سه ماه پیش، یک کشتی حامل پنج‌هزار قبضه سلاح، بیش از یک‌ونیم‌میلیون قطعه مهمات و هفت‌هزار قطعه مورد استفاده در موشک که از ایران به بندری تحت کنترل حوثی‌ها در یمن می‌آمد، متوقف و مصادره شد. این محموله یکی از ده‌ها و شاید صدها محموله‌ای بود که منابع جنگ را تامین کرده و حدود هشت سال و هفت ماه آن را ادامه داده است.

تردیدی نیست که جنگ برای هر دو طرف دردناک است. فرودگاه صنعا و بندر حدیده تعطیل شد؛ زیرا هر هواپیما برای فرود در صنعا نیاز به تایید قبلی ازسوی نیروهای ائتلاف دارد و هر کشتی باید قبل از پهلوگیری بازرسی شود. حوثی‌ها و مناطق تحت کنترل آن‌ها دشواری‌های زیادی را تجربه کردند. همچنین، میلیون‌ها تن از شهروندان یمن به‌دلیل ادامه جنگ، آواره شدند یا به‌منظور فرار از جنگ، خانه‌های خود را ترک کردند. برخی از این آوارگان برای یافتن جای امن و امرار معاش به خارج از یمن رفتند و برخی در مناطق دیگر کشور جابه‌جا شدند.

به‌دنبال اعلامیه‌های هم‌زمان طرف‌های متخاصم برای پایان‌دادن به وضعیت جنگ و توافق برسر صلح، جلسات فشرده‌ای برای بررسی چگونگی برچیدن بساط جنگ و بازگشت به زندگی عادی آغاز شد. واقعا چه کسی باور می‌کند که هیئت عربستان سعودی در صنعا با حوثی‌ها دیدار کند. بنابراین، تحول اخیر، اتفاقی قابل‌توجه و بیانگر جدیت دو طرف برای دستیابی به صلح و آشتی است.

بی‌شک توافق عربستان سعودی و ایران که با حمایت چین صورت گرفت، عامل اصلی پشت تحولات تاریخی و شتابان اخیر است که همه‌روزه درباره آن خبرهای تازه‌ای منتشر می‌شود؛ به‌ویژه اینکه توافق پکن مسائل متعددی، ازجمله پایان‌دادن به تنش‌های درازمدت بین ریاض و تهران، را دربر می‌گیرد و قرار است تاثیر مثبت این توافق همان‌گونه که یمن را به‌سمت تنش‌زدایی سوق می‌دهد، در سایر کشورهای منطقه نیز بازتاب یابد.

در واقع، توافق بین عربستان سعودی و ایران، به خوش‌بینی‌های زیادی منجر شده است و البته جنگ و صلح یمن در صدر این فهرست قرار دارد. اکنون باید به چالش‌های متعدد ناشی از جنگ رسیدگی شود و برای بازگشت میلیون‌ها آواره داخلی و پناهندگان یمنی در خارج از کشور، برداشتن صدها هزار مین کاشته‌شده که تاکنون جان شمار زیادی از ساکنان و عابران بی‌گناه را گرفته است، بازگشت کودکان به مدرسه پس از نزدیک به یک دهه توقف در آموزش، فعال‌سازی خدمات بهداشتی و درمانی و بازسازی مناطق آسیب‌دیده، تلاش‌های جدی صورت گیرد.

با آنکه در جنگ هیچ کسی برنده نیست، اما توقف جنگ، هرگز بحث و جدل بی‌پایان و کودکانه درباره برنده و بازنده را متوقف نمی‌کند. به‌هرحال، آنچه گذشت، مقتضای شرایط همان زمان بود و در آن وقت ایجاب نمی‌کرد که رویکرد طرف مقابل همراه با سبد گل پاسخ داده شود.

البته ایرانی‌ها، حوثی‌ها و سعودی‌ها آسیب زیادی دیده‌اند و اکنون همه راه‌حلی را که قبلا مطرح شده بود و شامل مشارکت سیاسی داخلی و توقف حمله به عربستان سعودی می‌شود، پذیرفته‌اند. ایران نیز به عمق این واقعیت پی‌برده که خود این کشور هم از خطرهای هرج‌ومرج دور نیست و منافع آن در تلاش برای تامین ثبات منطقه است، نه خرابکاری در آن. بدون شک، هنگامی‌که طرف‌های درگیر به چنین اعتقادی برسند، زمینه دستیابی به راه‌حل مسالمت‌آمیز فراهم می‌شود. 

ده‌ها دور مذاکره انجام شد، مذاکره‌کنندگان بین‌المللی و منطقه‌ای از پایتخت‌های کشورهای مربوطه بارها بازدید کردند و تفاهم‌هایی امضا شد که همگی با آرامشی کمتر از حد مطلوب برای همه به پایان رسید.

این بار اما نشانه‌هایی بسیاری وجود دارد که باعث افزایش خوش‌بینی در منطقه می‌شود؛ به‌ویژه اینکه اعلام صلح در یمن با اقدام عملی، توقف عملیات نظامی، عقب‌نشینی نیروها و آزادی اسرای دو طرف همراه بود. آنچه هم‌اکنون در یمن جریان دارد، سرآغاز یک صلح پایدار را در این گوشه مهم از جهان ما را رقم می‌زند و شکی نیست که همگان از برقراری امنیت، تحکیم صلح و ثبات، پایان‌دادن به فاجعه یمن و برچیدن بساط تهدید و خطر در منطقه، سود خواهند برد.

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط