گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان نشان می‌دهد که در دو سال حاکمیت طالبان در این کشور، سرکوب رسانه‌ها و خبرنگاران تشدید شده و بیشتر از ۳۰۰ رویداد خشونت‌امیز علیه آنان در سراسر آن کشور به ثبت رسیده است. 

بر اساس گزارش این نهاد که دوشنبه، ۲۳ مرداد (۱۴ اوت)، منتشر شده است، در دو سال گذشته، سه خبرنگار در افغانستان کشته، ۲۳ خبرنگار زخمی، و ۱۷۶ خبرنگار دیگر نیز بازداشت موقت و میان‌مدت شده‌اند.

در گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان آمده است: «در دو سال گذشته، ۳۶۶ رویداد نقض حقوق خبرنگاران و آزادی رسانه‌ها که شامل جان باختن کارمندان رسانه‌ای، تهدید، بازداشت و برخورد خشونت‌آمیز است، از سوی مرکز خبرنگاران افغانستان ثبت شده است.»

همزمان با نشر این گزارش، طالبان به‌تازگی در شماری از استان‌های افغانستان پخش صدای زنان و دختران را در رسانه‌های دیداری-شنیداری ممنوع اعلام کرده‌اند. اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان در استان هلمند در جنوب افغانستان، به رسانه‌های آزاد در این استان هشدار داده است که در هیچ شرایطی نباید صدای زنان را پخش کنند. 

در همین حال، دفتر «نی» (نهاد حامی رسانه های آزاد افغانستان)، دوشنبه، ۲۳ مرداد، اعلام کرد که طالبان یکشنبه، ۲۲ مرداد، سه خبرنگار را به نام‌ها عطاالله عمر، شمس عمری و وحیدالرحمان افغان‌مل، در استان قندهار در جنوب افغانستان بازداشت کرده‌اند. 

بنا به این گزارش، طالبان این خبرنگاران را به بهانه گفت‌وگو در مورد برخی موضوعات احضار کرده بودند، اما سپس آن‌ها را بازداشت کردند. 

مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کرده است که افزون بر این سه خبرنگار که اخیرا در استان قندهار بازداشت شده‌اند، در حال حاضر ۹ خبرنگار دیگر نیز در بازداشت طالبان به سر می‌برند. 

صدور آیین‌نامه‌های سختگیرانه طالبان 

در گزارش مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید شده است که طالبان بدون هیچ‌گونه نظرخواهی از خبرنگاران، تاکنون دست‌کم شش «دستورالعمل» ویژه یا مرتبط با رسانه‌ها تهیه کرده و رعایت آن‌ها را الزامی دانسته‌اند. به گفته این مرکز، این دستورالعمل‌ها که مبنای حقوقی و قانونی آن‌ها تعریف نشده‌ و برخی مواد آن‌ها ناروشن و مبهم است، محدودیت‌های شدید و روزافزونی بر رسانه‌های آزاد و خبرنگاران تحمیل کرده است.

در این گزارش همچنین تصریح شده است که در دو سال گذشته، طالبان به طرز بی‌سابقه‌ای، سانسور پیش از نشر بر رسانه‌ها اعمال و تحمیل کرده‌اند. بنا به این گزارش، در بسیاری از موارد، رسانه‌ها حتی مجبورند محتوای مطالب و برنامه‌های خود را پیش از نشر و پخش، با مسئولان رژیم طالبان در میان بگذارند. 

«ممنوعیت حضور مهمانان و کارشناسان منتقد طالبان در رسانه‌ها، ممنوع شدن نقش‌آفرینی زنان در نمایش‌های تلویزیونی، قطع شدن پخش برنامه‌های تلویزیون‌های بین‌المللی از طریق رسانه‌های داخلی، ممنوع شدن پخش فیلم و سریال، حتی چنانچه دارای محتوای «دینی» باشند، ممنوع شدن پخش موسیقی، اجبار زنان به حجاب نامتعارف و پوشاندن کامل صورت، ممنوع شدن مصاحبه زنان با مردان یا حضور مردان و زنان در یک برنامه حضوری مشترک رسانه‌ای، و ...» از جمله سانسورهایی است که طالبان در دو سال گذشته بر رسانه‌های افغانستان تحمیل کرده‌اند.

مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید کرده است که از این گذشته، طالبان برای اجرای این دستورالعمل‌ها به اعمال فشار، تهدید، ترساندن و حتی بازداشت گسترده خبرنگاران اقدام کرده‌اند و این فشارها، به خودسانسوری شدیدی در خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ای انجامیده است. 

بر اساس گزارش این مرکز، در دو سال گذشته همچنین بالغ بر ۳۰۰ رسانه، بیش از نیمی از رسانه‌های کشور، به دلیل مشکلات روزافزون اقتصادی و افزایش محدودیت‌های کاری، از فعالیت بازمانده‌اند و صدها خبرنگار و کارمند رسانه‌ای، به ویژه زنان خبرنگار، شغل خود را از دست داده‌اند و بسیاری از آنان وادار به  ترک کشور شده‌اند.

پیش‌تر، کمیته بین‌المللی حفاظت از خبرنگاران نیز در گزارشی که یکشنبه، ۱۳ اوت (۲۲ مرداد)، منتشر شد، تاکید کرد که وضعیت رسانه‌ها در افغانستان در دو سال گذشته وخیم‌تر شده و این روند، به توقف فعالیت تعدادی از رسانه‌ها انجامیده است.

کمیته حفاظت از خبرنگاران که در شهر کوالالامپور مالزی مستقر است، از طالبان خواست که به تهدید و ارعاب رسانه‌ها که در دو سال گذشته پیوسته وجود داشته است، خاتمه دهند و به وعده‌ای که در زمینه حمایت از خبرنگاران و رسانه‌ها داده‌اند، پایبند بمانند.