آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه، ۱۷ فروردین‌ماه، اعلام کرد که ایران تمامی ماشین‌آلات ساخت قطعات سانتریفیوژ خود را از کارگاهی متروکه در کرج به مجتمع وسیع هسته‌ای در نطنز منتقل کرده است. این کار مدت کوتاهی پس از برپایی مجتمعی برای ساخت همین قطعات در اصفهان انجام شده است. 

حکومت ایران در ماه دسامبر امکان دسترسی بازرسان آژانس را به کرج فراهم کرد و آنان دوربین‌هایی نصب کردند تا اختلاف چند ماهه تهران و آژانس در این زمینه کاهش یابد.

حکومت ایران مدعی است که یکی از حمله‌های اسرائیلی‌ها باعث نابودی یک دوربین و خرابی دوربینی دیگر شده بوده است و مسئولان امر به همین علت هر چهار دوربین را برداشته بوده‌اند.

یک ماه بعد، ایران به آژانس اطلاع داد که تولید قطعات پیشرفته سانتریفیوژهای غنی‌کننده اورانیوم را به نقطه جدیدی در اصفهان منتقل می‌کند. آژانس دوربین‌هایی در این مکان جدید برپا کرده است تا بر این کار تولیدی نظارت کند.

کارگاه جدید اصفهان موجب نگرانی بسیاری از کارشناسان است، چون اطلاعات چندانی راجع به آن وجود ندارد. دیپلمات‌ها می‌گویند آن مکان کمی بزرگ‌تر از کارگاه کرج است.

آژانس روز چهارشنبه گفت ایران تمامی قطعات خود را از کرج به نقطه‌ای نامشخص در نطنز برده است. اکنون این پرسش مطرح شده است که آیا ایران دست به افزایش تولید با استفاده از هر دو مجتمع جدید در نطنز و اصفهان خواهد زد؟

در خلاصه‌ای از گزارش محرمانه آژانس به دولت‌های عضو که به رویت خبرگزاری رویترز رسیده است، می‌خوانیم: «در همین روز (چهار آوریل) بازرسان آژانس تایید کردند که این ماشین‌آلات همچنان تحت مهر و موم آژانس در این مکان در نطنز هستند و در نتیجه هنوز به کار نیفتاده‌اند.»

به گزارش رویترز، آژانس معلوم نکرده‌ است که این «مکان» در نطنز که گزارش از آن نام می‌برد، دقیقا کجا است. ایران تجهیزات هسته‌ای گسترده‌ای، شامل ابزارها و و تجهیزات غنی‌سازی وسیع زیرزمینی و ساختمان‌های متعدد روزمینی در نطنز دارد.

بیش از یک سال است که آژانس به داده‌هایی که برخی از دوربین‌های آن جمع‌آوری می‌کنند، از جمله دوربین‌های کارگاه جدید اصفهان، دسترسی ندارد.

وجود این دوربین‌ها بخشی از توافق موقت تهران و آژانس بود که انتظار می‌رفت با احیای برجام طی مذاکرات وین، برطرف شود تا آژانس امکان نظارت کامل داشته باشد. اما با گذشت ماه‌ها از آغاز مذاکرات، هنوز خبری از به نتیجه رسیدن مذاکرات وین نیست. 

در گزارش آژانس به دولت‌های عضو این نهاد بین‌المللی می‌خوانیم:‌ «آژانس بدون دسترسی به داده‌ها و موارد ضبط شده با دوربین‌ها، قادر به تایید این‌ که آیا تولید قطعات سانتریفیوژ در اصفهان آغاز شده است یا نه، نیست.»

یکی از موارد دیگر تحقیقات آژانس در ایران، پیدا شدن رد اورانیوم در سه مکان اعلام‌ نشده است. محمد اسلامی،‌ رئیس سازمان انرژی هسته‌ای ایران، روز چهارشنبه گفت که این سازمان حدود سه هفته پیش (در روز ۲۹ اسفند) اسناد مربوط به این موضوع را به آژانس تحویل داده است و خواهان پایان تحقیقات در این مورد شد.

ایران و آژانس ماه گذشته بر سر برنامه‌ای سه ماهه برای حل اختلاف در این مورد توافق کرده بودند. حل این موضوع از پیش‌نیازهای احیای احتمالی برجام است. اسلامی گفت، مجموعا چهار مکان مورد پرسش آژانس است که از یکی از آن‌ها رفع اتهام شده است و مسائل مربوط به سه مکان دیگر نیز باید تا پایان خرداد ماه خاتمه یابد. 

آقای اسلامی که در نشستی برای تشریح برنامه‌های شانزدهمین سالگرد روز ملی صنعت هسته‌ای ایران سخنرانی می‌کرد، مدعی شد: «اسرائیل در حال تولید اسناد جعلی و استمرار فعالیت‌های خرابکارانه و عملیات‌های تروریستی علیه صنعت هسته‌ای ایران است.»

این مقام هسته‌ای ایران مدعی شد که برخی «ادعا»های آژانس در اسناد آن اشاره به وجود اورانیوم در یکی از سایت‌ها کرده‌اند، «که اصلا در ایران وجود نداشت». 

مراسم روز ملی صنعت هسته‌ای ایران در ۲۰ فروردین با حضور ابراهیم رئیسی، رئیس ‌جمهوری، برگزار خواهد شد. اسلامی گفت، در برنامه‌های امسال «تاریخ هسته‌ای کشور» بیان خواهد شد تا «سیاه‌نمایی‌ها مبنی بر اینکه ایران در فناوری‌ هسته‌ای فقط به دنبال تسلیحات نظامی است»، پاسخ داده شوند. او گفت، ایران تاکید خواهد کرد که «اهداف آن صلاح‌جویانه است و هیچ هدفی را غیر از این دنبال نمی‌کند.»

اسلامی گفت، از «سند جامع راهبردی توسعه انرژی اتمی» که برنامه‌های هسته‌ای را تا سال ۱۴۲۰ نشان می‌دهد، نیز رونمایی خواهد شد.