به‌گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد اگر جمهوری اسلامی ایران «بازگشت متقابل» به توافق برجام را نپذیرد، ایالات متحده نیز آمادگی دارد تا تحریم‌هایی شدید بر حکومت ایران اعمال کند.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشست خبری روز دوشنبه، ۱۵ اوت ۲۰۲۲، گفت تنها راه بازگشت متقابل به توافق برجام، دست کشیدن جمهوری اسلامی ایران از خواسته‌های فراجامی خود است.

جمهوری اسلامی ایران، در جریان مذاکرات وین، دست‌کم سه خواسته مطرح کرده است که از نظر طرف‌های غربی این مذاکرات خواسته‌هایی به‌حساب می‌آیند که در چارچوب توافق برجام نمی‌گنجند. یکی از خواسته‌های فرابرجامی در مورد شبهه‌هایی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ذرات اورانیوم کشف شده در سه سایت هسته‌ای جمهوری اسلامی دارد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با استناد به مدارکی که به‌وسیله دولت اسرائیل در اختیار جامعه بین‌المللی قرار گرفت، ادعا می‌کند ردِ اورانیوم‌های کشف شده در این سایت‌ها نگرانی آژانس در مورد احتمال جنبه‌های نظامی فعالیت هسته‌ای تهران را افزایش داده است.

از طرف دیگر، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران می‌گویند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این موضوع را تحت تاثیر فشارهای اسرائیل مطرح می‌کند و سئوال‌های طرح شده آژانس در این زمینه را نوعی رفتار سیاسی در قبال حکومت ایران نشان می‌دهد. بنابراین حکومت ایران با توسل به این توجیه سطح همکاری با آژانس را به‌شدت کاهش داده و با خاموش کردن دوربین‌های نظارتی نصب شده در سایت‌های هسته‌ای ایران، عملا راه نظارت آژانس بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را بسته‌ است.

با این‌همه کشورهای غربی استدلال می‌کنند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک نهاد مستقل و وابسته به سازمان ملل متحد است و جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند احیای برجام را مشروط به چنان شرطی کند و تنها راه موجود پاسخ به پرسش‌های آژانس در مورد ابعاد نظامی فعالیت‌های هسته‌ای تهران است. با این‌وجود برخی از گزارش‌های منتشر شده در هفته گذشته، از جمله گزارش روزنامه وال‌استریت ژورنال، تاکید دارند که پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا در این زمینه امتیازهای چشمگیری به حکومت ایران داده است.

ند پرایس در عین‌حال در سخنان روز دوشنبه‌اش اعلام کرد که پاسخ رسمی دولت ایالات متحده آمریکا به پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا را «به‌صورت خصوصی» در اختیار جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه، قرار خواهند داد.

پیش‌تر وبسایت پولتیکو در گزارشی که روز جمعه منتشر کرد، نوشته بود دیپلمات‌های اتحادیه اروپا به جمهوری اسلامی و دولت آمریکا اعلام کرده‌اند که نظر نهایی‌شان را باید تا روز ۱۵ اوت به این اتحادیه ابلاغ کنند.

پرایس روز پنجشنبه در این مورد گفته بود:«ما متن پیشنهادی اتحادیه اروپا را به‌دقت مطالعه می‌کنیم و، در صورت درخواست، به آنها پاسخ خواهیم داد.» میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، نیز روز یکشنبه در مورد سرنوشت پیش‌نویس ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا گفت:«به‌نظر می رسد ایالات متحده موافق است، اما [حکومت] ایران هنوز موضع خود را درباره متن فعلی اعلام نکرده است و به‌همین دلیل درباره خواسته احتمالی تهران گمانه‌زنی نمی‌کنم.»

با این‌حال حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، در اظهاراتی که روز دوشنبه، ۲۴ مرداد ۱۴۰۱، در جمع خبرنگاران داخلی داشت، اعلام کرد حکومت ایران نظر قطعی‌اش در مورد متن پیشنهاد شده را تا ساعت ۲۴ به‌وقت تهران به «هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا» ارائه خواهد داد. او در ادامه صحبت‌های امروزش گفت:«اگر واکنش آمریکا با واقع‌بینی و انعطاف باشد توافق رخ می‌دهد و اگر آمریکا انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفتگو کنیم.»