پزشکان به افرادی که برای کاهش وزن به داروهای دیابت روی آورده‌اند، هشدار می‌دهند این داروها ممکن است به عوارض جانبی ناخواسته مانند پیری چهره منجر شوند.

در ماه‌های اخیر، داروهای تجویزی تزریقی مانند اوزمپیک (Ozempic) و مونجارو (Mounjaro) که برای مبتلایان به دیابت نوع ۲ ساخته شده‌اند، در میان افرادی که این داروها را روش سریعی برای کاهش وزن می‌بینند، محبوبیت بالایی یافته‌اند.

رسانه‌های اجتماعی و گزارش‌های مربوط به استفاده گسترده از این داروها در میان افراد مشهور به این پدیده کمک کرد و به این ترتیب به کمبود این داروهای نسخه‌ای منجر شد.

با این حال، پزشکان در حال حاضر در مورد «صورت اوزمپیک» هشدار داده‌اند؛ یک عارضه جانبی احتمالی استفاده از این داروها هم به عنوان روشی برای کاهش وزن و هم بدون نظارت پزشکی مناسب. هم‌زمان مصرف‌کنندگان تجربیاتشان در مورد پیری سریع را به اشتراک گذاشته‌اند.

جنیفر برگر، ۴۱ ساله، به نیویورک تایمز گفت که پس از بارداری برای کاهش وزنش، تزریق مونجارو، نام تجاری تیرزپاتید (tirzepatide)، را شروع کرد. اگرچه این دارو به برگر کمک کرد طی سه ماه ۲۰ پوند (۹ کیلوگرم) کم کند، او می‌گوید که تقریبا چهره خود را در آینه نمی‌شناسد.

او به این رسانه گفت: «به یاد دارم که در آینه نگاه می‌کردم و تقریبا دیگر خودم را نمی‌شناختم. هیکلم عالی به نظر می‌رسید، اما صورتم خسته و پیر به چشم می‌آمد.»

دکتر پل جارود فرانک، متخصص پوست در نیویورک که با نیویورک تایمز صحبت می‌کرد، برای این عارضه جانبی اصطلاح «صورت اوزمپیک» را ابداع کرده است و ادعا می‌کند که دیگر «هر روز» در مطب خود آن را می‌بیند.

«بیمار ۵۰ ساله‌ای وارد می‌شود و ناگهان [می‌بینی که] فوق‌العاده لاغر است و فیلر [پرکننده] می‌خواهد که قبلا هرگز به آن نیازی نداشت. به او نگاه می‌کنم و می‌گویم چند وقت است اوزمپیک مصرف می‌کنی؟ و ۱۰۰ درصد مواقع حق با من است.» او افزود: «این روزها این دارو انتخاب یک درصد [افراد جامعه] است.»

دکتر فرانک که محبوبیت این داروها را به درمان اختلال نعوظ با ویاگرا تشبیه می‌کند، تنها کسی نیست که هجوم بیماران برای درمان این عارضه جانبی را شاهد است. دکتر داوال بانوسالی، متخصص پوست در نیویورک، نیز به نیویورک تایمز گفت که او شاهد افزایش بیمارانی است که از این داروها استفاده می‌کنند و از «پیری و افتادگی صورت نگران‌اند».

او گفت: «ما افزایش تعداد بیمارانی که این داروها را مصرف می‌کنند، شاهدیم. به طور کلی این افراد در سنین ۴۰ و ۵۰ سالگی‌اند و مقدار قابل‌توجهی از وزن خود را از دست می‌دهند و نگران پیری و افتادگی صورت‌اند که در نهایت رخ می‌دهد.»

دکتر اورن تپر، جراح پلاستیک مستقر در نیویورک که او نیز با این روزنامه مصاحبه کرد، گفت که افزایش «صورت اوزمپیک» عجیب نیست و خاطرنشان کرد که کاهش وزن اغلب به ظاهری پیرتر منجر می‌شود، زیرا «نواحی کلیدی صورت» لاغر می‌شوند.

او توضیح داد: «وقتی از پیری چهره صحبت می‌شود، چربی معمولا بیشتر دوست است تا دشمن. کاهش وزن ممکن است سن بیولوژیکی شما را به عقب برگرداند اما تمایل دارد ساعت صورت شما به جلو بچرخاند.»

متخصصان پوست در مورد اینکه آیا می‌توان این عارضه جانبی را معکوس کرد، می‌گویند تنها راه برای این کار به روش غیرتهاجمی تزریق فیلر است که می‌تواند هزاران دلار هزینه داشته باشد.

هرچند دکتر تپر می‌گوید وقتی مقدار قابل‌توجهی از وزن به‌سرعت از دست می‌رود، فیلرها ممکن است برای بازگرداندن حجم ازدست‌رفته صورت کافی نباشند. او گفت در این مرحله، جراحی پلاستیک «تنها راه بازگرداندن حجم ازدست‌رفته» است.

او گفت افرادی که از این داروها برای کاهش وزن استفاده می‌کنند، اغلب متوجه تاثیر آن بر صورت خود نمی‌شوند و برای بسیاری، کاهش وزن ناگهانی مانند «برنده شدن در لاتاری مگا میلیون» است.

او گفت: «اما بعد متوجه می‌شوند که مالیات هم داردــ از دست دادن چربی صورت‌ــ از این رو ممکن است آن‌قدرها که تصور می‌کردند، خوشی بادآورده نباشد..»

این جراح پلاستیک به روزنامه گفت که او «صورت اوزمپیک را با کشیدن کامل پوست صورت درمان می‌کند که ۷۵ هزار دلار هزینه دارد و روشی که در آن چربی را از سایر قسمت‌های بدن به صورت منتقل می‌کند، ممکن است ۱۲ هزار دلار بیشتر خرج بردارد.»

از آنجایی که علاقه به داروهای دیابت برای کاهش وزن در رسانه‌های اجتماعی در حال افزایش است، پزشکان به پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک روی آورده‌اند تا در مورد مبارزه با این آثار پیری توصیه‌هایی را به اشتراک بگذارند.

دکتر روسیو سالاس‌ــ‌والن، متخصص غدد در نیویورک که با نیویورک تایمز هم صحبت کرده است، در یکی از پیام‌های ارسالی در  تیک‌تاک می‌گوید که کاربران می‌توانند با کاهش تدریجی وزن، هیدراته ماندن، پرهیز از سیگار و... در طول کاهش وزن و افزایش مصرف پروتئین که به گفته او «برای تولید الاستین و کلاژن اساسی است»، از شل شدن و افتادگی پوست جلوگیری کنند.

با این حال، به گفته دکتر جاشوا زایشنر، متخصص پوست و مدیر پژوهش‌های زیبایی و بالینی درماتولوژی بیمارستان مونت ساینای در شهر نیویورک، در گفت‌و‌گو با ایندیپندنت گفت: «کاهش وزن، خواه از طریق رژیم غذایی، ورزش یا جراحی یا از طریق دارو روی صورت شما اثر می‌گذارد.»

او توضیح داد: «چربی صورت به ما کمک می‌کند ظاهری طبیعی و جوان داشته باشیم.» و افزود: «وقتی چربی‌های صورت را از دست می‌دهید، صورت اغلب لاغر و استخوانی به نظر می‌رسد.» و چهره افرادی که مقدار زیادی وزن از دست می‌دهند، ممکن است «به‌طور قابل‌توجهی پیرتر» به نظر برسد.

دکتر زایشنر گفت، علاوه بر فیلرهای تزریقی، درمان‌هایی مانند «میکرونیدلینگ با فرکانس رادیویی یا انواع دستگاه‌های دیگر» می‌تواند به سفت شدن پوست و بهبود شل شدن آن کمک کند. او همچنین خاطرنشان کرد که در موارد شدید، اصلاحات جراحی مانند لیفت صورت ممکن است راه‌حل مناسبی باشد.

پیری صورت تنها نگرانی افراد مصرف‌کننده این داروها نیست. این داروهای تجویزی می‌توانند به عوارض جانبی احتمالی خطرناک دیگری هم منجر شوند.

در بیانیه مطبوعاتی سازمان غذا و داروی ایالات متحده، اف‌دی‌ای (FDA)، با اعلام تایید ویگووی (Wegovy)، نام تجاری سماگلوتید (semaglutide) و درمان برای مدیریت وزن مزمن، اشاره شده که شایع ترین عوارض جانبی آن عبارت‌اند از تهوع، اسهال، استفراغ، یبوست، شکم درد، سردرد، خستگی، سوء‌هاضمه، سرگیجه و اختلالات گوارشی.

اف‌دی‌ای همچنین در مورد عوارض جدی‌تری که ممکن است با مصرف این دارو ایجاد شوند، هشدار می‌دهد؛ مانند «خطر احتمالی تومورهای سلول سی (C) تیرویید» پانکراتیت، مشکلات کیسه صفرا، آسیب حاد کلیه، تپش قلب و رفتار یا تفکر خودکشی.

بر اساس وب‌سایت اوزمپیک که برای کاهش وزن مورد تایید اف‌دی‌ای نیست، عوارض جانبی احتمالی و جدی آن مشابه عوارض ویگووی است. این وب‌سایت در مورد تومورهای احتمالی تیرویید از جمله سرطان، پانکراتیت، تغییر در بینایی و مشکلات کلیوی و کیسه صفرا به بیماران هشدار می‌دهد.

شایع‌ترین عوارض جانبی در افرادی که از مونجارو استفاده می‌کنند، تهوع، اسهال، استفراغ، یبوست، سوء‌هاضمه و درد معده است. در حالی که این وب‌سایت همچنین هشدار می‌دهد که مونجارو «ممکن است به تومور در تیرویید، از جمله سرطان تیرویید مشکلات کیسه صفرا یا کلیه، تغییرات در بینایی و پانکراتیت منجر شود».

علاوه بر پست‌های بی‌شماری که این داروها را به عنوان یک روش جادویی کاهش وزن می‌ستایند، کاربران به رسانه‌های اجتماعی سر زده‌اند تا تجربیات خود در مورد عوارض جانبی مختلف آن را هم به اشتراک بگذارند.

یکی از کاربران تیک‌تاک می‌گوید که پس از مصرف مونجارو دچار حالت تهوع شده‌، در حالی که کاربر دیگری گفته که هنگام مصرف اوزمپیک دچار رفلاکس (برگشت اسید معده) شده است.

دکتر سالاس‌ــ‌ویل که مونجارو را در میان داروهای دیابت به عنوان «اپل ۱۴» توصیف کرده، می‌گوید که «اگر دارو با دوز مناسب و با نظارت دقیق پزشک تجویز شود» عوارض جانبی آن بسیار نادر است.