کاخ سفید روز پنجشنبه ۱۷ فروردین (ششم آوریل) گزارشی درباره خروج آمریکا از افغانستان در اوت ۲۰۲۱ و انفجار بمب در فرودگاه کابل که منجر به کشته شدن ۱۳ نظامی آمریکایی شد منتشر کرد.

گزارش ۱۲ صفحه‌‌ای شورای امنیت ملی امریکا، حکومت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا را تا حدی زیادی مسئول خروج آشفته از افغانستان دانسته است و تا حدود زیادی مسئولیت را از شانه جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا که فاجعه خروج در زمان او اتفاق افتاد، برداشته است. 

حکومت افغانستان مورد حمایت غرب با فرار محمد اشرف غنی، رئیس‌‎جمهوری پیشین افغانستان به‌دست طالبان سقوط کرد.

در این گزارش آمده است که گزینه‌های رئیس‌جمهوری بایدن برای چگونگی خروج از افغانستان، تحت تلثیر شرایط ایجاد شده در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ قرار داشته است.

مقام‌های آمریکایی گفتند که گزارش‌های طبقه‌بندی شده پنتاگون و وزارت خارجه در پی درخواست‌های کنگره، به اختیار قانون‌گذاران قرار می‌‌گیرد.

در گزارش آمده است زمانی‌‎که دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۱۷ رسید، بیش از ۱۰ هزار نیروی آمریکایی در افغانستان حضور داشتند، اما او در سال اخیر ریاست جمهوری‌اش شمار این نیروها را به دو هزار و ۵۰۰ تن کاهش داد.

کاخ سفید گفت که حکومت ترامپ هیچ برنامه‌ای برای چگونگی خروج کامل نیروهای آمریکایی و متحدان افغان ارائه نکرده بود: «رئیس‌جمهوری بایدن متعهد به پایان دادن به جنگ در افغانستان شده بود، اما زمانی‌که به قدرت رسید، با واقعیت‌های دشواری مواجه شد که حکومت ترامپ برای او جا گذاشته بود.»

کاخ سفید گفت که جوبایدن و تیم او پس از دو دهه حضور نظامی واشنگتن در افغانستان به چالش‌های ناشی از خروج از یک منطقه جنگی آگاه بودند و این در حالی بود که حکومت ترامپ، زمان پایان حضور نظامی در افغانستان را اعلام کرده بود، اما هیچ برنامه‌‌ی برای اجرای آن ارائه نکرد.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی به برخی از یافته‌های این گزارش اشاره کرد که در آن هیچ نهاد آمریکایی فروپاشی سریع حکومت افغانستان و تسلط طالبان را پیش‌بینی نکرده است.

او در جریان نشست خبری گفت: «هیچ نهادی تسلط طالبان در ۹ روز پیش‌بینی نکرده بود. هیچ نهادی فرار سریع رئیس‌جمهوری غنی را در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ پیش‌بینی نکرده بود و هیچ نهادی پیش‌بینی نکرد که بیش از ۳۰۰ هزار نیروهای مجهز و آموزش دیده افغانستان، نمی‌توانند برای کشورشان پس از ۲۰ سال حمایت آمریکا بجنگند.»

یک ماه پس از پایان حضور نظامی آمریکا از افغانستان، رهبران ارشد نظامی در شهادت در کنگره گفتند که به  جوبایدن توصیه کرده بودند که دو هزار و ۵۰۰ سرباز را حتی پس از مهلت خروج ۳۱ اوت ۲۰۲۱ در افغانستان نگه‌دارد، اما او موافق این اقدام نبوده است.

در این گزارش آمده است که هیچ نشانه مبنی بر بودجه بیشتر یا حضور بیشتر نیروهای نظامی در افغانستان وجود نداشت که این کشور را از معرض خطر دور کند.

در این گزارش ذکر شده است که سرعت تسلط طالبان بر افغانستان نشان داد که چرا حفظ این تعداد سرباز نمی‌توانست به افغانستان با ثبات و صلح‌آمیز منجر شود.

اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا در واکنش به این گزارش در توییتر نوشت که تنها مسئول خروج آشفته از افغانستان جو بایدن است.

او نوشت: «من مثل بقیه این فاجعه را تماشا کردم. دیدم که که آنها ابتدا ارتش را [از افغانستان] بیرون کردند و ۸۵ میلیارد دلار تجهیزات نظامی را دادند و اجازه کشتن سربازان ما را دادند.»

ترامپ گفت که جو بایدن و کسانی که در کاخ سفیدند به‌طور سیستماتیک می‌کوشند آمریکا را ویران کنند.

طالبان بیش از یک سال‌و‌نیم  است که در افغانستان حاکمیت دارند و در این مدت محدودیت شدید بر آزادی‌های فردی و اجتماعی شهروندان به‌ویژه زنان وضع کردند. طالبان تنها به دختران تا کلاس ششم دبستان اجازه رفتن به مدرسه را می‌دهند و زنان و دختران را از رفتن به دانشگاه و کار کردن در نهادهای غیر دولتی منع کردند.

گزارش‌‌های متعددی مبنی بر شکنجه، بازداشت و کشتار نظامیان پیشین افغانستان در دروان طالبان وجود دارد. زیر پرچم حکومت طالبان میلیون‌ها تن از شهروندان افغانستان نیاز به دسترسی به کمک‌های فوری بشردوستانه دارند.