عمارت مسعودیه واقع در خیابان ملت تهران که یادگار و نماد معماری ایرانی در دوران قاجار است، این روزها حال خوبی ندارد؛ آجرهای این بنای تاریخی فروریخته‌اند و حتی داربست‌هایی که آن را احاطه کرده‌اند، مانع فروریختن دیوارهای آن نشده‌اند. به گفته شاهدان محلی، بخش‌هایی از دیوار آن نیز طبله کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، اقدام‌های محافظتی برای حفظ دیوارهای بیرونی عمارت مسعودیه به بدترین شکل انجام شده و حتی برای عابران پیاده خیابان ملت تهران نیز نگرانی‌هایی به وجود آورده است.
صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی سال ۱۳۸۹ عمارت مسعودیه را در یک مزایده به مدت ۵۹ سال به یک شرکت سرمایه‌گذاری با نام «عظام» واگذار کرد و این شرکت نیز متعهد شد پس از مرمت کامل بنا، آن را به یک هتل ۵ ستاره تبدیل کند.
شرکت عظام طبق قرارداد، موظف بود عمارت مسعودیه ظرف سه سال مرمت کند؛ اما حالا شش سال پس از واگذاری، صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی با طرح این ادعا که عمارت در این سال‌ها نه تنها مرمت نشده، بلکه در وضعیت بسیار بدتری قرار گرفته و خارج از تعهدات و برای امور غیر اجاره داده شده است، از شرکت عظام شکایت کرد و دفتر خود را نیز به این مکان انتقال داد.
عمارت مسعودیه از سال ۱۳۹۵ تاکنون به جریان حقوقی وارد و درهای آن به روی بازدیدکنندگان بسته شد. علی دارابی، معاون جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، دی‌ماه ۱۴۰۰ در پاسخ به انتقادهایی درباره وضعیت عمارت مسعودیه گفته بود: «برای جلوگیری از تخریب این عمارت تاریخی منتظر گزارش هیئت بررسی هستیم.» اکنون حدود چهار ماه از این وعده می‌گذرد اما هنوز برای ممانعت از تخریب این بنای تاریخی اقدام مناسبی انجام نشده است. در حالی که اهمیت تاریخی و معماری عمارت مسعودیه در ضلع جنوبی میدان بهارستان تهران بر کسی پوشیده نیست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
عمارت نیم هکتاری مسعودیه با دستور مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان، فرزند ناصرالدین‌شاه، ساخته شد و در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت. ظل‌السلطان که در ۲۴ سالگی فرمانروای اصفهان شد، ابتدا به «یمین‌الدوله» ملقب بود. گفته می‌شود که در دوران فرمانروایی او، شهر تاریخی اصفهان دوباره رونق یافت و شاید همین علاقه او به معماری بود که به ساخت عمارت مسعودیه در تهران منتهی شد.
کارشناسان میراث فرهنگی این عمارت را همچون آیینه‌ای تمام‌قد از تاریخ دو قرن اخیر ایران می‌دانند. یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که در عمارت مسعودیه ثبت شد، حوادث مربوط به انقلاب مشروطه بود. قرار داشتن این عمارت در میدان بهارستان و موقعیت راهبردی‌اش آن را به یکی از پایگاه‌های مشروطه‌خواهان تبدیل کرده بود. حادثه مهم دیگری که در عمارت مسعودیه ثبت شد، منفجر شدن بمب دست‌ساز جاسازشده زیر کالسکه محمدعلی شاه بود که در این عمارت رخ داد و بهانه‌ای شد تا محمدعلی شاه دستور به توپ بستن مجلس را صادر کند.
معمار عمارت مسعودیه استاد شعبان معمارباشی بود و رضا قلی‌خانی ملقب به سراج‌الملک نیز نظارت بر کار ساخت آن را برعهده داشت. این عمارت مجموعه‌ای درهم‌تنیده از هنرهای ایرانی است و از گچبری و کاشی‌کاری ایرانی گرفته تا خطاطی و نقاشی در آن چشم‌نوازی می‌کند.
زمین این عمارت به شکل ذوزنقه است و دو بخش اصلی اندرونی و بیرونی دارد. پنج عمارت دیوان‌خانه، سردر، مشیرالدوله، سفره‌‌خانه، حوضخانه و سید جوادی نیز بخش‌هایی از آن را تشکیل می‌دهد.
عمارت مسعودیه از این جهت که اولین کتابخانه و موزه ملی ایران نیز در آن تاسیس شد، اهمیت تاریخی مضاعف دارد.
کاربری این عمارت در سال ۱۳۴۲ تغییر کرد و حدود یک سال دانشکده افسری بود. در سال ۱۳۴۵، این بنا در اختیار وزارت آموزش‌وپرورش قرار گرفت. در سال ۱۳۷۶، بنا به پیشنهاد وزارت آموزش‌وپرورش و مصوبه هیئت‌وزیران، حق استفاده از ساختمان کهن وزارت آموزش‌وپرورش به سازمان میراث فرهنگی داده شد و حدود ۱۳ سال بعد هم صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از آثار تاریخی و فرهنگی وابسته به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری آن را به مزایده گذاشت.
عمارت مسعودیه این روزها در معرض تخریب است و وضعیت آن مشابه دیگر خانه‌ها و بناهای تاریخی ایران است. خانه طباطبایی‌ها در کاشان، خانه اربابی در یزد، خانه‌های تاریخی شیراز و بسیاری دیگر از بناهای تاریخی در ایران این روزها در معرض ویرانی‌اند و برای مرمت آن‌ها اقدام مناسبی انجام نمی‌شود. پیش‌تر عزت‌الله ضرغامی، وزیر گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع‌دستی ایران، از کمبود بودجه برای مرمت آثار فرهنگی انتقاد کرده و گفته بود که بودجه مرمت برای هر بنای تاریخی حدود ۳۰ هزار تومان است.
در حالی که آثار تاریخی ایران با بهانه‌هایی همچون نبود بودجه در خطر تخریب و ویرانی‌اند، حکومت ایران بودجه‌های هنگفتی را برای ساخت مساجد باشکوه و بازسازی امامزاده‌ها در مناطق و شهرهای مختلف صرف می‌کند.
