بیش از یک هفته است که هزاران نفر از ساکنان بلخاب در اثر حمله طالبان به این شهرستان، به کوه‌ها پناه برده‌اند و تاکنون هیچ یک از سازمان‌های کمک‌رسان برای رسیدگی به این آوارگان، اقدام نکرده‌اند.

یک منبع آگاه در بلخاب گفت در چند روز اخیر حدود ۲۰ درصد آوارگان، به خانه‌هایشان بازگشتند، اما به‌ این دلیل که طالبان برخی از این افراد را بازداشت و زندانی کردند و مورد شکنجه واخاذی قرار دادند، بقیه مردم از بازگشت به خانه‌هایشان خودداری می‌کنند و همچنان در کوه‌ها به‌سر می‌برند.

به نقل از این منبع آگاه، طالبان با کمک شماری از فرماندهان و طرفداران محلی، افرادی را که قبلا با مهدی مجاهد همکاری و تماس داشتند، شناسایی و بازداشت می‌کنند.

روند بازرسی خانه‌ها در سراسر بلخاب از روز شنبه گذشته تاکنون جریان دارد و به گفته منابع محلی، افراد طالبان بسیاری از وسایل گرانبهای مردم ازجمله خودرو، موتورسیکلت و اسباب ضروری را غارت کرده‌اند.

هرچند آمار مشخصی از شمار آوارگان جنگ بلخاب وجود ندارد، اما یک منبع آگاه که از ساکنان این منطقه است می‌گوید بیش از ۵۰ هزار نفر از ساکنان بلخاب، به کوه‌ها و شهرستان‌های اطراف پناه برده‌اند و همه آنان به حال خودشان رها شده‌اند. به گفته این منبع آگاه، نهادهای کمک‌رسان بین‌المللی که در شمال افغانستان مستقرند و با هماهنگی طالبان به نیازمندان، ازجمله خانواده‌های اعضای طالبان مواد غذایی می‌رسانند، تاکنون از رفتن به بلخاب خودداری کرده‌اند.

به گفته یک منبع آگاه، شماری از ساکنان روستاهای مرکزی بلخاب ازجمله ترخج به خانه‌هایشان بازگشتند، اما ساکنان روستاهای هوش، پروشان، خالر، توغی، جه، للندر، زو، گلوروز و چند روستای دیگر همچنان در کوه‌ها به‌سر می‌برند و به دلیل دسترسی نداشتن به غذا و سرپناه، در وضعیت بدی قرار دارند و شماری از کودکان، زنان و کهنسالان‌ به بیماری‌های مختلف دچار شده‌اند.

حدود هزار خانواده از آوارگان بلخاب یک هفته پیش به روستاهای کوهستانی سوخته، پیتاب، گنده‌جی، سرسلاخ و سفید چشمه شهرستان یکاولنگ بامیان پناه بردند و بدون آب، غذا و سرپناه زندگی می‌کنند.

یک منبع آگاه که روز جمعه از این آوارگان دیدن کرد، به ایندیپندنت فارسی گفت شماری از کودکان و زنان از پدر و بقیه اعضای خانواده خود خبر ندارند و همچنین برخی از مردان نمی‌دانند فرزندانشان به کدام کوه پناه برده‌اند. در قسمت‌هایی که آوارگان بلخاب پناه برده‌اند شبکه‌ مخابراتی وجود ندارد و هیچ امکاناتی به‌جز مقدار اندکی مواد غذایی که افراد هنگام فرار با خود برده‌اند موجود نیست.

به گفته این منبع آگاه، درصورتی‌ که بی‌توجهی به آوارگان بلخاب ادامه یابد، احتمال وقوع فاجعه انسانی وجود دارد، چون از یکسو آوارگان به آب و غذا دسترسی ندارد و از سوی دیگر طالبان که اکنون بر بلخاب حاکم شده‌اند، مردم را به بهانه‌های مختلف مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند و درصورتی‌ که آوارگان به خانه‌هایشان بازگردند ممکن است به اتهام همکاری با نیروهای مخالف این گروه، مورد شکنجه و انتقام‌جویی قرار بگیرند.

پس از آنکه طالبان روز شنبه ۲ ژوئیه، شهرستان بلخاب را پس از سه روز جنگ تصرف کردند، هزاران خانواده از ساکنان این شهرستان به کوه‌ها پناه بردند. بر اساس گزارش‌های منابع محلی، حدود ۵۰ نفر از ساکنان بلخاب در روزهای شنبه، یکشنبه و دوشنبه هفته گذشته بازداشت و تیرباران شدند. تاکنون اجساد ۳۶ نفر از این افراد شناسایی و دفن شده‌اند و هنوز خبری از افراد دیگری که ناپدید شده‌اند، در دست نیست.

ساکنان بلخاب می‌گویند طالبان در نشستی که با فرماندهان محلی داشتند گفتند که هر روستای بلخاب باید ۲۰ قبضه اسلحه و هر خانواده باید۵۰۰ افغانی به این گروه بدهند.

درگیری مسلحانه در بلخاب، یک هفته پیش وقتی مهدی مجاهد، فرمانده هزاره‌تبار طالبان از اوامر حکومت سرپیچی کرد، آغاز شد. مهدی که حدود ۴۰۰ مرد مسلح در اختیار داشت، پس از سه روز جنگ در برابر طالبان، از بلخاب متواری شد و تاکنون از سرنوشت او و مردان مسلح تحت امرش خبری در دست نیست.

هرچند در یک هفته گذشته دفتر هیئت نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور افغانستان، دیده‌بان حقوق بشر و سازمان عفو بین‌الملل، از کشتار غیرنظامیان در بلخاب ابراز نگرانی کردند، اما تاکنون هیچ یک از سازمان‌های بین‌المللی، گزارش مفصلی از آنچه در بلخاب جریان دارد منتشر نکرده‌اند.