بزرگ‌ترین رویداد جهانی فوتبال در کشوری کوچک واقع در غرب آسیا با جمعیتی حدود ۳۵۰ هزار نفر، در حال برگزاری است؛ اما این جام جهانی با دوره‌های پیشین تفاوت‌های اساسی دارد که بخش زیادی از آن‌ به امکانات، قوانین، مقررات و فرهنگ قطر بازمی‌گردد.

قطر در آستانه جام جهانی ۲۰۲۲، مقررات ورود به این کشور در ایام جام‌ جهانی را اعلام کرد و از علاقه‌مندان و تماشاگران فوتبال خواست در روزهای اقامت در این کشور لباس‌های پوشیده به تن کنند، از ابراز عشق در ملاعام بپرهیزند و نوشیدنی‌های الکلی را فقط در مکان‌های مجاز مصرف کنند. طبق مقررات قطر، ورود هرگونه نوشیدنی‌ الکلی و فراورده‌های گوشتی به این کشور ممنوع است.

این مقررات سختگیرانه و بی‌سابقه در کنار محدودیت امکاناتی قطر و اتهام‌هایی که درباره ستم به کارگران و اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در این کشور مطرح است، موجب شده به برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر انتقادهای بسیاری وارد شود. این انتقادها تا آنجا پیش رفتند که سپ بلاتر، رئیس سابق فیفا، در سخنانی، اذعان کرد که برگزاری جام جهانی فوتبال در کشور قطر اشتباه بود.

در مقابل انتقادها به میزبانی قطر در جام‌ جهانی، مقام‌ها و مردم این کشور قرار دارند که این روزها از برگزاری این رویداد ورزشی جهانی در کشورشان حس توامان رضایت و نگرانی دارند.

قطر کشوری کوچک در جنوب شرقی شبه‌جزیره عربستان و دارای دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان است. این کشور در سال‌های اخیر تلاش کرده است با توسعه روابط بین‌الملل، استقلال خود را در جهان به نمایش بگذارد.

برگزاری رویدادهای بین‌المللی ورزشی، فرهنگی و هنری در قطر از راهبردهایی‌اند که می‌توانند موقعیت این کشور را در جهان تثبیت کنند اما برگزاری این رویدادها برای کشوری که به مقررات و قوانین اسلامی پایبند است، چندان هم راحت نیست. نمونه روشن این موضوع اکنون در جریان برگزاری جام جهانی فوتبال مشاهده می‌شود. جایی که مقام‌ها و مردم این کشور از یک‌سو تلاش می‌کنند آداب میزبانی را به جا بیاورند و از یک‌سو نگران‌اند الگوهای رفتاری و سبک زندگی در این کشور با رویداد جام جهانی تغییر کند.

احداث خیابان‌های جدید با نورپردازی‌های خیره‌کننده، پارک‌های موضوعی، رستوران‌ها و استادیوم‌هایی با ظرفیت‌ بالای ۴۰ هزار نفر تنها بخشی از اقدام‌های قطر برای جام جهانی ۲۰۲۲ به شمار می‌روند. به این موارد باید شهر جدید لوسیل را نیز اضافه کرد که تماشا و قدم زدن در آن برای خود قطری‌ها هم هیجان‌انگیز است. مردم قطر حالا می‌دانند که پس از جام جهانی با همه این امکانات جدید تنها خواهند ماند اما برای آنچه مسافران در این کشور به یادگار باقی می‌گذارند، نگران‌اند.

روزنامه گاردین در مصاحبه میدانی با شماری از مردم قطر، به طیف‌های مختلف برخی از این نگرانی‌ها پرداخته است؛ یک شهروند قطری از دفتر کارش در میان آسمان‌خراش‌های درخشان دوحه، به این روزنامه گفت از اینکه فرزندانش با چیزهایی که قبلا با آن‌ها آشنا نبوده‌اند، مواجه می‌شوند، مضطرب است.

شهروند دیگری که در یک مرکز بهداشتی کار می‌کند، به فرزندانش توصیه کرده است اگر در ورزشگاه کنار کسانی نشستند و دیدند که کارهایی عجیب می‌کنند، نادیده بگیرند و به آنان بی‌احترامی نکنند؛ زیرا مهمان‌اند.

زنی به نام مبارکه المری نیز با بیان اینکه «قطری‌ها از تهدید هویتی خود می‌ترسند»، گفت: «ما باید مراقب چیزهایی که به جامعه‌ ما وارد می‌شود، باشیم. دلیلی ندارد هرچیزی که غربی‌ها پذیرفته‌اند، ما هم بپذیریم.»

مسائلی مانند نوشیدن الکل، حضور دگرباشان جنسی، آزادی زنان و نوع پوشش که جامعه قطر را نگران کرده است، به‌طور مستقیم به باورهای دینی و قواعد جامعه سنتی ارتباط دارد. زنی به نام نورا به گاردین گفت که نگران است فرزندانش در ورزشگاه یا خیابان فردی را در حالت مستی ببینند یا با افرادی از اقلیت‌های جنسی و جنسیتی روبرو شوند. به همین دلیل از قبل به پسر ۹ ساله‌اش که عاشق فوتبال است، آمادگی لازم را داده است.

مردان جامعه سنتی قطر هم درباره پیامدهای برگزاری جام جهانی در این کشور نگرانی‌هایی دارند؛ زیرا ممکن است از این پس، اقتدار آنان در خانواده و جامعه با چالشی اساسی مواجه شود. زنان قطری بدون اجازه مردان خانواده حق تحصیل و کار را ندارند و مشارکتشان در امور اجتماعی و سیاسی زیاد نیست. این زنان در مدت برگزاری جام جهانی فوتبال با طیف‌های وسیعی از زنان جوامع مختلف برخورد می‌کنند که استقلال فکری و عملی دارند و ممکن است بخواهند در آینده از آنان الگوبرداری کنند.

با وجود اینکه افرادی مانند مبارکه به‌شدت امیدوارند پس از جام جهانی فوتبال همه‌چیز به حالت عادی برگردد و مثل قبل شود، خیلی‌های دیگر کاملا مطمئن‌اند که دیگر هیچ‌چیز مثل روز اول نخواهد شد و قطر با تغییر و دگردیسی عجیبی مواجه می‌شود.

شهروندی به نام المعادید در همین خصوص به الگو قرار دادن افرادی مانند دیوید بکهام در جام جهانی فوتبال اشاره کرد و گفت: «وقتی او را به‌عنوان چهره و الگوی فوتبال در قطر معرفی می‌کنیم، دیگر نمی‌توانیم به مرد یا زن قطری که خالکوبی‌هایش را به نمایش می‌گذارد، اعتراض کنیم؛ زیرا دو سه ماه است مردی را تبلیغ کرده‌ایم که خالکوبی‌هایش نمایان است و این یک چالش بزرگ است.»