قالیبافی از صنایع مهم صادراتی افغانستان است. با وجود چالشها، این صنعت همچنان فعال است و بخش عمدهای از قالی تولید افغانستان به خارج از کشور صادر میشود. مسئولان اتحادیه قالیفروشان غرب افغانستان میگویند در ۲۰۲۳ میلادی، روند صادرات قالی افزایش یافته است و ماهانه بین ۸۰ الی ۱۰۰ هزار متر مربع قالی به خارج صادر میشود. با این حال، به گفته رفیع نادری، رئیس اتحادیه قالیفروشان غرب افغانستان، به دلیل نبود بازار مستقیم برای قالی افغانستان، آنان مجبورند قالیهای خود را از طریق کشورهای همسایه به دنیا صادر کنند. نادری به رسانههای محلی در غرب افغانستان گفته است که بیشتر قالی تولیدشده در افغانستان، به پاکستان میرود و سپس از این کشور به آمریکا و کشورهای اروپایی صادر میشود. بازرگانان افغان هم که پیشتر قالی به کشورهای خارجی صادر میکردند، به دلیل نبود شرکتهای هواپیمایی معتبر و وصل نشدن افغانستان به سیستم ترانزیت بینالمللی، میل چندانی به صدور قالی به بازارهای جهانی ندارند.
در همین حال، بازرگانان قالی افغانستان میگویند که در داخل کشور، بازار قالی کاملا راکد است و در حال حاضر افراد کمی به این صنعت میپردازند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
حاجی عبدالله ابراهیمی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان قالی غرب افغانستان که اینک در آلمان اقامت دارد، به ایندیپندنت فارسی میگوید که بازار و تقاضا برای قالی در دو سال گذشته به شدت کاهش یافته است. به گفته ابراهیمی، به همین دلیل، بیشتر کارگاههای تولید قالی در غرب افغانستان از فعالیت بازماندهاند. او میگوید که شرکتهایی که در گذشته قالی را به صورت کارگو (محمولهای) به اروپا و امریکا انتقال میدادند، دیگر در داخل افغانستان فعالیت ندارند. برای مثال، در آلمان فعلا فقط دو بازرگان افغان همچنان در عرصه قالی به فعالیت مشغولاند، در حالیکه در گذشته فقط در آلمان، دهها بازرگان افغان حوزه قالی فعالیت داشتند. او برخلاف دیدگاه رفیع نادری، رئیس اتحادیه قالی فروشان در هرات، میگوید: «بازار خرید و فروش قالی افزایش نیافته، بلکه راکدتر نیز شده است. فقط بازرگانان پاکستانی گاهی میآیند و تعدادی قالی تولید افغانستان را میخرند و به پاکستان میبرند و از آنجا به نام قالی پاکستانی به جهان صادر میکنند.»
به گفته عبدالله ابراهیمی، فقط چند گونه قالی شمال افغانستان، از جمله قالی چوبرنگ، محمدخانی و ترکمنی، هنوز به بازارهای جهان صادر میشود. ولی قالی غرب افغانستان که اتفاقا نام و شهرت زیادی هم دارد، مهجور مانده است. فروشندههای داخلی قالی در شهر هرات نیز تایید میکنند که بازار قالی کساد شده است. عبدالخالق، فروشنده قالی در هرات، میگوید که هیچکس برای خرید قالی به مغازههای آنان نمیآید. آنان هم مجبورند بخشی از قالیهای خود را که بازار بینالمللی دارد، به پاکستان بفرستند و بازرگانان پاکستانی سپس این قالیها را به کشورهای غربی صادر میکنند.
صادرات افغانستان در طول تاریخ بیشتر متکی به صنایع دستی و میوههای تازه و خشک بوده است. ولی تحولات سیاسی در افغانستان در دهههای اخیر، صادرات همین اقلام محدود را نیز با مشکل روبهرو کرده است. پس از سقوط نظام جمهوری، سطح صادرات افغانستان ناگهان به صفر تنزل یافت، زیرا اکثر کشورهای همسایه مرزهای خود را مدت محدودی به روی افغانستان بستند. البته روند صادرات و واردات پس از چندی به حالت عادی برگشت، اما دیگر از فعالیت شرکتهای هواپیمایی بینالمللی که روزانه به افغانستان پرواز داشتند، اثری باقی نماند. این امر باعث شد که بخشی از صادرات افغانستان که از طریق دهلیزهای هوایی صورت میگرفت، از جمله قالی که از مهمترین اقلام صادراتی افغانستان است، ضربه محکمی بخورد.
با این حال، مقامهای طالبان در وزارت تجارت و صنعت این گروه در افغانستان، میگویند که عرصه صادرات افغانستان رشد کرده است و تولیدات این کشور به دنیا صادر میشود. بشیر سیرت، رئیس اداره صنعت و تجارت در هرات، میگوید مسئولان این بخش در حال بهبود بستهبندی قالیها برای صادر کردن به کشورهای خارجیاند. با این حال، به نظر نمیرسد که در کوتاهمدت، بازار صنعت قالی افغانستان بار دیگر رونق یابد.