زمانی که در سال ۱۹۵۲ ملکه الیزابت بر تخت سلطنت بریتانیا تکیه زد، افغانستان نخستین دوره باز سیاسی‌اش را تجربه می‌کرد. دوره نخست‌وزیری شاه محمود خان، عموی محمد ظاهر که تاریخ‌نویسان در افغانستان، آن را دوره سیاسی نسبتا باز می‌دانند.
در این دوره دموکراسی تا حدی رنگ گرفت، احزاب سیاسی مجال فعالیت پیدا کردند و کشورهای جهان نیز در پی گسترش روابطشان با افغانستان بودند. در آن زمان اریک رالف لینگمن، سفیر بریتانیا در افغانستان بود و روابط گرمی را با دربار به وجود آورده بود. اما یک سال پس از به تخت نشستن ملکه الیزابت، سردار محمد داود خان، نخست وزیر افغانستان شد. سردار محمد داود که گرایش‌های چپ داشت، بیشتر از غرب، به شوروی سابق متمایل بود.
به همین دلیل در دوره ۱۰ ساله نخست‌وزیری سردار محمد داود، کشورهای غربی، ازجمله بریتانیا روابطشان را با سلطنت افغانستان محدود کردند. از سوی دیگر گرایش‌های ناسیونالیستی سردار محمد داود خان باعث می‌شد تا هرازگاهی داستان پشتونستان بزرگ و ضرورت پیوستن بخش‌هایی از پاکستان به خاک افغانستان را مطرح کند. این مسئله به مذاق بریتانیا خوش نمی‌آمد، به همین دلیل زمانی که سردار محمد داود از کشورهای غربی، ازجمله آمریکا و بریتانیا درخواست وام کرد، هیچ کشوری به افغانستان کمک مالی نکرد. ناگزیر سردار محمد داود خان دست به دامان شوروی سابق شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
دوره نخست‌وزیری محمد داود خان در سال ۱۹۶۳ به پایان رسید. دربار افغانستان تصمیم گرفت پس از این نخست‌وزیر از خارج دربار انتخاب شود و دکتر محمد یوسف، نخستین نخست‌وزیر بیرون از سلاله محمد‌زایی به سمت نخست‌وزیری رسید. نخستین دستاورد محمد یوسف نیز تدوین قانون اساسی جدید بود. در همین حال، بریتانیا نیز سفیر جدیدی برای افغانستان گماشت؛ سرآرتور دلا ماری که پیش از آن سرکنسول بریتانیا در شبه‌جزیره کره بود. سر آرتور به کابل آمد تا روابط تقریبا سرد میان دو کشور را دوباره گرم کند، اما اوج روابط میان افغانستان و بریتانیا با سفر محمد ظاهر شاه به لندن در سال ۱۹۷۱ شکل گرفت. محمد ظاهر شاه در هشتم دسامبر سال ۱۹۷۱ به لندن رفت. او با قطار به ایستگاه ویکتوریا رسید و مورد استقبال رسمی ملکه الیزابت قرار گرفت. در این سفر شاهدخت بلقیس، دختر محمد ظاهر شاه و سردار عبدالولی، دامادش نیز با او همراه بودند. محمد ظاهر شاه در ضیافت شام ملکه شرکت کرد و اولین زمامدار افغانستان بود که با ملکه الیزابت دیدار داشت. ملکه الیزابت زمانی که در سال ۱۹۶۱ به پاکستان سفر کرد، تا نزدیکی مرز بازرگانی تورخم (۷۰ کیلومتری شهر جلال‌آباد) نیز رفت، اما هیچ‌گاه وارد افغانستان نشد. پس از سفر محمد ظاهر شاه به بریتانیا، او در ۱۹۷۳ به ایتالیا سفر کرد و در جریان این سفر بود که پسرعمویش، سردار محمد داود کودتای ۲۶ تیرماه را انجام داد.
با پیروزی کودتای سفید داود خان، روابط میان بریتانیا و افغانستان سرد شد، زیرا داود خان این بار به صورت واضح‌تر رابطه با روس‌ها را آغاز کرد. روس‌ها در سال ۱۹۷۹ به افغانستان حمله کردند و هم‌زمان با آن مارگارت تاچر مشهور به زن آهنین، نخست‌وزیر بریتانیا شد. او که مخالف سرسخت کمونیسم بود، در سال ۱۹۸۱ به پاکستان رفت و از کمپ‌های مهاجران افغان دیدار کرد. او در این دیدار به مهاجران افغان گفت که هرگز آنان را تنها نمی‌گذارد. این تعهد در حد شعار باقی نماند و بریتانیا ارسال کمک به مجاهدین را آغاز کرد. مهم‌ترین کمک تسلیحاتی دولت تاچر به مجاهدین، تحویل موشک‌های زمین به هوای (بلو پایپ) بود. در کنار آن بریتانیا کمک‌های دیگری نیز به مجاهدین رساند، اما با پیروزی مجاهدین در افغانستان، رابطه انگلیس‌ها با افغان‌ها تقریبا به صفر رسید و این وضعیت تا حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ادامه داشت.
پس از فروپاشی رژیم طالبان و به قدرت رسید حامد کرزی که حمایت کشورهای غربی ازجمله بریتانیا را داشت، روابط کابل و لندن دوباره توسعه یافت. حامد کرزی در اکتبر ۲۰۰۷ در سفرش به لندن، با ملکه الیزابت در قصر باکینگهام دیدار کرد و از حمایت‌های بریتانیا به افغانستان سپاسگزاری کرد.
با وارد شدن نیروهای آمریکایی به جنگ علیه تروریسم، بریتانیا نیز همراهی‌اش را با ایالات متحده اعلام کرد. نخستین سربازان بریتانیایی در نوامبر ۲۰۰۱ وارد افغانستان شدند. بریتانیا حدود ۱۵ هزار سرباز در افغانستان داشت، اما در سال ۲۰۱۴ روند خروج نیروهایش را آغاز کرد و تنها هزار سرباز و آموزگار برای آموزش نیروهای افغانستان در این کشور ماندند. بیشترین حضور نیروهای بریتانیا در استان هلمند بود، جایی که انگلیس‌ها روز و شب در حال جنگ با طالبان بودند. در خلال ۲۰ سال حضور بریتانیا در افغانستان، حدود ۴۵۰ سرباز انگلیسی کشته و صدها تن دیگر زخمی شدند. بریتانیا همچنین از بزرگترین کمک‌کنندگان افغانستان در ۲۰ سال گذشته محسوب می‌شود و میلیاردها دلار به افغانستان کمک کرده است. آخرین سرباز بریتانیایی در ۳۱ اوت ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شد و به این ترتیب یک دوره تاریخی طولانی حضور بریتانیا در افغانستان پایان یافت. با اینکه جایگاه ملکه انگلیس در سیاست این کشور نمادین است، اما او در بیشتر کشورهای جهان مورد احترام قرار می‌گیرد. روسای جمهور و رهبران پیشین افغانستان، ازجمله حامد کرزی، با انتشار پیام‌های تسلیت، با خانواده سلطنتی بریتانیا ابراز همدردی کردند، اما خبرگزاری باختر مربوط به گروه طالبان، خبر مرگ ملکه را با یک عکس دستکاری شده از او به شکل یک خون‌آشام، منتشر کرد.
