در میان نگرانی‌ها مبنی بر اینکه افزایش بیش از اندازه جمعیت جهان خطری جدی برای محیط زیست ایجاد کند، یک گزارش جدید تخمین می‌زند تعداد انسان‌های روی کره زمین اگرچه به اوج می‌رسد، آن «بمب جمعیتی» نگران‌کننده ممکن است هرگز منفجر نشود.

به گزارش گاردین، مطالعه جدید برخی کارشناسان بر اساس روندهای فعلی پیش‌بینی می‌کند که جمعیت جهان تا قبل از اواسط قرن به ۸.۸ میلیارد نفر برسد و سپس به‌سرعت کاهش یابد.

این محققان می‌گویند اگر دولت‌ها برای افزایش متوسط درآمد و سطح تحصیلات گام‌های بیشتری بردارند، رشد جمعیت با تناسب بهتری اتفاق خواهد افتاد.

پیش‌بینی جدید کارشناسان خبر خوبی برای محیط زیست جهان است؛ زیرا امید می‌رود که پس از غلبه بر افزایش بی‌رویه جمعیت، فشار بر طبیعت و آب‌وهوا کاهش یابد و تنش‌های اجتماعی و سیاسی مرتبط با آن‌ها نیز روندی نزولی پیدا کند.

البته نویسندگان هشدار می‌دهند که کاهش نرخ زادوولد به‌تنهایی مشکلات زیست محیطی سیاره زمین را حل نمی‌کند. به گفته آن‌ها، مشکلاتی که در حال حاضر با جمعیت کنونی کره زمین وجود دارد، ناشی از مصرف بیش از حد منابع از سوی یک اقلیت ثروتمند است.

آن‌ها عین حال هشدار می‌دهند که در کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی که با افزایش جمعیت سالمندان مواجه‌اند، کاهش جمعیت می‌تواند مشکلات جدیدی مانند کاهش نیروی کار و نگرانی درباره مراقبت‌های بهداشتی مرتبط با جامعه سالخورده ایجاد کند.

بن کالگری، یکی از نویسندگان این گزارش، گفت: یافته‌های جدید به ما امکان می‌دهد به آینده خوش‌بین باشیم اما از مشکلات موجود نیز غافل نیستیم. ما اگرچه معتقدیم بمب جمعیتی منفجر نمی‌شود، این را هم می‌دانیم که هنوز از منظر زیست‌محیطی با چالش‌های مهمی مواجه‌ایم.

او تاکید کرد که برای رسیدن به تناسب در روند توسعه فعلی بسیاری از کشورها تلاش‌های زیادی در جریان است؛ به این معنی که لازم است به مضرات تولید و مصرف بیش از حد پرداخته شود. این کارشناس تاکید کرد که برای کره زمین، «مصرف بیش از اندازه» در مقایسه با افزایش جمعیت، خطر بزرگ‌تری است.

پیش از این نیز تحقیقات بسیاری در زمینه رشد جمعیت انجام شده‌ بودند که تصویر تلخ‌تری را ترسیم کرده بودند. سازمان ملل سال گذشته تخمین زد که جمعیت جهان تا اواسط قرن به ۹.۷ میلیارد نفر خواهد رسید و تا چندین دهه پس از آن افزایش خواهد یافت.

این مطالعه جدید را که نتایج آن روز دوشنبه اعلام شد، گروه زمین برای همه (Earth4All) و موسسه تحقیقاتی باشگاه رم به سفارش نهادهای پیشرو علوم محیطی و اقتصادی از جمله موسسه تحقیقات تاثیر آب‌وهوای پوتسدام، مرکز تاب‌آوری استکهلم و مدرسه تجارت نروژی بی‌آی انجام داده‌اند.

این گزارش بر اساس یک روش جدید انجام گرفت که در آن عوامل اجتماعی و اقتصادی که بر میزان زادوولد تاثیر دارند، (مانند افزایش سطح تحصیلات به‌ویژه برای زنان و بهبود درآمد) بررسی می‌شوند.

مطالعه دیگری که آذر ماه (دسامبر) در مجله علمی لنست منتشر شد، نشان می‌داد که جمعیت حدود ۲۳ کشور در جهان به دلیل کاهش زادوولد و افزایش روند پیری به نصف کاهش خواهد یافت. کشورهایی که تهدید کاهش شدید جمعیت مواجه‌اند عبارت‌اند از ژاپن، تایلند، ایتالیا، پرتغال و کره جنوبی که به این معنی است که کشورهای توسعه‌یافته بیشترین آسیب را از کمبود جمعیت خواهند دید.

این مطالعه خاطرنشان کرد کشورهایی هم هستند که افزایش جمعیت را شاهد خواهند بود؛ به عنوان مثال در خاورمیانه و جنوب صحرای آفریقا جمعیت سه برابر افزایش می‌یابد و از ۱.۰۳ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۷ به سه میلیارد نفر در سال ۲۱۰۰ می‌رسد.

به گفته محققان مطالعه منتشرشده در مجله لنست، در حالی که از نقش اروپا و آسیای جنوب شرقی کاسته می‌شود، آینده جمعیت جهان را ساکنان آفریقا و جهان عرب شکل خواهند داد.