هلی‌کوپتر اینجنیوییتی ناسا هفته مهمی را پشت سر گذاشت. عملکرد این هلی‌کوپتر در روز در ۳ آوریل، پس از بیست‌وچهارمین پرواز هدایت خودکار خود در سیاره سرخ، جایزه معتبر کولیر (Collier Trophy) را برای تیم پشتیبانی اینجنیوییتی در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا به ارمغان آورد.

اما روزهای آینده می‌توانند حتی مهم‌تر هم باشند؛ چرا که اینجنیوییتی برای یک پرواز رکوردشکن روی مریخ در روزهای آینده آماده می‌شود تاکاوش دلتای رودخانه خشک در دهانه جزرو در سیاره سرخ را شروع کند. 

اینجنیوییتی -۱.۸ کیلوگرمی و ۴۸ سانتی‌متری- یک روتورکرافت دوپروانه‌ای کوچک است که در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ (۳۰ بهمن ۱۳۹۹) با مریخ‌نورد پرسویرنس روی مریخ فرود آمد. اینجنیوییتی برای نخستین بار در ۱۹ آوریل گذشته در آسمان مریخ به پرواز در آمد؛ لحظه‌ای پرتنش برای تیم اینجنیوییتی؛ زیرا همان‌طور که توماس زورباکن، رئیس اداره ماموریت علمی ناسا، در سخنان اخیرش گفت: «ما حتی نمی‌دانستیم که آیا پرواز کنترل‌شده خودکار [الکتریکی] در مریخ ممکن است یا نه.»

با این حال، نخستین پرواز موفقیت‌آمیز بود. هلی‌کوپتر به مدت ۳۰ ثانیه معلق ماند و به سلامت به سطح بازگشت. اینجنیوییتی از آن زمان تاکنون فاصله ۸۰ متر در یک پرواز را طی کرده است و حین کاوش این دو وسیله روباتیک در دهانه جزرو، به عنوان مامور شناسایی و جست‌و‌جوی هوایی برای مریخ‌نورد پرسویرنس عمل می‌کند.

همان‌طور که دانشمندان آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در مطلب اخیر تارنمای خود توضیح دادند، پرواز خودپیش‌ران روتورکرافت در مریخ دشوار است.

با اینکه اینجنیوییتی کوچک و سبک است، هوای مریخ نیز بسیار رقیق است و تیغه‌ پروانه‌های ۱.۲ متری دوتایی آن باید بین دو هزار و ۵۰۰ تا دو هزار و ۷۰۰ دور در دقیقه بچرخند. مهندسان مجبور شده‌اند تغییرات فصلی در چگالی و دمای جو مریخ را در نظر بگیرند که ممکن است چرخش سریع‌تر پروانه‌های هلی‌کوپتر را ضرروی کند که چنین چیزی [با در نظر گرفتن اینکه] نیروی پیش‌رانش آن با انرژی خورشیدی و باتری‌ تامین می‌شود، می‌تواند مدت زمان معلق ماندن این هلی‌کوپتر در هوا را کاهش دهد.

در روز سه‌شنبه، طراحی دقیق و کارهایی که در عملیات موفقیت‌آمیز اینجنیوییتی انجام شد، جایزه کولیر را که انجمن ملی هوانوردی ایالات متحده هر سال به بهترین دستاوردهای هوافضا در آمریکا اهدا می‌کند، برای تیم اینجنیوییتی در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا به ارمغان آورد. دریافت‌کنندگان قبلی این جایزه عبارت‌اند از چاک یگر و تیم سازنده هواپیمای بل ایکس-۱ که برای نخستین بار دیوار صوتی را شکست و نیل آرمسترانگ، باز آلدرین و مایکل کالینز، فضانوردان آپولو ۱۱.

دیروز انجمن ملی هوانوردی جایزه معتبر کولیر را به تیم MarsHelicopter# اعطا کرد. این روتورکرافت پیشگام با دریافت این جایزه، در آستانه آغاز دومین سال پروازهای مریخ جایگاه خود را در تاریخ هوافضا تثبیت می‌کند.

برنامه بعدی اینجنیوییتی اجرای طولانی‌ترین پروازی است که تاکنون انجام شده است؛ سفری ۷۰۴ متری به سمت شمال‌غربی که هلی‌کوپتر را از منطقه سیتا دهانه جزرو خارج می‌کند و به ناحیه دلتای خشک می‌برد. تصویربرداری هوایی اینجنیوییتی به تیم پرسویرنس کمک می‌کند تصمیم بگیرد مریخ‌نورد در جریان سفر خود به بالای منطقه دلتا کدام یک از دو بستر خشک رودخانه را طی کند و همچنین به شناسایی مقاصد علمی روی سطح مریخ کمک می‌کند.

[اینجنیوئیتی] MarsHelicopter# در روز سوم آوریل، بیست‌و چهارمین پرواز خود را به پایان رساند. اکنون، اینجنیوییتی خود را برای پرواز بیست‌وپنجم آماده می‌کند؛ پروازی که شامل سفر ۷۰۴ متری به سمت شمال غرب است -حدود ۸۰ متر طولانی‌تر از پروازرکوردشکن نهم . درباره این طرح پیچیده بیشتر بدانید:

اینجنیوییتی و پرسویرنس در کنار یکدیگر جدیدترین فناوری‌های پیشرفته در برنامه فضایی مریخ ناسا به شمار می‌روند. [این برنامه فضایی] نه تنها نخستین مورد پرواز کنترل‌شده خودپیش‌ران در سیاره‌ای دیگر است، بلکه زمینه‌ساز اجرای یک برنامه فضایی تاریخی اخترزیست‌شناسی است؛ زیرا پرسویرنس نمونه‌های خاک مریخ را ذخیره کرده که قرار است در اوایل دهه ۲۰۳۰ بازیابی شوند.

دانشمندان پس از آوردن این نمونه‌ها به زمین می‌توانند آن‌ها را با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارند، بیش از آنچه انسان‌ها تاکنون با فرود روی مریخ [به دست آورده‌اند] بررسی کنند و احتمالا به این پرسش پاسخ دهند که آیا به طور قطعی در مریخ، حیات وجود داشت یا دارد یا نه.