میگل دیاز کانل برمودز، رئیس‌جمهوری کوبا، روز یکشنبه ۱۲ آذر در صدر یک هیئت سیاسی و اقتصادی عالی‌رتبه وارد تهران شد. مراسم استقبال رسمی از رئیس‌جمهوری کوبا صبح دوشنبه ۱۳ آذر با حضور ابراهیم رئیسی در مجموعه سعدآباد برگزار شد.

از آخرین سفر فیدل کاسترو، رئیس‌جمهوری پیشین این کشور، به ایران ۲۲ سال می‌گذرد.

‌رسانه‌های ایران هدف از این سفر را آغاز دور تازه مناسبات دو کشور و امضای اسناد و تفاهم‌نامه‌های همکاری سیاسی و اقتصادی بین دو کشور اعلام کردند. به نوشته رسانه‌های داخلی، روز دوشنبه ۱۳ آذر با حضور روسای‌جمهوری و سایر مقام‌های عالی‌رتبه ایران و کوبا، هفت سند همکاری در بخش‌های مختلف علم و فناوری، بهداشتی، کشاورزی، انرژی و معدن، ارتباطات و پزشکی امضا شد.

در مورد مفاد این تفاهم‌نامه‌ها جزئیاتی منتشر نشده است.

رئیس‌جمهوری کوبا در حالی در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس به ایران سفر می‌کند که هر دو کشور با اسرائیل روابطی خصمانه دارند و سال‌ها است که روابطشان را با این کشور و ایالات متحده قطع کرده‌اند. به‌ نظر می‌رسد مواضع ضدآمریکایی و ضداسرائیلی دو کشور یکی از مشترکات آن‌ها برای ارتباط مجدد باشد. از دیگر نقاط مشترکی که انگیزه نزدیکی دو کشور به هم را تقویت کرده، اعمال تحریم‌های آمریکا علیه‌ این دو کشور و احتمال دور زدن این تحریم‌ها به کمک یکدیگر است.

ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، در دیدار با رئیس‌جمهوری کوبا وجه مشترک دو کشور را «ایستادگی» مقابل تحریم‌های آمریکا عنوان کرد و گفت: «تصور نظام سلطه از تحریم‌های دو کشور ایران و کوبا آن است که ملت‌ها از مقاومتشان عقب‌نشینی می‌کنند؛ این یک محاسبه نادرست است که مانند محاسبات نادرست دیگر آن‌ها شکل گرفته است.»

رئیسی «تقویت همکاری‌ها و تبادل ظرفیت میان کشورهای تحت تحریم» را از راهکارهای موثر خنثی‌سازی تحریم‌ها برشمرد و بر لزوم شکل‌گیری ائتلافی با مشارکت همه کشورهای همسو برای حمایت از فلسطین در قاره‌های مختلف تاکید کرد.

‌رئیس‌جمهوری کوبا نیز در این دیدار گفت که ایران برای کوبا «مفهوم و معنای بالایی» دارد. او «نسل‌کشی اسرائیل» را محکوم و بر ضرورت «تلاش برای توقف فوری این جنایات» تاکید کرد.

در این راستا، شهریار حیدری، نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در گفت‌وگو با ایرنا، با اشاره به نزدیکی جغرافیایی کوبا و دیگر کشورهای آمریکای لاتین به ایالات متحده آمریکا تاکید کرد که گسترش روابط با این کشورها از نظر راهبردی و روابط بین‌الملل برای ایران دارای اهمیت بالایی است.

‌روابط ایران و کوبا در زمان سلطنت محمدرضا شاه قطع بود اما پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، در پی سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در هاوانا، روابط سیاسی بین دو کشور دوباره برقرار شد. این روابط در آغاز به دلیل حمایت کوبا از انقلاب اسلامی ایران به‌خوبی پیش می‌رفت ولی در دوران جنگ ایران و عراق، به‌ علت حمایت سیاسی کوبا از عراق مجددا تیره شد.

دو دولت بعدها در سال ۱۳۸۴ (ژانویه ۲۰۰۶) در هاوانا برای تقویت روابط یک سند همکاری امضا کردند اما در دوره حسن روحانی، رئیس‌جمهوری سابق ایران، میزان مبادلات اقتصادی ایران و کوبا تقریبا به صفر رسید. دو کشور هم‌اکنون در خاک یکدیگر سفارتخانه‌های رسمی دارند.

از جمله همکاری‌های شاخص دو کشور می‌توان به همکاری در زمینه دارو و واکسن اشاره کرد. کوبا در آزمایش و تولید واکسن سابقه طولانی دارد. میگل دیاز کانل هم قرار است در این سفر، علاوه بر دیدار با مقام‌های جمهوری اسلامی، از نمایشگاه توانمندی‌ها و آخرین دستاوردهای فناورانه جمهوری اسلامی و نیز انستیتو پاستور که در زمینه پزشکی و دارویی با کوبا همکاری دارد، بازدید کند.

ابراهیم رئیسی پیش‌تر در ماه خرداد، در قالب سفر منطقه‌ای به آمریکای لاتین، پس از ۱۲ سال به دعوت رسمی همتای کوبایی‌اش به هاوانا سفر کرد. به‌ گفته رسانه‌ها، در جریان این سفر نیز شش سند و تفاهم‌نامه همکاری در بخش‌های قضایی و همکاری‌های جامع سیاسی، مناسبات گمرکی و مشارکت در حوزه فناوری اطلاعات به امضای مقام‌های دو کشور رسید.