«پلی بین تو و دنیا» نام نمایشگاهی است که صد اثر از آثار ۱۳ زن هنرمند ایرانی که در پس انقلاب ۵۷ کار خود را آغاز کردهاند در دل خود جای داده است. نمایشگاه که از نقاشی، طراحی، مجسمه، عکاسی و ویدیو تشکیل شده موضوعاتی چون هویت اجتماعی و جنسی، سرکوب جنسیتی، مهاجرت، و زندگی روزمره زنانه را با دیدگاههای متفاوت آنان به نمایش میگذارد. نمایشگاهی که تمرکزش کمتر بر روی فرم بلکه بیشتر به درگیری و پیوند میان زمینه آثار ورابطه هنرمندان باهم و تجربه مشترکشان اشاره دارد.
طراح و برگزارکنندگان نمایشگاه
شیرین نشاط هنرمند نام آشنای مقیم نیویورک طراح و نیکی نجومی نقاش به نام ایرانی مشاورهنری نمایشگاه است. نشاط معتقد است در دورانی که غرب نورافکن بر روی مسائل زنان انداخته، باید از این موقعیت استفاده کرد و افکار عمومی را برای گفتمانی از زنان و هنرمندان مهاجر، که هنوز شکلی از سرکوب را در سطح کلان، خرد و زندگی روزمره تجربه میکنند توانمند کرد. او ادامه میدهد: «من خود بهعنوان فردی که شرایط زندگی هنرم را تعریف میکند، با این نمایشگاه امیدوارم کنکاشی دراینکه چگونه بیان هنری تجربیات احساسی، روانشناسی، سیاسی و عقاید این هنرمندان را شکل داده انجام دهیم. افزون بر آن چالشهای متفاوت آنان در همه عرصهها از جمله موقعیت سیاسی، حقوقی، مذهبی و مهاجرتی یا پناهندگی کشورمبدا و میزبان را دریابیم.»
در نهایت یک عروس و چشم خصوصی
رویا فراست
از مجموعهای به نام آینه دو چهره دارد، از رویا فراست، چند اثر در نمایشگاه وجود دارد. ویژگی این مجموعه که در ابعاد کوچک ترسیم شده، سادگی، عدم تزیینات و پیرایش و همچنین نگاهی انتزاعی به بدن انسان است. او که بیشتر عمر خود را درورای مرزهای ایران گذرانده تاثیرهردو فرهنگ را در شکلگیری هویتی خود دخیل میداند و ادامه میدهد: «در طول زمان یاد گرفتم، هر چه کمتر به اشیاء دلبستگی داشته باشم انعطاف پذیری در اندیشه و عملم فزونی مییابد.» هنر برای فراست زبان نوینی است برای غور و فهم هویتهای در تلاطم با یکدیگر. رویا میافزاید: «مجموعه آِینه دو چهره دارد با همین هدف شکل گرفت تا پرتره زنانی که هویت آنها پنهان است بهتصویر کشیده شود. در بیرون این زنان درونگرا و خاموش به نظر میآیند ولی با یک چشم به تماشای دنیا نشستهاند، آگاه، عاقل و آماده برای مقاومت در برابر شرسرکوب و سکسوالیته». در اثر سیاه و سفید «در نهایت یک عروس» زنی با چادر با یک چشم دیده میشود.
او تلاش دارد که از حداقل عناصر استفاده کند تا تاثیر اثر گرفتار تزیینات، رنگ و حاشیههای کار نگردد. در پشت این کار یک دست وجود دارد که بیننده را به چالش میکشد: آیا این دست خداست؟ خود او میگوید:«زمانی که این نقاشی را کشیدم به همه کودک همسرانی فکر میکردم که هنوز به سن بلوغ نرسیده مجبورند به عقد یک روحانی مسن درآیند، کدام قانون به آنان این اجازه را میدهد و کدام قانون این دختران را حمایت میکند؟ اگروالدین اینها پشتیانی نمیکنند، شاید این دست خداست؟» در هر دو اثر از جمله در «چشم خصوصی» که رنگی است ارجاعات متفاوت سکسوالیته در حاشیه کار وجود دارد. او اهمیت شرکت در نمایشگاه را پلاتفرمی در مورد زنان هنرمند که ویژگی آن تغییر در شرایط ایران است میداند.
این خورشید تنبل است و سرما هنوز پابرجاست
آلاء دهقان
آثار آلاء دهقان هنرمند مقیم نیویورک ازعناصر بسیار ساده و بی پیرایه تشکیل شده است. او که هم تحت تاثیر نقاشیهای دیواری انقلاب و هم نقاشیهای دوران تحصیلاش است در این اثر زنی با مقنه مشکی را کشیده که جای خورشید را گرفته و پرتوافکنی میکند. این پرتره مجری مهربان برنامههای کودک است که جای شهید را در نقاشیهای دیواری گرفته است. آلاء دراین باره میگوید:«اشاره تلخ به رابطه میان صفحه تلویزیون در خانه و دیوار تزیین شده با عکس شهدا در خیابان رنجی مضاعف را وارد تصویر میکند.» او به گرمایی اشاره دارد که هیچگاه نه از طریق تلویزیون و نه از طریق نقاشیهای خیابان وارد زندگی واقعی نمیشود.«مصنوعی» اثری دیگر و بسیار متفاوت از اوست با ترکیبی نامانوس که بیننده را از زاویه فرم و ترکیب رنگها تحت تاثیر قرار میدهد. در این اثر شاید اگر لبها حذف میشد، جنسیتی در آن حضور نداشت، ولی با اضافه کردن لبها جنسیت اثر بشدت پر رنگ شده است.
این یک کولاژ به سبک دیجیتال از پرتره خالق اثر بهصورت تکه تکه و طراحی سه بعدی دست راست و چپ و دستکشهایی که میتوان گیاه کاکتوس را با همه خشونت و تیغهایش لمس کرد. وی معتقد است این کار درقالب جدید هم تاریک است و هم انتزاعی. «رابطه تناقض میان تصویر دیجیتال و لمس یک گیاه وحشی در قالب تصویر خود عجیب و نامنتظره است.»
کارهای قدیم آلاء دهقان از تهران و کارهای جدید از نیویورک باهم در کنار یک دیوار قرار گرفتهاند. وی میگوید: «مکالمه آثارم با دیگر هنرمندان ایرانی که همگی پس از انقلاب و جنگ هم تجربه مشترک و هم متفاوتی را از سرگذراندهاند، هم برایم جالب بود و هم احساسی و بهویژه آنکه توانستم با طراح نمایشگاه برای حقوق بشر ایران کار کنیم.»
اشتیاق وجابجایی
نازنین نوروزی
نازنین نوروزی از دسته هنرمندانی است که چند سالی بیشتر نیست که ایران را ترک کرده است. او در سال ۲۰۱۲ برای ادامه تحصیل به نیویورک آمد و در ایران کارشناسی ارشد پژوهش هنر را از دانشگاه هنر تهران گرفت. از او دو عکس و دو ویدیو به نامهای نخبه و شرشر آب به نمایش گذاشته شده است. مبنای آثار نازنین به فیلمهای سوپرهشتی که پدرش در اواخر دهه ۷۰ و اوائل دهه ۸۰ میلادی از تولدها و سرودهای مدرسه گرفته و او آنها را چند سال پیش کشف کرد بر میگردد. آثاری که در بیننده بشدت نوستالژی دورانی که هنوز دیجیتال تیشه به ریشه عکسها و فیلمهای آنالوگ نزده بود را زنده میکند. نازنین از تکنیکهای بی شمار چاپ دستی و عکاسی آلترناتیو روی کاغذ سود برده است. فیلمها با استفاده از تکنیک استاپ-موشن ساخته شده و هر دو ترکیبی از حدود ۷۰۰ فریم مجزا هستند که روی تک تکشان نقاشی - طراحی شده و سپس با یکدیگر با استفاده از ایدههای اشتیاق و جابجایی وصل شدهاند.
نازنین نوروزی به رابطهای میان شکنندگی فیلمهای خانوادگی و کیفیت زیبایی شناسی آخرین روزهای آنالوگ اشاره دارد و ادامه میدهد:«بازیهای اولیه کامپیوتری اوایل دهه هشتاد میلادی از زاویه فرم بخاطر گرافیک ساده و ابتدایی و ازنقطه نظر محتوا به دلیل دنیای فانتری و جنگهای فضایی برایم جالب بود.» او در هر دو فیلم کوتاه شکنندگی و سنگینی این فضاها را به چالش میکشد. آنچه در این آثار به چشم میخورد، طبیعت، طوفانهای دریای خزر و به ویژه قله دماوند است که نوعی سرکشی و سرگشتگی را در بیننده بیدار میکند. «من با تصویر دماوند بزرگ شده و همیشه دلم میخواست آنها را نقاشی کنم.»
بااینکه دختران وزنان در آثار او پررنگ هستند خودش به نقش زن بهطور مستقل از هویتهای دیگر زن باور ندارد و میافزاید:«در واقعیت زندگی روزمره نیزاین هویتها درهم تنیدهاند. زندگی شهری معمولا بسیار مردسالارنه است، درحالیکه من فضاهای داخلی را به تصویر کشیدهام و نقش زن محدود به فضاهای داخلی نیست». نازنین از دیدن اشتراکهایی مثل تجربه مهاجرت بین آثار هنرمندان مختلف درنمایشگاه لذت میبرد و میگوید: «از تفاوتهایشان یاد میگیرم. هر کسی روش و فرم خودش را دارد، هر چند از یک پس زمینه مشترک میآیند ولی مسیر کاری هر فرد منحصر به فرد است و باقی میماند.»
هنرمندان شرکت کننده
هنرمندان شرکت کننده همگی یا پس از انقلاب ۵۷ بهدنیا آمدهاند یا فعالیت هنری خود را آغاز کردهاند. دیگر هنرمندان شرکت کننده افروز آمیغی، بهار سبزه واری، افسون، هایده شفیعی، لاله خرمیان، سپیده صالحی، شهرزاد شنگلو، پرستو فروهر، شیوا احمدی و سودابه داود نام داردن که آثارشان در نمایشگاه قابل رویت است. این نمایشگاه از هفتم تا ۲۷ نوامبر برای دیدار علاقمندان در نگارخانه High Line Nine در منطقه چلسی نیویورک دایر است.