مجموعه‌ای از مرگ‌ها و ناپدید شدن گردشگران در یونان، ازجمله مرگ «مایکل موزلی»، پزشک و مجری معروف تلویزیون بریتانیایی، مرگ گردشگران هلندی و آمریکایی و همچنین ناپدید شدن دو زن فرانسوی در نقاط مختلف این کشور، درمورد تاثیر گرمای شدید بر بدن، به‌ویژه مغز، نگرانی ایجاد کرده است. به گزارش سی‌ان‌ان، گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی بر بدن تاثیرات بسیار می‌گذارد، از همین رو دانشمندان می‌کوشند تا نحوه واکنش مغز به این تغییرات را بررسی کنند.

مغز کلید اصلی بدن است

به گفته دمیان بیلی، استاد فیزیولوژی و بیوشیمی در دانشگاه ولز جنوبی، مغز «کلید اصلی» بدن است، زیرا دما و مایعات بدن را تنظیم می‌کند. هیپوتالاموس مغز، با آن ساختار الماسی‌شکلش، همچون یک ترموستات عمل می‌کند و دمای داخلی بدن را نزدیک ۳۷ درجه سانتی‌گراد نگه می‌دارد. وقتی هوا گرم است، هیپوتالاموس غدد عرق را فعال و رگ‌های خونی را گشاد می‌کند تا بدن خنک شود. با این حال حتی کوچک‌ترین تغییرات نیز بر مغز تاثیر می‌گذارد. بدین ترتیب بسیاری از مردم در روزهای گرم تابستان احساس تنبلی و کندی می‌کنند. اما افزایش دما تاثیرات جدی ازجمله کاهش مایعات بدن و کاهش جریان خون به مغز را به دنبال دارد.

محققان در محیطی بسته روی تعدادی شرکت‌کننده آزمایش‌هایی انجام دادند و دمای هوا را از ۲۱ درجه به ۴۰ درجه رساندند. نتایج از افت حدود ۹ تا ۱۰ درصد جریان خون‌رسانی به مغز خبر می‌داد. بیلی با اشاره به اهمیت این موضوع تاکید کرد که این نتایج نشان می‌دهد که به مغز، موتوری که تمام‌وقت با عملکرد بالا مشغول به کار است، سوخت کافی نمی‌رسد و همین تاثیر بسیار دارد.

گرمای شدید فعالیت معمول مغز را مختل می‌کند و تصمیم‌گیری‌های پیچیده مانند انتخاب مسیر در پیاده‌روی را سخت‌ می‌کند و این تصمیم ساده را نیازمند سنجیدن چندین عامل مختلف می‌کند. به گفته او، همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد افراد در هنگام قرار گرفتن در گرما ممکن است بیشتر تصمیمات پرخطر بگیرند و رفتارهای تکانشی انجام دهند.

چه کسانی دربرابر گرما آسیب‌پذیرند؟

برخی از افراد بیش از سایرین دربرابر گرما آسیب‌پذیرند. افرادی که بیشتر از ۶۵ سال دارند در معرض خطر بیشتر قرار دارند، زیرا بدن آنها قادر نیست گرما را همواره و به‌خوبی تنظیم کند. افرادی که در یونان مفقود شده‌اند یا مرده‌اند، همگی در سنین میانی دهه ۵۰ و بالاتر بوده‌اند. کودکان خردسال، زنان باردار، افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای ازجمله بیماری‌های روانی هم جزو گروه خطر به شمار می‌روند. اما در هر صورت گرمای هوا برای همه خطرناک است و هیچ‌کس از اثرات آن در امان نیست. 

چه‌طور از خودتان محافظت کنید؟

کارشناسان توصیه می‌‌کنند که در گرم‌ترین ساعت‌های روز ورزش نکنید، درعوض خنک‌ترین ساعت روز را به آن اختصاص دهید و به دنبال جاهایی باشید که سایه‌دارند. لباس‌‌های گشاد بپوشید و روی گردن و سرتان کیسه یخ بگذارید که بسیار چاره‌ساز است. نوشیدن آب ضروری است، اما کارشناسان توصیه می‌کنند که صرفا ازسر تشنگی آب ننوشید. آب‌رسانی بدن مهم است، نگذارید بدن به نقطه‌ای برسد که به سرعت آب از دست دهد. 

بیلی می‌‌گوید که کشف دلایل دقیق مرگ کسانی که جانشان را در یونان از دست دادند زمان می‌برد، اما این تراژدی‌ها درس‌های زیادی به دنبال دارند. مهم نیست که چه‌قدر باهوش‌اید یا بدنتان به‌لحاظ فیزیکی آماده است، هنگام بیرون رفتن در دمای بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد آماده و مجهز باشید.