عمران خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان، اواخر آذر ۱۴۰۰، در نشست وزاری خارجه سازمان همکاری اسلامی در اسلام‌آباد مدعی شد که ممنوعیت تحصیل دختران و رعایت نشدن حقوق زنان در مناطق پشتون‌نشین افغانستان، در مسائل سنتی و فرهنگی ریشه دارد و جامعه جهانی باید این حساسیت را درک کند. حالا حدود یک‌ سال پس از این سخنان، مولوی نورالله منیر، وزیر معارف (آموزش و پرورش) طالبان، هم روز یک‎شنبه در ارزگان، این ادعا را مطرح کرد که مردم افغانستان نمی‌خواهند دختران بالای ۱۶ سالشان را به مدرسه بفرستند. به گفته او، این مسئله‌ای فرهنگی است و اگر خود مردم بخواهند دخترانشان را به مدرسه بفرستند، طالبان درهای مدارس را به روی آنان باز خواهند کرد.

نورالله منیر افزود: «اگر شما به بازار ارزگان بروید و از مردم پرس‌وجو کنید، برایتان مشخص می‌شود که چند درصد مردم حاضرند دختران ۱۶ و ۱۷ ساله خود را به مدرسه بفرستند.»

منیر ادعا کرد: «ما در جامعه‌ افغانستان زندگی کرده‌ایم و فرهنگ مردم را می‌شناسیم.»

به این ترتیب، سخنانی که عمران خان یک‌ سال پیش در حضور ده‌ها دیپلمات و رهبر سیاسی از کشورهای مختلف جهان در اسلام‌آباد بیان کرد و کوشید برخورد طالبان با زنان، حقوق بشر و حق تحصیل دختران را توجیه کند، این‌ بار از زبان وزیر معارف طالبان بیان شدند.

سخنان عمران خان در همان زمان، با واکنش‌های گسترده‌ای در افغانستان مواجه شد و بسیاری از مردم از جمله شماری از رهبران دولت پیشین افغانستان، آن را توهین‌آمیز خواندند و از عمران خواستند از مردم افغانستان عذرخواهی کند. حالا بیان ادعاهایی مشابه از زبان وزیر معارف طالبان بار دیگر واکنش‌های زیادی را برانگیخته است.

مولوی نورالله منیر در حالی این سخنان را گفت که دو روز قبل، مدارس دخترانه‌ای که به درخواست مردم در مرکز پکتیا بازگشایی شده بودند، به دستور رهبران طالبان دوباره تعطیل شدند.

مدیران مدارس و ساکنان شهر گردیز در تاریخ ۲۰ اوت توافق کردند که بدون اطلاع مقام‌های مرکزی طالبان، مدارس دخترانه در آن شهر را بگشایند. براساس این تفاهم، پنج مدرسه بزرگ در شهر گردیز بازگشایی شدند و هزاران دختر حدود دو هفته به مدرسه رفتند. بازگشایی این مدارس هفته گذشته رسانه‌ای شد و پس از آن، رهبران طالبان دستور دادند که مدارس بسته و مدیران آن بازداشت شوند. نیروهای اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان هم روز شنبه، ۱۹ شهریور وارد عمل شدند و این مدارس را تعطیل کردند. همچنین گزارش‌هایی منتشر شد که مسئول اداره معارف طالبان در پکتیا نیز به دلیل صدور مجوز بازگشایی این مدارس، توبیخ و به کابل احضار شده است.

پکتیا، واقع در شرق افغانستان، زادگاه سران شبکه حقانی است و بیشتر ساکنان آن پشتون‌‌تبارند. صدها تن از دختران دانش‌آموز و معلمان زن در مرکز شهر گردیز به تعطیلی دوباره مدارس اعتراض کردند، اما اعتراض آنان به‌سرعت سرکوب شد و شماری از دختران تهدید شدند.

سخنان عمران خان و مولوی نورالله منیر مردم افغانستان را به یاد میا خان، مرد ۶۳ساله پکتیکایی، می‌اندازد که تا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، هر روز ۱۲ کیلومتر راه می‌پیمود تا سه دخترش را به مدرسه برساند. میا خان دسامبر ۲۰۱۹ در مصاحبه با رسانه‌ها، گفت به اینکه دختران نوجوانش را در رفتن به مدرسه همراهی می‌کند، به خود مفتخر است. میا خان که از طایفه کوچی (کولی)ها بود، برای اینکه دخترانش مدرسه بروند، کوچ کردن از محلی به محل دیگر را کنار گذاشت و در روستای شرن، در مرکز پکتیکا، خانه‌ای ساخت. او سه دختر دارد و تا پیش از سلطه طالبان، هر روز آنان را به این امید تا مدرسه همراهی می‌کرد که در آینده پزشک و معلم شوند. میا خان در آن زمان، از دولت وقت افغانستان خواهش کرد در روستایی که او زندگی می‌کند مدرسه بسازد تا دختران او و دیگر دختران روستا بتوانند درس بخوانند. او در ماه دسامبر ۲۰۱۹، حین توزیع کارنامه‌ها، اشک شادی ریخت و گفت دختر بزرگش که روزی نام دارد، به کلاس هشتم رسیده است.

سلطه طالبان بر افغانستان نه تنها میا خان و دخترانش را از لذت رفتن به مدرسه محروم کرد، بلکه حالا رهبران این گروه برای توجیه بسته نگه داشتن مدارس دخترانه، در تلاش‌اند مردم را مقصر جلوه دهند. تکرار سخنان عمران خان در توجیه نقض حق کار و تحصیل زنان و دختران در افغانستان از زبان یکی از رهبران طالبان نشان می‌دهد که تمامی بهانه‌های این گروه در یک‌ سال گذشته برای بسته نگه داشتن مدارس دخترانه دروغ محض بوده‌اند.

در فروردین ۱۴۰۱، قرار شد همه مدارس در افغانستان به روی دختران باز شوند اما سخنگویان طالبان گفتند یونیفرم ویژه مدارس دخترانه نهایی نشده است و تا اطلاع بعد، مدارس بسته می‌مانند. در ماه‌های بعد، وزیر معارف و چند مقام دیگر طالبان گفتند که مدارس دخترانه به دلیل کمبود بودجه تعطیل مانده‌اند؛ در حالی که سازمان ملل متحد و چند سازمان مددرسان دیگر از جمله صلیب سرخ تعهد کرده‌اند که حقوق معلمان را می‌پردازند.

حالا هم وزیر معارف طالبان می‌گوید که بسته ماندن مدارس دخترانه در سنت و فرهنگ مردم ریشه دارد و این خود مردم‌اند که نمی‌خواهند دخترانشان را به مدرسه بفرستند. در حالی که خود طالبان دو روز قبل مدارسی در پکتیا را که به درخواست مردم باز شده بودند، دوباره تعطیل کردند.

این موضع طالبان نشان می‌دهد که تمامی فشارهای یک‌ سال گذشته جامعه جهانی روی این گروه برای جلوگیری از نقض حقوق بشر و به‌ویژه حقوق زنان و دختران، بیهوده و بی‌اثر بوده‌اند و تمایل جهانی به تعامل با طالبان برای وادار کردن این گروه به رعایت حقوق بشر، تامین حقوق زنان و بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها برای دختران، در رویکرد ضد حقوق بشری این گروه هیچ تغییری ایجاد نکرده است.