عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، از خسارت دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی سیلاب‌های اخیر به بناها و مکان‌های تاریخی خبر داد و گفت که ۷۳۵ مورد تخریب ابنیه، محوطه‌های تاریخی، تاسیسات گردشگری و صنایع‌دستی در مناطق سیل‌زده را به دولت گزارش کرده است.
وزیر میراث فرهنگی روز یکشنبه، ۹ مرداد، در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «مرمت ابنیه، بازگشایی معابر و مسیر بافت‌های تاریخی و بازسازی زیرساخت‌های گردشگری در اولویت اقدام‌های دولت است.» او در ادامه، با اشاره به خسارت سیل به بناهای تاریخی یزد، افزود: «نماینده ویژه‌‌ام را برای بررسی بیشتر و هماهنگی بخش‌های مرتبط با وزارتخانه به یزد فرستادم. مراقبت از ساکنان، گردشگران مستقر، تاسیسات گردشگری و بافت تاریخی در دستور کار است.»
توییت ضرغامی با واکنش‌های انتقادی و کنایه‌آمیز بسیاری از کاربران مواجه شد و شماری از آنان در بخش نظرها، با یادآوری عملکرد وزیر میراث فرهنگی، با کنایه از او خواستند مرمت بناهای تاریخی و بازسازی مکان‌های گردشگری را از دستور کار خارج کند.
ضرغامی در روزهای اخیر، مسجد شیخ لطف‌الله را با مسجد شاه اصفهان اشتباه گرفت و عکس‌های یادگاری او کنار جام زرین مشگین‌شهر که در جعبه‌ای پلاستیکی نگه‌داری می‌شد، موجی از انتقادها را در پی داشت. کارشناسان احتمال داده‌اند که مرمت غیراصولی مسجد شاه اصفهان ممکن است این بنای تاریخی را در فهرست آثار در معرض خطر یونسکو قرار دهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با روی کار آمدن دولت رئیسی، بناهای تاریخی در ایران بیش از پیش با خطر تخریب و نابودی مواجه شدند. نمونه آن تخریب خانه‌های تاریخی شیراز به بهانه توسعه حرم شاهچراغ و ساخت‌وسازهای گروه نرگس آبیار، سینماگر نزدیک به حکومت در حریم باغ تاریخی عفیف‌آباد بود. در چنین شرایطی، سیل نیز مزید بر علت شد و به مکان‌ها و بناهای تاریخی ایران خسارت‌های مضاعفی وارد کرد.
براساس برآوردهای اولیه، سیل اخیر به مکان‌ها و بناهای تاریخی در استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان، یزد و کرمان آسیب‌های زیادی زد و برخی از آن‌ها کاملا تخریب شدند. به گفته علیرضا جلال‌زایی، مدیرکل میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، باران‌‌های شدید تاکنون ۳۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به بناهای تاریخی این استان خسارت وارد کرده است.
به گفته این مقام دولتی، بیشتر بناهای تاریخی شهرستان راسک از جمله قلعه پیشین، قلعه فیروزآباد، قلعه برنجی، قلعه بریسک، قلعه هشدار و مسجد پسامگ آسیب دیده‌اند. همچنین به موزه چابهار، قلعه سرباز، قلعه سیب در شهرستان سیب و سوران و ساختمان قدیمی بهداشت محیط ایرانشهر نیز خسارت‌هایی وارد شد. بخشی از سقف موزه سراوان هم تخریب شد و ناودانی‌های مقابر «شیشه‌ریز جالق» آسیب دیدند. به مقبره «سورو» در شهرستان گلشن نیز خسارت وارد شده است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، سیل به برخی خانه‌های تاریخی یزد و حتی مخزن امن موزه این شهر نیز نفوذ کرد و به تخریب ساختمان تاریخی اداره کل میراث فرهنگی شهرستان منجر شد. میدان امیرچخماق و مسجد جامع یزد نیز آسیب دیدند.
تفاوت یزد با دیگر شهرهای سیل‌زده در این است که در یونسکو، به عنوان یک شهر خشتی به ثبت جهانی رسیده است و هرگونه تخریب در بافت و تغییر وضعیت آن، جایگاهش به عنوان میراث جهانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به گفته احمد آخوندی، مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد، تاکنون نزدیک به ۲۴۰ بنا شامل مغازه، منزل، حصار و بنا در بافت تاریخی این شهر بین صفر تا ۱۰۰ درصد آسیب دیده‌اند و با توجه به ادامه بارندگی‌ها، امکان دارد آمار افزایش یابد.
مجتبی شفیعی، معاون میراث فرهنگی استان کرمان، هم خسارت بارش‌های اخیر به بناهای تاریخی این منطقه را تایید کرد اما گفت که بارندگی‌ها تا این لحظه به تخریب آثار تاریخی منجر نشده است.
این نخستین بار نیست که بناها و محوطه‌های تاریخی در اثر بلایای طبیعی مثل زلزله و سیل خسارت می‌بینند یا تخریب می‌شوند. به گواهی مسئولان وقت سازمان میراث فرهنگی، پس از سیلاب‌های فروردین ۱۳۹۸ نیز دست‌کم ۷۳۰ اثر تاریخی در ۲۵ استان ایران خسارت دیدند یا تخریب شدند. محمدحسین طالبیان، معاون وقت سازمان میراث فرهنگی، در همان زمان خسارت‌های سیل به بناهای تاریخی را حدود ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد کرد و گفت که سازمان یونسکو از ایران درخواست کرده است که گزارش کامل آسیب سیل به بناهای تاریخی را در اختیار این سازمان قرار دهد.
کارشناسان می‌گویند خسارت‌هایی که در اثر بلایای طبیعی مثل سیل به بناها و محوطه‌های تاریخی وارد می‌شوند، به این دلیل است که مسئولان برای محافظت از آن‌ها پیش‌بینی‌ها و اقدام‌های لازم را انجام نمی‌دهند. به گفته آنان، مراقبت از آثار مربوط به تاریخ و تمدن ایران‌زمین جزو اولویت‌های جمهوری اسلامی نیست و رویکرد و عملکرد وزارت میراث فرهنگی نیز این مسئله را اثبات می‌کند.
