مقام مصری: ایران خواهان دیدار در شرم‌الشیخ و برقراری روابط بود

حکومت ایران گزارش‌ها را در مورد دیدار سلاجقه با رئیس سازمان اطلاعات مصر تکذیب کرده است

علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در سفر به شرم‌الشیخ برای نشست کاپ ۲۷-  ۲۷AHMAD GHARABLI / AFP

موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و مصر بار دیگر مطرح شده است. نخست روزنامه «العربی جدید»، نزدیک به قطر، مدعی شد که علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در سفر خود به شرم‌الشیخ برای نشست کاپ ۲۷، با عباس کامل، رئیس سازمان اطلاعاتی مصر، دیدار کرده است. عباس کامل از مقام‌های مهم قاهره است که نقشی کلیدی در روابط این کشور با اسرائیل نیز داشته است. اما مقام‌های حکومت ایران به سرعت این ادعا را رد کردند. سیدحسین موسوی‌فر، رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان محیط زیست،‌ گفت سلاجقه فقط با سامح شکری، وزیر خارجه مصر، دیدار داشته و به‌هیچ‌وجه دیداری با عباس کامل انجام نشده است. 

موسوی‌فر که خود نیز در سفر شرم‌الشیخ حضور داشت، گفت: «علی سلاجقه در سفر به کشور مصر، علاوه بر سخنرانی در بیست‌وهفتمین کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی، با وزیر امور خارجه مصر و برخی از همتایان محیط زیستی خود در سایر کشورها دیدار و گفت‌وگو کرد که محور این گفت‌وگوها نیز مباحث مربوط به تغییر اقلیم و تلاش برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بوده است.»

از سوی دیگر، یک منبع خبری مصری به روزنامه «شرق الاوسط» گفت که دیدارها در شرم‌الشیخ محدود به مسئله محیط زیست بوده‌اند، اما مدعی شد که طرف ایرانی خواهان دیدارهای بیشتر و حرکت به سوی احیای روابط دیپلماتیک با قاهره بوده است. این منبع که نام او ذکر نشده است، گفت که دیدارها با ایران «ماهیت فنی مربوط به مسئله تغییرات اقلیمی» داشته‌اند و به مسائل بیرون حیطه کاپ ۲۷ مربوط نمی‌شدند. اما او افزود: « در طول نشست، ایران و برخی از دیگر کشورها بیش از یک بار خواهان برقراری مجدد روابط شدند، اما پیشرفت در این پرونده‌ها در گروی تحقق منافع امنیت ملی مصری و عربی است.»

وزارت خارجه مصر هفته گذشته دیدار شکری و سلاجقه را تایید، و عکسی هم از آن منتشر کرد. احمد ابوزید، سخنگوی این وزارتخانه، گفت: «مقام ایرانی در آغاز جلسه از مصر برای میزبانی و سازماندهی عالی همایش تشکر کرد و بر چالش جهانی تغییرات اقلیمی برای تمام کشورهای جهان تاکید کرد.»

در مقابل، شکری نیز با تشکر از حضور هیات عالی‌رتبه ایرانی در شرم‌الشیخ، گفت که در جایگاه رئیس کاپ ۲۷، می‌خواهد به «مشاوره و هماهنگی موجود بین مصر و ایران بر سر مسائل مختلف اقدام اقلیمی درون چارچوب عضویت دو کشور در گروه ۷۷ و چین، کاپ ۲۷، جنبش غیرمتعهدها، و سایر چارچوب‌های چندجانبه که نقش مهمی در مسائل اقلیمی دارند، ادامه دهد.»

مصر و ایران از سال ۱۳۵۸ به بعد روابط دیپلماتیک ندارند، اما گاه تلاش‌هایی برای ترمیم این روابط انجام شده است. در مهر سال گذشته، ۱۴۰۰ خورشیدی، میرمسعود حسینیان، مدیرکل بخش خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه، گفته بود که جمهوری اسلامی ایران «در حال تلاش برای بهبود روابط با مصر» است. او بهبود احتمالی روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را در این زمینه تاثیرگذار دانسته بود. حکم اعدام چند شهروند ایرانی متهم به تجارت مواد مخدر و توقیف کشتی‌های نفتی ایران، از مشکلاتی بود که حسینیان در آن مقطع به آن‌ها اشاره کرد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پیش از آن، در اواخر تیر ۱۴۰۰، برخی رسانه‌های عربی به نقل از منابع مصری بدون ذکر نام، از دیدار مقام‌های امنیتی ایران و مصر در قاهره خبر داده بودند. در مرداد ۱۴۰۰ نیز گزارش‌هایی در مورد گفت‌وگوهای محرمانه بین قاهره و مقام‌های حزب‌الله لبنان منتشر شد. مقام‌های تهران و قاهره هیچ‌یک از این خبرها را علنا تایید یا تکذیب نکردند. 

در جریان نشست دیپلماتیک شهریور ۱۴۰۰ در بغداد نیز دیدارهایی بین مقام‌های جمهوری اسلامی ایران و دولت مصر انجام شد؛ از جمله گفت‌وگویی کوتاه بین سیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران. بغداد همچنین میزبان چند دور مذاکرات محرمانه مقام‌های تهران و ریاض بود. اما این دیدارها نهایتا به جایی نرسید و مقام‌های سیاسی و نظامی ایران در ماه‌های گذشته به شدت به عربستان سعودی حمله کرده‌اند و این کشور را در زمینه اعتراضات سراسری کنونی مردم در ایران، مقصر دانسته‌اند.

خبرگزاری ایسنا در گزارشی در فروردین ۱۴۰۱ نوشته بود که جمهوری اسلامی ایران «بارها علاقه‌مندی خود را برای گسترش روابط با مصر اعلام کرده و تلاش داشته که سیگنال‌های مثبتی برای این کشور در راستای اجرای سیاست توسعه روابط با کشورهای منطقه ارسال کند»، اما این اشاره‌ها «تاکنون به نتیجه مشخصی در زمینه گسترش روابط دیپلماتیک بین دو کشور نرسیده است و روابط دو کشور همچنان در سطح فعالیت دفتر حافظمنافع در تهران و قاهره است».

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران و دیپلمات‌هایی که از سابقه ریاست دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره برخوردارند، عموما می‌گویند که ایران خواهان برقراری مجدد روابط است، اما مصر راضی نمی‌شود.

گزارش ایسنا مدعی شده بود که مصر به دلیل «وابستگی مالی به کشورهایی همچون آمریکا، عربستان [سعودی] و امارات [متحده عربی]، در برخی از پرونده‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله پرونده روابط با ایران یا قطر، از استقلال کامل برخوردار نیست».