مارک دوبوویتس، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی، و جاناتان شانزر، معاون ارشد پژوهشی این بنیاد، در یک مقاله تحلیلی که سیانان آن را منتشر کرد، به ابعاد مختلف واکنش احتمالی ایالات متحده به کشته شدن سه نظامی آمریکایی و زخمی شدن بیش از تن ۴۰ در اردن پرداختهاند.
در این تحلیل که حمله اردن را تازهترین و مرگبارترین نمونه عملکرد شبهنظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی علیه نیروهای آمریکایی در خاورمیانه دانسته است، اشاره میشود که حمله هواپیماهای بدون سرنشین یکشنبه تنها چند هفته بعد از آن رخ داد که دو ملوان نیروی دریایی آمریکا در سواحل سومالی و هنگام تلاش برای اخلال در عملیات قاچاق اسلحه شبهنظامیان حوثی تحت حمایت جمهوری اسلامی، کشته شدند.
شبهنظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی از اواسط اکتبر دستکم ۱۶۵ حمله مختلف به اهداف آمریکایی انجام دادهاند. جمهوری اسلامی ایران آرامآرام ایالات متحده را به جنگی که در سراسر خاورمیانه بهراه انداخته است، میکشاند. حوثیها تجارت بینالمللی را در دریای سرخ که مسیر اصلی کشتیرانی تجاری از آسیا به اروپا است، تعطیل کردهاند و جمهوری اسلامی به سازمانهای تروریستی حماس و حزبالله که اکنون علیه اسرائیل میجنگند، کمک میکند.
جو بایدن میخواهد به هر قیمت، از گسترش جنگ در این منطقه دوری کند اما رای رژیم جمهوری اسلامی یکی است و به نظر میرسد قصد عقبنشینی ندارد.
دولت بایدن کل پاییز از تقابل اجتناب کرد؛ اما رئیسجمهوری آمریکا این هفته اعلام کرد در مورد چگونگی واکنش به گروههای شبهنظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی که در عراق و سوریه فعالیت میکنند، تصمیم گرفته است، هرچند آن را فاش نکرد؛ با این حال حمله به راکتها و پهپادها و انبارهای تسلیحات نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی برای پایان دادن به این خشونتها کافی نیست.
این تحلیلگران اشاره کردند که آمریکا باید برای استفاده مستقیم از زور علیه جمهوری اسلامی و به ویژه برنامه توسعه سلاحهای هستهای این رژیم آماده باشد. ترس از برانگیختن آتش درگیری گستردهتر قابل درک است اما امتناع از پاسخ به تجاوز دعوتی برای تشدید آن به حساب میآید؛ دقیقا همان کاری که رژیم حاکم بر ایران از اکتبر تاکنون انجام داده است.
چنانکه وزلی کلارک، فرمانده بازنشسته آمریکایی، روز یکشنبه درمورد پاسخ پیشبینیشده ایالات متحده به سیانان گفت: «اگر این حمله را درست انجام دهید، جمهوری اسلامی میفهمد که نمیتواند جنگ را تاب بیاورد. آنها نمیتوانند در مقابل ایالات متحده مقاومت کنند. بهویژه با توجه به مخالفتهای داخلی که این رژیم با آنها مواجه است.»
او ادامه داد: «حاکمیت ایران بسیار متزلزل است و در موقعیتی نیست که با آمریکا بجنگد. وقت آن رسیده است که به سراغ ریشه مشکل در ایران برویم.»
سناتورهای جمهوریخواه از جمله میچ مککانل، رهبر اقلیت سنا، راجر ویکر، لیندزی گراهام و تام کاتن نیز از بایدن خواستهاند چنین اقدامی بکند.
بر پایه اطلاعات جینستا (JINSA) موسسه یهودی مطالعات امنیت ملی آمریکا، دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، با استفاده از تحریمها و قدرت نظامی آمریکا، از تهاجم جمهوری اسلامی کاسته بود. اما این موسسه اینک افزایش فعالیتهای مخرب ایران از قبیل حملات موشکی، تهاجم دریایی، نفود و هک سایبری، آدمربایی و بازداشتهای غیرقانونی، حملات تروریستی، آزمایش و تولید تسلیحات را ردیابی کرده است.
بایدن در واکنش به این شرایط، به وضعیت پیشین بازگشت. ترکیب میلیاردها دلار کاهش تحریم به شکل اجرای ضعیف تحریمها که به افزایش فروش نفت و درآمد برای جمهوری اسلامی انجامید و کاهش فشار بینالمللی بر برنامه هستهای تهران در دولت بایدن، صرفا به نفع جمهوری اسلامی تمام شد.
هرچند این رژیم در دوران ترامپ نیز به نیروهای نیابتیاش کمک مالی میکرد، «کارزار فشار حداکثری» ترامپ جلو میلیاردها دلاری را که میتوانست به ارتشهای نیابتی و اقتصاد آن سرازیر شود، گرفت. در نتیجه با کاهش ارزش پول ایران بودجه نیروهای نیابتی کاهش یافت. اما امروز نیروهای نیابتی این رژیمــ حوثیها، حزبالله و سایر شبهنظامیانــ از هر زمان دیگری قدرتمندتر شدهاند.
مقاله افزوده است که تمام اینها ممکن است از این هم وخیمتر شود. جنگ روزافزون در خاورمیانه احتمالا پوششی برای یکی از مهمترین اهداف علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، است: پیشبرد برنامه هستهای که این رژیم را به ساخت سلاح کشتار جمعی میرساند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اکنون این رژیم در حال غنیسازی اورانیوم تا حد ۹۰ درصد است، با بازرسان آژانس همکاری نمیکند و روی تاسیسات زیرزمینی دیگری کار میکند که ممکن است در برابر بمبهای آمریکا و اسرائیل مقاوم باشد. درمجموع، جمهوری اسلامی ایران در نقطه بیبازگشت دستیابی به سلاح هستهای قرار دارد و اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت اورانیوم با درجه تسلیحاتی را برای یک سلاح هستهای جمعآوری کرده است و میتواند ظرف مدت ۱۲ روز آن را بسازد.
مارک دوبوویتس و جاناتان شانزر اشاره کردند که با وجود تکذیبهای مکرر کاخ سفید، بنیاد دفاع از دموکراسی دریافت پس از ماه مه ۲۰۱۸ که ترامپ آمریکا را از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ خارج کرد، خطرناکترین گامها در جهت گسترش برنامه هستهای ایران در دوران بایدن برداشته شده است. هرچند بذر برخی از آنها در دوران ترامپ کاشته شد، این رژیم در مواجهه با ترامپ که به استفاده از تحریمهای تنبیهی و نیروی نظامی تمایل نشان داده بود، احتیاط بیشتری به خرج میداد.
این تحلیلگران نوشتند: «ما با توافق هستهای ایران که ابتدا اوباما آن را پذیرفت، مخالف بودیم. آنهایی که خروج ترامپ از این توافق را اشتباه میدانند یا فشار حداکثری را ناکارآمد تلقی میکنند، این واقعیت را نادیده میگیرند که همین این توافق باعث شد جمهوری اسلامی برنامه هستهایاش را به صورت قانونی گسترش دهد. چنانچه ایالات متحده از این پیمان خارج نمیشد، امروز بایدن دشمنی ثروتمندتر داشت.»
نویسندگان در ادامه نوشتند جنگی که حماس در هفتم اکتبر به راه انداخت، صورتحساب تمام هزینههای کنار گذاشتن فشارها بر ایران را پرداخت کرد. کاخ سفید نیز با تروریست خواندن حوثیها دستکم تاحدی این امر را تایید کرد، هرچند بر پایه تحلیل ما، رئیسجمهوری حفرههای زیادی برای سوءاستفاده این تروریستها باقی گذاشت.
این مقاله میافزاید: «ما نمیگوییم که سیاست ترامپ بینقص بود، اما اعداد دروغ نمیگویند. به مدد اجرای تحریمهای شدید، فروش نفت ایران از ۲.۵ میلیون بشکه در روز در ژانویه ۲۰۱۷ به ۱۰۰ هزار تا ۳۵۰ هزار بشکه در روز در ژوئن ۲۰۲۰ کاهش یافت اما این میزان در سال ۲۰۲۳ به ۱.۲۹ میلیون بشکه رسید. ذخایر ارزی کاملا در دسترس جمهوری اسلامی هم در سال ۲۰۱۸ از ۱۲۲ میلیارد دلار به چهار میلیارد دلار رسید، اما در سال ۲۰۲۲ به ۲۱ میلیارد دلار بازگشت.
ترامپ با دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس که ارتش نیابتی جمهوری اسلامی را به نیروی مهلک جنگی تبدیل کرده بود، به این رژیم ضربه نظامی وارد کرد و با ابراز حمایت از مردم داخل ایران، اپوزیسیون داخلی را شکل داد. درنتیجه اقتصاد جمهوری اسلامی از هم پاشید، تهاجم آن بهظاهر کند شد و به نظر میرسید که فعالیت هستهای آن تا چند ماه بعد از مرگ سلیمانی متوقف شد.
کارزار فشار حداکثری تنها در دو سال پیش از شکست انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۲۰ ادامه داشت و بایدن اندکی بعد از پیروزی بر ترامپ به این سیاست پایان داد.
شاید بایدن نخواهد در سالی که انتخابات در آن برگزار میشود موفقیت نسبی ترامپ را تصدیق کند اما باید سیاست فشار حداکثری را احیا و بر آن تاکید کند. او میتواند این هدف را با کارهایی که ترامپ میتوانست برای پیشبرد بیشتر آنها انجام دهد، مانند حمایت حداکثری از مردم ایران، دنبال کند.
حمایت از ایرانیان ضدرژیم میتواند به این صورت باشد: راهاندازی پلتفرمهایی برای کمک به ایرانیان به منظور دور زدن نظارت رژیم، انتشار اطلاعات محرمانه در مورد حرکت نیروهای امنیتی داخلی به منظور کمک به اعتراضهای روزافزون ایرانیان، توسعه صندوقها برای تامین مالی ایرانیانی که اعتصاب میکنند، منزوی کردن رژیم ایران در تمامی مجامع بینالمللی و گسترش امنیت مخالفان متهور خارج از ایران. بایدن همچنین میتواند به مقامهای آمریکایی دستور بدهد علیه رهبر جمهوری اسلامی و نیروهای امنیتی که معترضان را میکشند و شکنجه و آزار جنسی میدهند، با قدرت بیشتر و لحن تندتری صحبت کنند.
از نظر مشاوران رئیسجمهور، درگیر شدن در جنگهای جدید در طول یک سال انتخاباتی مخاطرهآمیز خواهد بود اما ناکامی در پاسخگویی متناسب به تجاوزهای مداوم جمهوری اسلامی نیز فراهم کردن مواد لازم برای آغاز جنگی گستردهتر محسوب میشود.