حس کاظمی قمی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل، ادعا کرد که در سال گذشته فقط ۲۷ میلیون متر مکعب آب، معادل چهار درصد از حقابه ایران از هیرمند، وارد این کشور شده است.
او گفت: «یکی از دغدغه‌ها و اولویت‌های دستگاه دیپلماسی کشور و سایر دست‌‌اندرکارانی که در حوزه افغانستان مشغول هستند، موضوع اجرایی کردن حقابه هیرمند بر اساس معاهده ۱۳۵۱ هجری شمسی است.»
براساس معاهده ایران و افغانستان برای تقسیم آب رودخانه هیرمند که سال ۱۳۵۱ بین حکومت‌های وقت دو کشور امضا شد، حقابه ایران سالانه ۸۱۷ میلیون مترمکعب است.
سفیر جمهوری اسلامی گفت که طالبان از آغاز حکومت خود تاکنون، بر پایبندی به حقابه ایران از هیرمند تاکید کرده‌اند، «اما واقعیتی که اتفاق افتاد، این بود که در سال گذشته بر خلاف این تاکید و التزام و پایبندی، میزان آبی که از افغانستان وارد خاک کشور ما شد، حدود ۲۷ میلیون مترمکعب بیشتر نبود».
او ادعا کرد که حدود دو میلیارد متر مکعب آب سیلاب‌های سرازیرشده به استان نیمروز، در مسیر انحرافی در منطقه‌‌ای به‌نام گودزره، به شورهزار رسیده است.
کاظمی قمی گفت که سد کمال‌خان بیش از حدود ۵۲ میلیون متر مکعب آب، گنجایش ذخیره ندارد و به همین دلیل، آب این سد را باید رها کنند تا حقابه هیرمند تامین شود.
سفیر جمهوری اسلامی مدعی شد که سد کمال‌خان به شکلی ساخته شده که باعث انحراف آب می‌شود و دریچه این سد از لحاظ فنی دچار اشکالاتی است.
او گفت: «به دلیل این اشکالات فنی که پیش آمده بود و خود شکل این سد، باعث شد که فقط ۲۷ میلیون متر مکعب آب آمد و ما بار‌ها به مسئولان طالبان این را گفتیم.»
سفیر جمهوری اسلامی ایران گفت که طالبان بودجه مشخصی برای احداث خاکریزی به طول ۴.۵ کیلومتر اختصاص داده‌اند تا از سرازیرشدن آب به سمت گودزره و هدر رفتن آب جلوگیری شود.
او تاکید کرد که در سد کمال‌خان، باید مسیر سرازیر شدن آب مسطح شود تا آب جریان یابد، چون ارتفاع سطح زمین با دریچه این سد حدود دو متر اختلاف دارد: «یعنی شما دریچه را هم که باز می‌کنید، جلو یک دیواره‌ای را می‌بینید که در طول این دو سه ماه اخیر حدود ۱۳ کیلومتر مسیر را این‌ها آمدند تسطیح کردند برای اینکه [جریان‌یافتن] آب به‌سهولت بخواهد انجام شود، این را ما در حدود یک ماه قبل دیدیم، آبی که پشت سد بود و رها کردند، در ظرف ۴۸ ساعت وارد کشور شد. یعنی امسال حدود ۷۰۰ هزار مترمکعب وارد خاک ما شد.»
سفیر جمهوری اسلامی گفت که طالبان به ایران اطمینان داده‌اند که اشکالات فنی سد کمال‌خان را رفع کرده‌اند و با بالا رفتن سطح آب، آب را رها خواهند کرد.
با گرم شدن هوا، استان سیستان و بلوچستان ایران با کمبود شدید منابع آبی مواجه شده است. بخشی از آب این استان از رودخانه هیرمند تامین می‌شود. به گزارش تسنیم، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، یکشنبه، ۲۴ اردیبهشت (۱۴ مه)، به وزارتخانه‌های خارجه و نیرو و نیز حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه و سفیر تهران در کابل، دستور داده است که حقابه هیرمند را با جدیت پیگیری کنند. رئیسی گفت: «حقابه ایران از هیرمند مسئله با اهمیتی است.»
امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، هفته گذشته در اسلام‌آباد پاکستان گفته بود که با بارندگی‌های بیشتر در افغانستان، نیاز آب ایران هم رفع خواهد شد: «امیدواریم امسال شاهد بارندگی‌های بیشتری باشیم و این خیر و برکت باعث افزایش ذخایر آبی و تامین نیاز افغانستان و ایران شود.»
