صدور احکام قطعی متهمان در پرونده پرماجرای مرگ روح‌الله عجمیان

رئیس‌کل دادگستری استان البرز از تایید حکم متهمان پرونده روح‌الله عجمیان در دیوان عالی کشور خبر داد

در پرونده روح‌الله عجمیان‌ احکام اعدام سیدمحمد حسینی و محمدمهدی کرمی کمتر از یک ماه پس از حکم ابتدایی، در ۱۳ دی‌ تایید و ظرف چهار روز اجرا شدــ عکس از ایرنا

حسین فاضلی هریکندی، رئیس‌کل دادگستری استان البرز، روز چهارشنبه اول شهریور از تایید رای متهمان پرونده روح‌الله عجمیان در دیوان عالی کشور خبر داد.

به گفته فاضلی، رای صادره در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی استان البرز به‌ غیر از دو حکم محکوم‌ به‌ اعدام، برای بررسی و صدور حکم مجدد به همان شعبه اعاده شده بود. در این پرونده، حکم اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی پس از تایید دیوان عالی کشور، در ۱۷ دی‌ ۱۴۰۱ اجرا شد.

بر اساس آرای صادره قطعیت‌یافته، حمید قره‌حسنلو به ۱۵ سال حبس نفی بلد و رضا آریا، حسین محمدی و مهدی محمدی هر کدام به ۱۰ سال حبس نفی بلد محکوم شدند. محمدامین اخلاقی ساوجبلاغی، امین مهدی شکراللهی و فرزانه قره‌حسنلو نیز هر کدام به پنج سال حبس نفی بلد و علی معظمی گودرزی به سه سال حبس نفی بلد محکوم شده‌اند.

فاضلی هریکندی درباره دلیل صدور حکم حبس نفی بلد برای این متهمان توضیح داد: «اتهام متهمان این پرونده که رسیدگی و به صدور حکم محکومیت قطعی منتهی شد، قتل عمد نبود، بلکه افساد فی‌الارض و محاربه بود.»

رئیس‌کل دادگستری استان البرز از نقض حکم اولیه و اعاده پرونده آرین فرزام‌نیا به شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز خبر داد و افزود: «با توجه‌ به ادعای متعاقب بستگان مبنی بر ابتلای او به بیماری افسردگی، حکم به منظور معرفی او به پزشکی قانونی، از سوی دیوان عالی کشور نقض و پرونده برای بررسی و صدور حکم مجدد به شعبه اول دادگاه انقلاب استان البرز اعاده شد.»

با تایید احکام صادره در دیوان عالی کشور، یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های محاکمه معترضان خیزش مردم ایران در سال ۱۴۰۱ در حالی به پایان می‌رسد که از مرحله صدور کیفرخواست در آذر ۱۴۰۱ تا تایید احکام نهایی در دیوان عالی کشور احکام بسیاری از متهمان پرونده نقض شد یا کاهش یافت. با وجود نقایص بسیار در پرونده و اخد اعترافات تحت شکنجه از برخی متهمان این پرونده، اما اصرار جمهوری اسلامی در به‌ رخ‌ کشیدن اقتدار قضایی‌اش در برابر معترضان، سبب شد احکام اولیه اعدام سیدمحمد حسینی و محمدمهدی کرمی کمتر از یک ماه پس از حکم ابتدایی، در ۱۳ دی‌ تایید و ظرف چهار روز اجرا شوند. در دادگاه اولیه رسیدگی به این پرونده هیچ مدرک مستدلی درباره نقش این دو نفر در ارتباط با مرگ روح‌الله عجمیان ارائه نشد.

اعدام سید محمد حسینی و محمد مهدی کرمی اما آنچنان که جمهوری اسلامی انتظار داشت سبب ترس معترضان نشد و موج همدردی با این دو شهروند را به شکل گسترده‌ای برانگیخت. 

شاید به همین دلیل بود که در اجرای بقیه احکام اعدام، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی هم مردد شد. حمید قره‌حسنلو، پزشک ۵۴ساله، رضا آریا و حسین محمدی سه متهم دیگر این پرونده بودند که با وجود صدور حکم ابتدایی اعدام، بر اساس احکام جدید به حبس نفی بلد محکوم شدند. قره‌حسنلو به تحمل حبس در زندان یزد و رضا آریا، حسین محمدی و مهدی محمدی به تحمل حبس در زندان کرمان محکوم شده‌اند.

بر اساس احکام دیگر متهمان این پرونده، محمدامین اخلاقی ساوجبلاغی، امین مهدی شکراللهی و فرزانه قره‌حسنلو به تحمل دوران حبس در زندان مشهد و علی معظمی گودرزی به تحمل حبس در زندان قم محکوم شدند که مصداق نفی بلد یا تبعید است. این افراد در حکم اولیه به حبس‌های بلندمدت ۱۰ تا ۲۵ سال محکوم شده بودند.

شایان چارانی و امیرمحمد جعفری، متهمان ردیف دهم و یازدهم این پرونده‌، هم که در حکم ابتدایی به سه سال تبعید در زندان قم محکوم شده بودند، با نقض حکم، مشمول عفو و روز دوشنبه ۳۰ مرداد آزاد شدند. به‌ این‌ ترتیب آرین فرزام‌نیا تنها متهم پرونده است که حکم نهایی و قطعی برای او‌ صادر نشده است.

این احکام قطعی صادره در حالی اعلام شدند که خانواده روح‌الله عجمیان طی مراحل دادگاه، بارها خواستار صدور و اجرای حکم اعدام برای دیگر متهمان پرونده بودند.

آنچه پرونده روح‌الله عجمیان را برای حکومت به نمایشی تبلیغاتی بدل کرد، سخنان پدر و دیگر اعضای خانواده عجمیان در همسویی با حکومت طی مراحل دادگاه بود که سبب شد روایت علت حضور این بسیجی در جریان سرکوب معترضان حاضر در مراسم چهلم حدیث نجفی در نوبت‌های مختلف تغییر کند و از حضور به‌عنوان بسیجی سرکوبگر، به فردی در حال تلاش برای دفاع از دو زن چادری در صحنه تغییر یابد.

اسفند ۱۴۰۱ وقتی رامبد جوان و شهاب حسینی، دو بازیگر سینما، به‌ قصد دلجویی و تلاش برای گرفتن رضایت، به دیدار این خانواده رفتند، پدر این بسیجی مدعی شد: «اگر تنها مظلومیت پسرم بود، حاضر به مجازات کسی نبودم. آنچه این جماعت کردند، براندازی نظام اسلامی و مبارزه با دین اسلام بود. آن‌ها جامعه را به ناامنی کشیدند تا اسلام از بین برود و من ابدا تحمل این کار را ندارم و قطعا رضایت نخواهم داد.»

خواهر عجمیان نیز همسو با رسانه‌های نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی که این چهره‌های سرشناس سینمایی را عامل تحریک جامعه دانستند، هنگام حضور این دو بازیگر مدعی شد اگر پیام‌ها و پست‌های «جماعت سلبریتی» نبود، شاید بسیاری از وقایع اخیر رخ نمی‌داد.

رهبر جمهوری اسلامی در جریان رسیدگی به پرونده عجمیان پس از آنکه تصاویری از حضور او با سلاح نظامی در اردوگاه بسیج منتشر شد، این جوان را کنار کشته‌شدگان دوران جنگ و دانشمندان هسته‌ای ترورشده «شهید» قرار داد و الگویی برای جوانان نامید.

سرعت صدور و اجرای احکام اعدام دو متهم اصلی پرونده‌ پرماجرای روح‌الله عجمیان یعنی محمدمهدی کرمی و محمد حسینی و نوع رسیدگی به اتهام‌‌های این افراد از همان روز نخست، با انتقاد جامعه و حقوقدانان کشور مواجه بود.