دولت سیزدهم میزان عیدی سال ۱۴۰۲ کارمندان و بازنشستگان را یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اعلام کرد؛ مبلغی که ابتدایی‌ترین نیاز‌های شب عید خانواده‌ها را هم به‌سختی تامین می‌کند.

عیدی پایان سال کارکنان و بازنشستگان در سال ۱۴۰۰ یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بود و حالا دولت بی‌اعتنا به میزان افزایش نرخ تورم و قیمت‌ها در یک‌ سال اخیر، تنها ۲۰۰ هزار تومان به این مبلغ افزوده است.

با توجه به روندی که دولت رئیسی برای تامین بخشی از بودجه از جیب مردم ایران آغاز کرده است، بعید نبود عیدی کارکنان و بازنشستگان نیز کاهش یابد یا کلا قطع شود. در صورت ادامه این روند و تشدید بحران اقتصادی و کمبود منابع دولت، دورازانتظار نیست که دولت در سال آینده عیدی کارکنان و بازنشستگان را حذف و سیاست ریاضت اقتصادی و تلاش برای کاهش مصرف در جامعه را تشدید کند.

گرانی‌های چند ساله اخیر که به طور طبیعی در مصرف خانوار‌های ایرانی تاثیر منفی قابل‌توجهی گذاشته و حتی بیماران را به تغییر الگوی مصرف دارو‌ مجبور کرده، از زمان به قدرت رسیدن دولت رئیسی در ایران که کاهش میانگین مصرف جامعه را هدف گرفته، تشدید شده است.

حذف ارز ترجیحی، سهمیه‌بندی نان و بنزین و دارو، کاهش میزان بسیاری از حمایت‌های دولتی و افزایش عوارض و مالیات از مهم‌ترین اقدام‌های دولت محافظه‌کار سیزدهم با هدف کاهش مصرف و در نهایت بالا بردن تاب‌آوری جامعه ایران در برابر تحریم‌های بین‌المللی است. رشد اندک میزان عیدی کارکنان و بازنشستگان هم بر همین اساس و البته به دلیل کمبود منابع دولت صورت گرفت که نشان می‌دهد خانواده‌ها با یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی که قرار است به آن‌ها پرداخت شود، عید چندان شاد و مطلوبی پیش‌رو نخواهند داشت.

خانواده کارکنان دولت و بازنشستگان اگر هیچ هزینه اضافی و مشکلات اقتصادی دیگری نداشته باشند و قرار باشد این عیدی را تمام‌وکمال برای اقلام عید (از قبیل خرید لباس، سفر، خوراکی و گذران تعطیلات) هزینه کنند، با این پول چه چیزهایی می‌توانند بخرند؟

خرید لباس از اساسی‌ترین و مهم‌ترین اولویت‌های خانواده‌های ایرانی در ایام نوروز است که اهمیت آن برای کودکان از سایر اعضای خانواده بیشتر است. اگر در خانواده‌ای تنها یک کودک بخواهد لباس عید بخرد، والدین باید از پولی که در دقیقه ۹۰ به حساب آن‌ها واریز می‌شود، دست‌کم ۱۵ هزار تومان را برای خرید یک جفت جوراب بچگانه خرج کنند.

ارزان‌ترین کفش بچگانه حدود ۶۵ هزار تومان و ارزان‌ترین ترکیب سه‌تکه لباس پسرانه (کت، شلوار و پیراهن) هم ۳۷۰ هزار تومان است. به این ترتیب ساده‌ترین و ارزان‌ترین لباسی که خانواده‌ها می‌توانند برای مهمانی شب عید فقط برای یک کودک خود بخرند، حدود ۴۵۰ هزار تومان تمام می‌شود و در صورت داشتن دو فرزند، این مبلغ به ۹۰۰ هزار تومان افزایش می‌یابد.

آجیل مخلوط شاید دومین اولویت خانواده‌ها در ایام عید باشد. در حال حاضر، قیمت ۲۵۰ گرم آجیل مخلوط شور فله حدود ۱۵۰ هزار تومان است. اگر شیرینی را اولویت سوم سبد شب عید مردم ایران در نظر بگیریم، می‌بینیم قیمت ارزان‌ترین شیرینی نخودچی مخلوط ۵۰۰ گرمی در حال حاضر ۱۱۰ هزار تومان است.

میوه را هم نباید فراموش کرد. سیب و پرتقال از اصلی‌ترین میوه‌ها در دیدوبازدیدهای عید محسوب می‌شوند. ارزان‌ترین سیب در حال حاضر کیلویی ۳۰ هزار تومان (شش عدد) و ارزان‌ترین پرتقال هم کیلویی ۳۰ هزار تومان (شش عدد) در بازار فروخته می‌شود.

مجموعه این اقلام که ساده‌ترین و ارزان‌ترین سبد خرید عید را تشکیل می‌دهند، با فرض خرید لباس برای دو کودک، ۲۵۰ گرم آجیل، ۵۰۰ گرم شیرینی نخودچی و دو کیلو سیب و پرتقال دست‌کم یک میلیون و ۲۲۰ هزار تومان خرج روی دست خانواده می‌گذارد. از ۵۸۰ هزار تومانی که باقی می‌ماند، گزینه اوقات فراغت یا سفر می‌تواند قابل بررسی باشد اما با این مبلغ احتمالا دور‌ترین جایی که یک خانواده سه یا چهار نفره می‌تواند برود، چند کیلومتری محل زندگی‌‌اش است؛ آن‌هم بدون حتی یک روز اقامت در هتل یا مهمانسرا.

پر کردن اوقات فراغت ۱۴ روز تعطیلی عید می‌تواند برای این ۵۸۰ هزار تومان چاه بکند؛ زیرا اگر یک خانواده سه یا چهار نفره در ایام عید بخواهد فقط یک فیلم در سینما تماشا کند، باید به طور میانگین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان هزینه کند، آن‌هم بدون احتساب هزینه حمل‌ونقل و خوراکی.

برای ۳۸۰ هزار تومان باقی‌مانده هم می‌توان دو پیتزا با نوشابه در یک رستوران برای سه یا چهار نفر محاسبه کرد که آخرین ریال یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان را هم می‌بلعد.