دیده‌بان حقوق بشر روز چهارشنبه، یکم آذر (۲۲ نوامبر)، گزارش داد که حکومت چین صدها مسجد را در استان‌های نینگ شیا و گانسو، که مناطق مسلمان‌نشین‌اند، بسته است.
دیده‌بان حقوق بشر گفت این اقدام در ادامه روند «ادغام مسجدها» انجام‌شده و مصداق نقض حق آزادی‌های مذهبی است.
در گزارش این سازمان آمده است: «این مقام‌ها ویژگی‌های معماری اسلامی، مانند گنبدها و مناره‌ها، را از بسیاری از مسجدهای دیگر حذف کرده‌اند.»
حزب کمونیست چین در سال‌های اخیر نظارت شدیدی بر مراکز دینی، به‌ویژه مسجدها و نهادهای مرتبط با جوامع مسلمان، اعمال کرده است.
دیده‌بان حقوق بشر نوشت از زمانی که شی جین‌پینگ در سال ۲۰۱۶ به قدرت رسید، روند «چینی‌سازی» پیروان دین‌ها تقویت شد و حزب کمونیست چین «داور زندگی معنوی مردم شده و نظارت دولت بر مذهب بیشتر شده است.»
برنامه «ادغام مسجدها»، که در سال ۲۰۱۸ علنی شد، استراتژی ملی چندجانبه‌ای است که برای «چینی‌سازی مسلمانان» تدوین شده است. بر اساس این برنامه، حزب کمونیست چین و سازمان‌های دولتی در سراسر آن کشور موظف‌اند بر همه مراکز اسلامی نظارت داشته باشند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این سند همچنین خاطرنشان ساخته است که «مکان‌های اسلامی جدید نباید ساخته شود» تا تعداد کل مسجدها کمتر شود.
در گزارش دیده‌بان حقوق بشر آمده است که در برنامه «ادغام مسجدها» حکومت چین آمده است که «تخریب مسجدها باید بیشتر از ساخت‌وساز آن‌ها باشد.»
ما جو، فعال مسلمان ساکن آمریکا که با اعضای جامعه هوی در چین در تماس است، به دیده‌بان حقوق بشر گفت بستن صدها مسجد بخشی از تلاش‌های حکومت چین برای «تغییر مسلمانان و وفادار ساختن آنان به حزب کمونیست است.»
ما جو افزود که تلاش حکومت چین شامل همه رده‌های سنی جامعه مسلمان هوی می‌شود و تلاش برای جذب آنان به حزب کمونیست چین، از جمله در میان دانش‌آموزان و کارمندان دولتی، نیز جریان دارد. در صورتی که کسی از این قواعد سرپیچی کند، از مدرسه و کار در نهادهای دولتی محروم می‌شود.
دیده‌بان حقوق بشر با استناد به اسناد موجود دولتی افزود که حکومت چین در حال «ادغام» مسجدها در استان‌های نینگشیا و گانسو است که پس از سن کیانگ، بیشترین جمعیت مسلمان را در چین دارند.
به گفته موسسه سیاست استراتژیک استرالیا (ASPI)، از سال ۲۰۱۷، مقام‌های چینی در سین کیانگ به دو سوم مسجدهای منطقه آسیب رسانده یا آن‌ها را خراب کرده‌اند.
دیده‌بان حقوق بشر به‌نقل از یک گزارش تحقیقی که دو پژوهشگر به نام‌های هانا تیکر و دیوید استروپ تهیه کرده‌اند نوشت که یک‌سوم مسجدهای استان نینگشیا از سال ۲۰۲۰ تا کنون بسته شده است. بر اساس گزارش رادیو آسیای آزاد در مارس ۲۰۲۱، تخمین زده شد که بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ مسجد در نینگشیا بسته شده است. تا سال ۲۰۱۴، این استان ۴۲۰۳ مسجد داشت.
با این حال، مقام‌های حکومت چین برای توجیه اقدام علیه مسلمانان می‌گویند که برنامه «ادغام مسجدها» برای کاهش بار اقتصادی آن‌ها بر جوامع مسلمان و به‌ویژه در مناطق فقیرنشین است. دیده‌بان حقوق بشر نوشت که در بیشتر موارد، حکومت چین ادعا می‌کند که «فرقه‌های مختلف اسلامی مکان‌های مشابه مذهبی دارند» و در روند ادغام مسجدها یاد می‌گیرند که «یکپارچه‌تر و هماهنگ» عمل کنند.
حکومت چین افرادی را که به تخریب و بستن مسجدها اعتراض کنند بازداشت می‌کنند. در سال‌های اخیر، شماری از اعضای جامعه مسلمان هوی به همین دلیل بازداشت و زندانی شده‌اند.
ما جو به دیده‌بان حقوق بشر گفت: «هدف از برنامه ادغام مساجد منصرف کردن مردم از رفتن به مسجد است. دولت‌های محلی بعد از برداشتن مناره‌ها و گنبدها، شروع به حذف چیزهایی می‌کنند که برای فعالیت‌های مذهبی ضروری است، مانند سالن‌های وضو و کرسی‌های موعظه.»
این عضو جامعه هوی، که اکنون ساکن آمریکا است، گفت حکومت چین ابتدا فشار بر مسلمانان را افزایش می‌دهد و پس از آنکه بخشی از مردم از رفتن به مسجد خودداری کردند، مقام‌های محلی مسجدها را به این بهانه که کسی برای عبادت از آن‌ها استفاده نمی‌کند خراب می‌کنند. او روند «ادغام مسجدها»، نصب دوربین در مکان‌های عبادت، و نظارت بر مراکز مذهبی را بخشی از روند «چینی‌سازی» خواند و گفت هدف این است که همه از حزب کمونیست چین پیروی کنند.
بر اساس ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر، «هر کس حق آزادی اندیشه، وجدان و مذهب دارد» و هر کس حق دارد «مذهب یا اعتقاد خود را در تعلیم، عمل، عبادت و عبادت نشان دهد». اما حکومت چین، با کمپین چینی‌سازی، برخلاف این ماده اعلامیه جهانی حقوق بشر عمل می‌کند.
دیده‌بان حقوق بشر از چین خواست که قوانین و مقرراتی را که حق آزادی مذهب را محدود می‌کند بررسی و لغو کند و افرادی را که به‌دلیل انتقاد مسالمت‌آمیز یا اعتراض به چنین سیاست‌های محدودکننده‌ای بازداشت شده‌اند آزاد کند.
