ ایالت آمریکا نیست، بخشی از خاک آمریکا به شمار میرود.