به‌رغم تشدید تنش‌های ژئوپلیتیک در چند روز اخیر، بهای نفت کاهش یافته است. روز جمعه ۱۹ آوریل، بهای نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت (WTI) به ۸۳ دلار در هر بشکه و نفت خام برنت به ۸۷ دلار در هر بشکه رسید‌ــ که نسبت به بهای تقریبا بیش از ۹۰ دلار در هر بشکه در ماه جاری سیری نزولی داشته است. این موضوع سوال‌هایی ایجاد کرده است که چرا بازار به تشدید تنش‌ها در خاورمیانه و همچنین سایر تحولات مانند اقدام اخیر دولت بایدن به اعمال مجدد تحریم‌های نفتی ونزوئلا واکنش بیشتری نشان نمی‌دهد.
دلیل اصلی این است که تحولات به اختلال در عرضه فعلی نفت در بازار منجر نشده است. بنابراین، بازار تحت تاثیر وضعیت ژئوپلیتیک جاری بر نفت قیمت‌گذاری کنونی را کرده است و در حال حاضر اختلال ملموس بیشتری را پیش‌بینی نمی‌کند. همان‌طور که برخی تحلیلگران متذکر شده‌اند، بازار دریافته است که تنش‌های ژئوپلیتیک لزوما به اختلال واقعی در عرضه نفت منجر نمی‌شود و این مسئله در بهای نفت منعکس شده است.
علاوه بر این، سیگنال دیگر به بازار واکنش اوپکپلاس در ماه‌های اخیر و این واقعیت بوده است که اوپکپلاس به‌رغم تنش‌های ژئوپلیتیک، به کاهش عرضه نفت ادامه می‌دهد. این نشان می‌دهد که اوپکپلاس تغییر قابل‌ملاحظه‌ای در پایه بازار (که عرضه و تقاضای نفت است) در پی تحولات ژئوپلیتیک پیش‌بینی نمی‌کند. برخی تحلیلگران معتقدند در صورتی که قیمت بیش از ۱۰ دلار در هر بشکه افزایش پیدا کند، عربستان سعودی و سایر اعضای اوپکپلاس عرضه را افزایش خواهند داد، که البته چنین رشد قیمتی رخ نداده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
افزایش قیمت نفت همچنین در مواقعی اتفاق می‌افتد که بازار موجودی نفت کافی دارد تا تاثیر اختلال در عرضه نفت را جبران کند. جهان در حال حاضر موجودی کافی دارد. علاوه بر دسترسی به ظرفیت تولید مازاد، موجودی نفت خام جهان رو به افزایش بوده است و بازار را در وضعیت مطلوب و رضایت‌بخشی قرار داده است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) برآورد می‌کند مجموع نفت خام و محصولات پالایشگاهی تجاری در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) ۲,۷۳۵ میلیون بشکه در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ باشد. همچنین، برآورد می‌شود اعضای اوپک روزانه بیش از ۴ میلیون بشکه ظرفیت مازاد تولید نفت داشته باشند. انتظار می‌رود که این موضوع بازار را در وضعیت رضایت‌بخشی قرار دهد تا در صورت بروز هرگونه اختلالی در عرضه نفت، تقاضا را تامین کند.
گذشته از این، پیش‌بینی می‌شود تولید نفت خارج از اوپکپلاس نیز در سال ۲۰۲۴ حدود ۱.۸ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند (بنا بر اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا). ایالات متحده آمریکا، گویان، برزیل و کانادا در راس این روند قرار دارند. تازه‌ترین برآوردهای اداره انرژی در مورد تولید نفت خام آمریکا رقم روزانه ۱۳.۲ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۴ را مقابل روزانه ۱۲.۹ میلیون بشکه در سال ۲۰۲۳ قرار می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۲۵ به ۱۳.۷ میلیون بشکه در روز برسد. در واقع، آمریکا در شش سال گذشته بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام جهان بوده است. تولید نفت آمریکا نیز بیشتر به سیگنال‌های قیمتی و تغییر شرایط بازار واکنش نشان می‌دهد، با توجه به اینکه چرخه نفت شیل کوتاه است‌ــ به این معنی که برخلاف نفت عادی، در روند کوتاه‌تری به مرحله تولید می‌رسد. این مسئله به آمریکا امکان می‌دهد نقشی تثبیت‌کننده در بازار نفت ایفا کند. دولت آمریکا بیش از پیش نشان داده است که مایل است برای مقابله با افزایش قیمت نفت، از ذخایر نفتی راهبردی‌اش استفاده کند. در سال ۲۰۲۲، وزارت انرژی آمریکا برای کمک به کاهش قیمت‌ها، ۲۲۰ میلیون بشکه از ذخایر نفتی راهبردی را آزاد کرد.
هم‌زمان، پیشرفت فناوری و فناوری‌های جدید جمع‌آوری داده‌ها سطحی از شفافیت آنی و در لحظه بازار نفت را ممکن کرده است. فعالان بازار نفت اکنون به اطلاعات جامعی در مورد تولید، موجودی و جریان مبادله نفت در جهان دسترسی دارند که مداخله برای رفع عدم توازن و اصلاح اختلال‌ها به شکلی موثرتر را ممکن می‌کند. این مسئله همچنین به تثبیت قیمت نفت کمک می‌کند.
با وجود این، تحلیلگران معتقدند با توجه به وضعیت ژئوپلیتیک پرتنش که ممکن است به اختلال‌های نفتی غیرمنتظره عمده منجر شود و همچنین افزایش تقاضای نفت در ماه‌های آتی، بهای نفت در مسیر صعودی قرار دارد. اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی می‌کند میانگین قیمت نفت خام برنت در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴ به ۹۰ دلار در هر بشکه برسد. برخی دیگر از تحلیلگران انتظار دارند بهای نفت در همین بازه زمانی بین ۸۵ تا ۹۵ دلار در هر بشکه باقی بماند. برآورد رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۴ بین روزانه ۱.۲ میلیون بشکه (بنا بر اعلام آژانس بین‌المللی انرژی) تا روزانه ۲.۲ میلیون بشکه (بنا بر اعلام اوپک) است. به بیان دقیق‌تر، پیش‌بینی می‌شود مجموع تقاضای نفت جهان در سه‌ماهه دوم و سوم سال ۲۰۲۴ به‌ترتیب به ۱۰۵.۶ و ۱۰۷ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند.
