شورای امنیت سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای اعلام کرد که برای تمدید ماموریت تیم نظارت بر تحریم‌های طالبان، رای‌گیری می‌کند.

در بیانیه شورای امنیت آمده است که این شورا روز پنجشنبه ۱۴ دسامبر در مورد پیش‌نویس قطعنامه‌ای که ماموریت سال ۱۹۹۸ تیم نظارت بر کمیته تحریم‌های طالبان را تمدید می‌کند، رای‌گیری خواهد کرد. ماموریت این تیم نظارتی آخرین‌ بار ۱۶ دسامبر ۲۰۲۲ با صدور قطعنامه ۲۶۶۵ تمدید شد. 

بر اساس بیانیه شورای امنیت سازمان ملل متحد که چهارشنبه ۲۲ آذر منتشر شد، ماموریت نظارت این تیم بر کمیته تحریم‌های ۲۲۵۳/۱۹۸۹/۱۲۶۷ دولت اسلامی عراق و شام و کمیته تحریم‌های القاعده نیز تمدید خواهد شد. ماموریت نظارت این تیم بر این دو کمیته آخرین‌ بار از  ۱۷ دسامبر ۲۰۲۱ تا ژوئن ۲۰۲۴ و در قطعنامه ۲۶۱۰ تمدید شد.

در بیانیه این شورا تاکید شد: «پس از گفت‌وگوهای اولیه میان گروه ۵ (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا)، ایالات متحده، رهبر این گروه در مورد مسائل تحریم‌های افغانستان، اولین پیش‌نویس قطعنامه را در اختیار همه اعضای شورا گذاشت و سپس در ۳۰ نوامبر برای بحث در مورد موضوع جلسه‌ای تشکیل داد.» 

به گفته شورای امنیت سازمان ملل متحد، چین یکی از کشورهای بود که تا هشتم دسامبر در مورد مفاد این پیش‌نویس سکوت کرده بود اما با حمایت روسیه سکوتش را شکست. با این حال، ایالات متحده پس اصلاحات جزئی در متن، آن را ۱۲ دسامبر مستقیما برای رای‌گیری به شورای امنیت سپرد. 

حمایت تمام اعضای گروه ۵ از پیش‌نویس این قطعنامه نشان می‌دهد که ماموریت تیم نظارت بر کمیته تحریم‌های طالبان در سال ۱۹۹۸، بار دیگر به مدت یک سال تمدید می‌شود. 

جنجال‌ بر سر ممنوعیت سفر طالبان

مسئله سفر اعضای گروه طالبان یکی از مباحث جنجال‌برانگیز میان اعضای گروه ۵ برای آماده کردن پیش‌نویس قطعنامه امسال کمیته نظارت بر تحریم‌های طالبان بود. از ماه نوامبر امسال که بحث درباره این پیش‌نویس آغاز شد، کشورهای عضو گروه ۵ در مورد سفر اعضای طالبان نظرهای متفاوتی داشتند. 

چین پیشنهاد کرد برای تحریم‌ ممنوعیت سفر رهبران طالبان در سال ۱۹۹۸ معافیتی دائمی وضع شود اما این پیشنهاد چین را اکثر اعضای گروه ۵ از جمله روسیه رد کردند. 

برخی اعضای گروه ۵ استدلال کردند که قطعنامه تمدید ماموریت تیم نظارت ابزار مناسبی برای بازگرداندن معافیت ممنوعیت سفر اعضای طالبان نیست. این مسئله در هیچ یک از پیش‌نویس‌هایی که آمریکا منتشر کرد هم گنجانده نشد. 

شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۹ به شماری از مقام‌های طالبان موقتا اجازه داد برای شرکت در نشست گفت‌وگوهای صلح سفر کنند. این معافیت تا اوت ۲۰۲۲ ادامه داشت و به ۱۱ مقام طالبان اجازه می‌داد برای گفت‌وگوهای صلح به کشورهای مختلف بروند. 

چین همچنین تلاش کرد تلاش‌های طالبان در مبارزه با مواد مخدر و ارتقای وضعیت اقتصادی در افغانستان را هم به پیش‌نویس قعطنامه امسال بیفزاید اما این نظر چین تنها رای موافق یک عضو گروه ۵ را کسب کرد و در قطعنامه گنجانده نشد.

موارد جدید در پیش‌نویس امسال چیست؟

به پیش‌نویس قطعنامه ۲۰۲۳ شورای امنیت سازمان ملل متحد برای کمیته تحریم‌های طالبان ۱۹۹۸، با حفظ بخش اجرایی، چندین موضوع اضافه شده است. تصمیم طالبان برای ممنوعیت اشتغال زنان افغانستان در نهادهای سازمان ملل متحد و سازمان‌های غیردولتی در افغانستان، تاکید بر نقش زنان در پیشگیری و حل منازعات و کاهش کشت خشخاش، از جمله موارد جدیدی‌اند که در قطعنامه امسال این شورا برای کمیته تحریم‌های طالبان اضافه شده‌اند. 

درج نقش زنان در جامعه افغانستان در قطعنامه را فرانسه پیشنهاد داد و بر اهمیت مشارکت کامل، برابر، معنادار و ایمن زنان برای آینده و توسعه بلندمدت افغانستان تاکید کرد. 

طالبان هنوز یک گروه تروریست‌اند؟ 

از بحث‌های جنجالی در پیش‌نویس قطعنامه امسال برای کمیته تحریم‌ها طالبان ۱۹۹۸ بحث «تروریست» خواندن این گروه بود. یکی از اعضای گروه ۵ تاکید داشت که برخلاف قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل متحد، عنوان تروریست باید از گروه طالبان حذف شود، اما اکثر اعضای گروه ۵، گزارش ماه ژوئن کمیته تحریم‌های ۱۹۹۸ سازمان ملل متحد را همچنان معتبر دانستند. 

تیم نظارت در گزارش یکم ژوئن خاطرنشان کرد که رژیم تحریم‌های ۱۹۹۸ بر این باور است که طالبان یک جنبش تروریستی‌ است و  سفر هیچ‌یک از اعضای این گروه نباید بدون تایید کمیته ۱۹۹۸ صورت بگیرد. این گزارش همچنین توصیه کرد کمیته تحریم‌های ۱۹۹۸ به کشورهای عضو نامه بنویسد و به آن‌ها یادآوری کند که از تصمیم ممنوعیت سفر اعضای گروه طالبان پیروی کنند.

در عین حال به پیشنهاد امارات متحده عربی، همکاری کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اجرای این تحریم‌ها، به پیش‌نویس اضافه شد. 

در حالی که ماموریت تیم نظارت بر کمیته تحریم‌های طالبان ۱۹۹۸، هنوز پابرجا است و شورای امنیت سازمان ملل متحد این ماموریت را بار دیگر تمدید می‌کند، شماری اعضای گروه طالبان همچنان آزادانه به کشورهای مختلف در منطقه و حتی کشورهای اروپایی سفر می‌کنند. 

به‌تازگی، مولوی مطیع‌الحق خالص، سرپرست سازمان هلال احمر افغانستان، در راس هیئتی از اعضای طالبان به ژنو سفر کرده است. 

ملک ستیز، کارشناس امور بین‌الملل، در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی تاکید کرد که این وظیفه جامعه مدنی است که در مورد عملکرد کشورهایی که ممنوعیت‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد را دور می‌زنند، دادخواهی کند. 

به گفته ستیز، تمدید ممنوعیت اخیر می‌تواند مسیر طالبان برای کسب مشروعیت بین‌المللی را دشوار کند و مسئله به رسمیت‌ شناختن حکومت آن‌ها را به چالش بکشد.