در اواخر سال ۲۰۲۲، در گزارش‌های مبادلات بین‌المللی چین، موردی غیرعادی آشکار شد. به نوشته گاردین، تحلیلگرانی که جابه‌جایی نفت در سراسر جهان را بررسی می‌کنند در حساب‌های این کشور ناهمترازی مشاهده کردند؛ موردی که آشکار کرد آمریکا و متحدانش برای حفظ جریان عرضه نفت در سراسر جهان، وارد بازی پرخطری شده‌اند.
در نوامبر ۲۰۲۲، واردات نفت چین از مالزی به رقم بی‌سابقه بیش از یک میلیون بشکه در روز رسید. مشکل چه بود؟ مجموع تولید نفت مالزی ۵۲۱ هزار بشکه در روز بود، تقریبا نصف میزانی که چین ادعا می‌کرد از این کشور وارد می‌کند.
بر اساس گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، این صادرات افزون بر تولید در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است. گاردین در ادامه می‌نویسد نفت کشورهایی که تحت تحریم آمریکا و متحدانش قرار دارند به‌صورت سازمان‌یافته برچسب می‌خورند که از کشورهای ثالث مانند مالزی، عمان و امارات متحده عربی می‌آیند تا تحریم‌های بین‌المللی را دور بزنند.
در قالب این روند، که اکنون همه از آن آگاه‌اند، نفت در محل‌های مشخصی در جنوب شرق آسیا از روسیه، ایران یا ونزوئلا تحویل گرفته می‌شود و نفتکش به نفتکش منتقل شود و بعد برچسب مجدد می‌خورد که از یک کشور تولیدکننده نفت در همان نزدیکی آمده است و بعد به چین ارسال می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این شیوه انتقال نفتکش به نفتکش بسیار پرخطر است و محیط زیست و همچنین ایمنی خدمه کشتی را تهدید می‌کند. این کار هر روز در شرایطی خطرناک در دریا صورت می‌گیرد، و مقام‌‌های محلی و دولت‌های غربی این موضوع را نادیده می‌گیرند.
در نتیجه، تجارت نفت تحریمی کشورهایی مانند روسیه و ایران طی سال گذشته رونق گرفته است. بر اساس گزارش گروه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای»، صادرات ماهانه نفت ایران در اوت سال جاری به بالاترین میزان در پنج سال گذشته رسید و ۹۱ درصد این نفت به چین می‌رود.
تحلیلگران می‌گویند که این دادوستد با اطلاع کامل دولت بایدن صورت می‌گیرد، که برایش باز کردن باب دیپلماسی با ایران بر اعمال تحریم‌ها اولویت دارد.
تامس اودانل، تحلیلگر حوزه انرژی، به گاردین می‌گوید چشم‌پوشی از دادوستدهای ناقض تحریم‌ها بخشی از راهبرد کاخ سفید برای تسریع روند گسترش تلاش‌ها برای ایجاد روابط حسنه است.
او در ادامه می‌افزاید: «وقتی چنین تحریم‌های کاملی علیه نفت ایران داری و رویت را برمی‌گردانی و سمت دیگر را نگاه می‌کنی، می‌توانی از آن به‌عنوان مشوقی استفاده کنی تا [ایران] مشارکت و همکاری کند.»
اما یان استاکبروگر، کارشناس امنیت دریایی، معتقد است که شاید آمریکا دلایل دیگری دارد که با این مبادلات برخورد جدی و سختگیرانه نمی‌کند. او می‌گوید: «نفت تحریم‌شده به کاهش قیمت نفت کمک می‌کند. بدون نفت روسیه یا ایران، قیمت نفت بالاتر خواهد بود. نتیجه انتخابات را معمولا قیمت سوخت مشخص می‌کند... [بایدن] انگیزه دارد تا مطمئن شود قیمت نفت پایین می‌‌ماند.»
اودانل با او موافق است و می‌افزاید: «نفت مسئله بسیار حساسی در سیاست آمریکا است. اگر قیمت بنزین بالا برود، انگشت اتهام همه به سمت رئیس‌جمهوری می‌چرخد... جمهوری‌خواهان از این موضوع استفاده می‌کنند تا بگویند بایدن دارد گند می‌زند.»
اودانل در ادامه با اشاره به منفعتی که چین از خرید نفت تحریمی با تخفیف رقابتی می‌برد، می‌گوید اما این منفعت می‌تواند خسارتی فاجعه‌بار برای محیط زیست داشته باشد.
این ناوگان رو به گسترش نفتکش‌های در سایه نفت تحریمی را بدون توجه و رعایت مقررات حمل می‌کنند. نفت را وسط اقیانوس در شرایطی خطرناک منتقل می‌کنند تا محموله تحریمی‌شان دور از انظار باشد.
به گزارش رویترز، در سال ۲۰۲۲، دست‌کم هشت نفتکش حامل نفت خام یا محصولات نفتی تحریمی به گل نشستند، تصادم یا موقعیت نزدیک به تصادم داشتند.
در مارس ۲۰۲۲، یک نفتکش حامل نفت ایران در چین به گل نشست و اندکی نشت نفت در آب‌های بندری داشت. سه روز بعد، یک کشتی حامل نفت ونزوئلا با یک نفتکش در کوبا برخورد کرد.
ناظران حوزه نفت بیمناک‌اند این مبادلات موازی و در سایه ده‌ها میلیون بشکه نفت در سراسر جهان، با این ناوگان در سایه که متشکل از کشتی‌های فرسوده‌ای است که به شکل مناسب نگهداری نشده‌اند، به دهه‌ها تلاش این صنعت برای افزایش ایمنی کشتیرانی و حمل نفت آسیب بزند.
در آوریل سال جاری، رولف تور روپستد، مدیرعامل شرکت بیمه نروژی گارد با اشاره به بیمه نبودن این ناوگان در سایه، به فایننشال تایمز گفت اکنون خطر بزرگ‌تری وجود دارد که پس از سانحه «هیچ‌کس نیست که هزینه‌اش را بدهد» تا خسارت جبران شود.
