نخستین حکم یکی از مجریان خدای دهه شصت در ایران صادر شد. حمید نوری (عباسی) نام این مجری است که دادگاهی در سوئد او را به حبس ابد محکوم کرد.

دادگاه استکهلم امروز در اعلامیه حکم حمید نوری نوشت که او به دلیل مشارکت در اعدام بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران در تابستان ۱۳۶۷ محکوم شده است. این اعدام با فتوای روح‌الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی انجام شده است.

«اولین موج اعدام‌ها متوجه هواداران مجاهدین خلق ایران بود. این اقدامات به عنوان یک جنایت جدی علیه قوانین بین‌المللی تلقی شده است. موج دوم اعدام‌ها متوجه زندانیان چپ بود...اقدامات علیه هواداران مجاهدین خلق ایران (مجاهدین) ناشی از جنگ قدرت پس از انقلاب ایران و مشارکت این گروه در درگیری نظامی بین ایران و عراق بود. بررسی‌ها نشان داده است که حملات مجاهدین علیه ایران که قبل از اعدام‌ها صورت گرفته، از خاک عراق بوده و این حملات از جمله عملیات فروغ جاویدان در ۵ تیر ۱۳۶۷ با پشتیبانی و همکاری ارتش عراق انجام شده است. بنابراین دادگاه منطقه به این نتیجه رسیده است که مجاهدین بخشی از درگیری مسلحانه بین المللی بین ایران و عراق شده‌اند. این بدان معناست که حقوق بشردوستانه بین المللی قابل اجرا بود. بنابراین زندانیان باید به عنوان غیرنظامیان در دستان یک طرف درگیری (جمهوری اسلامی) محافظت می‌شدند.»

در ادامه اعلامیه دادگاه استکهلم آمده است که فتوای روح‌الله خمینی زمینه را برای کشتار زندانیان سیاسی فراهم کرده است.

تحقیقات دادگاه همچنین نشان داده است که اعدام‌هایی که به دنبال این فتوا انجام شد، نیازمند برنامه‌ریزی و همکاری بین چند نفر با وظایف مختلف بوده است. کمیته‌ای بر اساس این فتوا، محکومیت زندانیان به مجاهدین را بررسی کرد و آنها را طبق رویه‌ای که شرایط اولیه یک دادرسی عادلانه را برآورده نمی‌کرد، به اعدام محکوم کرد. مجازات اعدام بلافاصله با دار زدن اجرا شد.

دادگاه استکهلم حکم داده است که اعدام‌ها به دلیل ارتباط با درگیری‌های مسلحانه بین المللی، نقض جدی قوانین بین‌المللی بشردوستانه بوده است.

همچنین مشخص شد که کمیته مرگ در روز  ۶ مرداد ۱۳۶۷ به گوهردشت بازگشت و دادگاه سپس بر روی هواداران چپ متمرکز بود که به نظر می‌رسید از دین اسلام خارج شده‌اند. این زندانیان قبلاً به دلیل ارتباط با گروه‌های چپ منتقد رژیم پس از انقلاب زندانی شده بودند.

این محاکمه منجر به اعدام تعداد بسیار زیادی از زندانیان شد که عقاید آنها مغایر با حکومت دینی ایران تلقی می‌شد. مجازات اعدام نیز این بار بر اساس رویه‌ای اجرا شد که شرایط اولیه یک محاکمه عادلانه را برآورده نمی‌کرد. این رویه نقض میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل بود که ایران تا سال ۱۹۸۸ به آن ملزم بود.

تحقیقات نشان داد حمید نوری به طور مشترک و با تبانی با دیگران در ارتکاب اعمال مجرمانه مشارکت داشته است. وی با نام مستعار و در نقش دستیار معاون دادستان، زندانیان را آماده می‌کرد و به نزد کمیته مرگ می آورد و تا محل اعدام اسکورت می‌کرد.

حکم نوری روز پنجشنبه ۲۳ تیر پس از تشکیل ۹۲ جلسه دادگاه در سوئد صادر شد و با این حکم، نخستین عامل کشتار‌های دسته‌جمعی در ایران، فرسنگ‌ها دور از محل جنایت به تحمل چنین مجازاتی محکوم شد.

نوری آبان ماه سال ۱۳۹۸ در فرودگاه استکهلم سوئد به اتهام مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت کرج در دهه شصت، بازداشت شد.

حکم بازداشت نهایی او پنج روز پس از دستگیری‌اش صادر و دادستانِ بخش جرائم سازمان‌یافته و بین‌المللی سوئد هم اتهامات او را «نقض مجرمانه و فاحش قوانین بین‌المللی، معادل جنایت جنگی، و قتل عمد» اعلام کرد.

دادگاه نوری حدود ۹ ماه طول کشید و طی آن دست‌کم ۳۴ شاکی و ۲۶ شاهد در دادگاه حاضر و علیه او شهادت دادند.

نوری از نیرو‌های سابق سپاه پاسداران است که گزارش شده سال ۱۳۶۱ وارد تشکیلات قضایی شد و به سمت دادیاری هم رسید و در نهایت در سال ۱۳۶۷ دستیار محمد مقیسه (ناصریان) در زندان گوهردشت شد.

ایرج مصداقی که یکی از نجات یافتگان اعدام‌های سال ۱۳۶۷ است و در دستگیری نوری هم نقش داشت، در یکی از کتاب‌های خود به نام مستعار او یعنی حمید عباسی اشاره کرده است.

مصداقی خود یکی از شاهدان دادگاه حمید نوری است که به همراه برخی دیگر از زندانیان در دادگاه شهادت داد حمید نوری (عباسی) دستیار محمد مقیسه در جریان قتل‌های آن سال بوده است.

مصداقی به صراحت از عباسی به عنوان یکی از هشت فرد دخیل در اعدام‌های سال ۱۳۶۷ نام برده است.

حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، مصطفی پورمحمدی، ابراهیم رئیسی، اسماعیل شوشتری، محمد مقیسه‌ای و داوود لشکری هفت نفر عامل دیگر این کشتار‌ها هستند.

با وجود این شهادت‌ها و وجود اسناد و مدارکی که نشان از رابطه گسترده نوری با مقا‌م‌های قضایی دهه شصت دارد، او در دادگاه تلاش کرد، واقعیت را پنهان و نقش خود در این کشتار‌ها را انکار کند.

شش قاضی، دو حقوقدان حرفه‌ای و چهار شهروند غیر حقوقدان که دادگاه نوری را برعهده داشتند، اما بی‌اعتنا به تمام حواشی‌ها و اظهار‌نظر‌ها و فشار‌های سیاسی در نهایت حکمی برای او صادر کردند که به مذاق او و سایر مقام‌های جمهوری اسلامی خوش نیامده است.

این حکم در شرایطی صادر شد که علی خامنه‌ای در ایران، خدای دهه شصت را برای تشدید و گسترش سرکوب‌ها فراخوانده است.

در نتیجه این فراخوان، دور جدید بازداشت‌ها و برخورد‌ها و فشار‌های اجتماعی بر زندگی مردم ایران آغاز شده است.

بازداشت فعالان سیاسی و مدنی و هنری در کنار تشدید محدودیت‌های اجتماعی براساس قوانین اسلامی از مهمترین تحولات در هفته‌های گذشته است.

خامنه‌ای امیدوار است با تقویت سازمان سرکوب خود در بستر‌ی عقیدتی و ایدئولوژیک، بتواند تجربه دهه ۶۰ روح‌الله خمینی در حذف مخالفان و منتقدان و بسیاری از نیرو‌های سیاسی و اجتماعی را تکرار کند.

بیش از ۳۳ سال حکمرانی خامنه‌ای بر ایران هم به روشنی گویای تمایل او برای تقویت این اراده است تا بتواند بحران‌های دامنه‌گیر جمهوری اسلامی را از این طریق منکوب کند.

خامنه‌ای خدای سال ۱۴۰۱ را همان خدای دهه شصت می‌داند و از عاملان و مجریان اوامرش هم خواسته این‌گونه فکر کنند و عمل کنند تا با اتکا به این خدا بتوانند آنچه را که رهبر می‌خواهد محقق کنند.

خدایی که امروز یکی از مجریانش به جرم قنل‌‌عام‌ها و کشتار‌ها به حبس ابد محکوم شد و او هم نتوانست مانع از صدور چنن حکمی شود.