«هزار خورشید تابان»، رمان پرفروش خالد حسینی، نویسنده افغان‌تبار آمریکایی، این بار به‌صورت نمایش در آمریکا روی صحنه رفته است. کارگردان این نمایش که روزگار دو زن افغان در دوره اول سلطه طالبان را به نمایش می‌گذارد، رویا سادات، فیلمساز افغان ساکن آمریکا، است و بیشتر بازیگران آن آمریکایی‌اند.

رویا سادات، از چهره‌های مطرح فیلمسازی در افغانستان که تعدادی از فیلم‌هایش در جشنواره‌های بین‌المللی جایزه برده است، نمایش «هزار خورشید تابان» را انعکاس روزگار زنان تحت ستم طالبان می‌داند.

او به آسوشیتدپرس می‌گوید که قبل از سقوط افغانستان به دست طالبان به آمریکا آمده بود اما لحظه‌ای که فهمید زادگاهش هرات در غرب افغانستان به چنگ طالبان افتاده است، شوکه شد: «من هرگز به ترک افغانستان فکر نمی‌کردم اما زمانی که فهمیدم کشورم سقوط کرده است، شوکه شدم. برایم باورکردنی نبود. مثل تماشای یک فیلم وحشتناک بود. در همان روزها بود که اجرای نمایش هزار خورشید تابان در ذهنم جرقه زد.»

سادات می‌افزاید: «با خود گفتم یک‌ بار دیگر هزاران لیلا و مریم در شرایط داستان هزار خورشید تابان قرار می‌گیرند و بی‌خانمان خواهند شد.»

حالا رویا سادات کل رمان «هزار خورشید تابان» را به شکل نمایشنامه در آورده و در سیاتل آمریکا به روی صحنه برده است؛ نمایشی که رنج زنان افغان در برهه‌ای پرتنش از تاریخ معاصر افغانستان را روایت می‌کند.

داستان کتاب در مورد لیلا و مریم است که ستم تاریخ و جبر جغرافیا در کنار آداب و سنن افغانی، زندگی را به کام آنان تلخ کرده و همین رنج مشترک است که این دو زن را، با وجود ۲۰ سال فاصله سنی، کنار هم قرار می‌دهد و در فضای غیرانسانی دوره اول سلطه طالبان، یک صمیمیت انسانی عمیق را به نمایش می‌گذارد.

این کتاب با استقبالی گسترده در جهان روبه‌رو و به چندین زبان هم ترجمه شد. خالد حسینی، نویسنده این رمان، نیز برای این کتاب جوایز معتبری را از آن خود کرد.

رویا سادات نمایش «هزار خورشید تابان» را بهترین زبان برای آشکار کردن ستمی می‌داند که امروز بر زن افغان در سرزمین خودش، وارد می‌شود.

او می‌گوید: «وظیفه دیگر من این بود که درد، مبارزه و استقامت زنان را از طریق داستان دو زن افغان به تصویر بکشم. بیان یک بی‌عدالتی بی‌سابقه که زنان هموطنم به آن محکوم‌اند، رسالتی شد که باید انجامش می‌دادم.»

خالد حسینی، نویسنده کتاب «هزار خورشید تابان» که در حال حاضر در نیویورک زندگی می‌کند، دوست داشت ماجرای کتابش همچنان داستان باقی می‌ماند اما حالا فکر می‌کند این داستان روال حقیقی به خود گرفته است.

او می‌گوید: «آنچه امروز بر زنان افغان می‌گذرد، یک دژاوو (آشناپنداری) بی‌رحمانه از کتاب هزار خورشید تابان است.»

او از اینکه به نظر می‌رسد توجه بین‌المللی به افغانستان محو شده، ابراز تاسف می‌کند و امیدوار است که مخاطبان اپرا تحت تاثیر موسیقی آن هم قرار گیرند و چه بهتر اگر این نمایش بتواند جرقه‌ای برای‌ آغاز گفت‌وگو در مورد وضعیت زنان  افغانستان باشد.

موسیقی اپرای «هزار خورشید تابان» را شیلا سیلور، آهنگساز معروف آمریکایی، ساخته‌ است. او زمانی که در سال ۲۰۰۹ رمان «هزار خورشید تابان» را خواند، تحت تاثیر قرار گرفت و به گفته خود، وقتی یکی از شخصیت‌های این رمان مرد، او هم گریه کرد. تهیه آهنگ برای اپرای این کتاب از ۱۰ سال قبل در ذهن شیلا سیلور شکل گرفته بود و حالا این موسیقی در روند اپرا طنین‌انداز خواهد بود.

اپرای «هزار خورشید تابان» از شنبه شب به وقت آمریکا روی صحنه رفته است و انتظار می‌رود با استقبال آمریکایی‌ها مواجه شود.