نخستین دور از مذاکرات حساس میان ایران و ایالات متحده آمریکا، روز شنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ (۱۲ آوریل ۲۰۲۵) در پایتخت عمان، مسقط، پس از بیش از دو ساعت و نیم گفت‌وگوی غیرمستقیم، به پایان رسید. این گفت‌وگوها که با میانجی‌گری دولت عمان برگزار شد، با دیدار مستقیم و کوتاه میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا همراه بود.

وزارت امور خارجه ایران با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد:

«گفت‌وگوهای غیرمستقیم بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا درباره موضوع رفع تحریم‌ها و برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، دقایقی پیش پایان یافت.»

در این بیانیه آمده است که سید عباس عراقچی و استیو ویتکاف، در فضایی سازنده و مبتنی بر احترام متقابل، از طریق وزیر خارجه عمان، مواضع دولت‌های خود را در خصوص موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌ای و لغو تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران، تبادل کردند.

ایران می‌گوید طرفین در پایان این دور توافق کردند که مذاکرات ادامه‌دار باشد و گفت‌وگوها در هفته آینده از سر گرفته شود.

بر اساس گزارش خبرنگاران حاضر در محل، کاروان حامل هیئت آمریکایی به ریاست ویتکاف حدود ساعت ۵:۵۰ عصر به وقت محلی محل مذاکرات را ترک کرد. به گفته منابع آگاه، در پایان جلسه و پیش از خروج هیئت‌ها، روسای دو هیئت در حضور وزیر خارجه عمان دقایقی مستقیماً با یکدیگر گفت‌وگو کردند.

به روز‌رسانی‌های این مطلب در طول روز...

وزارت خارجه ایران: انتظار نداریم مذاکرات مسقط طولانی باشد

در حالی که نخستین دور از مذاکرات ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان در مسقط آغاز شده، وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که انتظار ندارد این گفت‌وگوها طولانی‌ باشند.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز شنبه در گفت‌وگو با صدا و سیمای جمهوری اسلامی از مسقط گفت: «نشست اول حدود یک ساعت طول کشید و پایان یافت. انتظار مذاکرات طولانی با آمریکا را نداریم.»

وی در ادامه با تأکید بر اینکه ایران همچنان به دیپلماسی فرصت خواهد داد، افزود: «هدف از این مذاکرات روشن است و آن هم حفاظت از منافع کشور است.»

بقایی همچنین این دور از گفت‌وگوها را هرچند غیرمستقیم و ابتدایی توصیف کرد، اما آن را مهم و سرنوشت‌ساز دانست.

منبع عمانی: محور مذاکرات ایران و آمریکا کاهش تنش، تبادل زندانیان و محدودسازی برنامه هسته‌ای است

یک منبع عمانی به رویترز گفته است که مذاکرات میان ایران و ایالات متحده که در مسقط در حال برگزاری است، بر سه محور اصلی تمرکز دارد: کاهش تنش‌های منطقه‌ای، تبادل زندانیان و توافقات محدود برای کاهش تحریم‌ها در ازای محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران.

این مذاکرات در سطحی بلندپایه روز شنبه در عمان آغاز شده و هدف آن احیای مسیر دیپلماتیک برای کنترل پیشرفت‌های سریع هسته‌ای تهران عنوان شده است.

آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط

وزارت خارجه ایران روز شنبه اعلام کرد که مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا درباره برنامه هسته‌ای این کشور به‌طور رسمی آغاز شده است.

«اسماعیل بقایی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در پیامی در شبکه اجتماعی «اکس» اعلام کرد:

«این گفتگوها در محل پیش‌بینی‌شده توسط میزبان عمانی، با استقرار نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در سالن‌های مجزا انجام می‌شود و طرفین نقطه‌نظرات و مواضع خود را از طریق وزیر امور خارجه عمان به یکدیگر منتقل می‌کنند.»

عضو دفتر خامنه‌ای: نیویورک‌تایمز دروغ می‌گوید و عملیات روانی می‌کند

مهدی فضائلی، عضو دفتر علی خامنه‌ای روز شنبه ۲۳ فروردین در واکنش به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز در مورد جلسه محرمانه مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی با خامنه‌ای، آن را «عملیاتی روانی» و «کذب محض» خواند.

فضائلی در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «ادعای روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز صرفاً یک عملیات روانی بوده و کذب محض است.»

این اظهارات در پاسخ به گزارشی از نیویورک‌تایمز بود که مدعی شده بود در جلسه‌ای برای بررسی نامه دونالد ترامپ، برخی مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی از علی خامنه‌ای خواسته‌اند تا در مخالفت با مذاکره مستقیم با آمریکا تجدیدنظر کند. این روزنامه همچنین به نقل از منابع ناشناس گزارش داده بود که مقامات ایرانی نسبت به خطر جنگ با آمریکا و احتمال بروز بحران اقتصادی هشدار داده‌اند که ممکن است به سقوط نظام جمهوری اسلامی منجر شود.

پادکست رابطه ایران و آمریکا

با حضور کاملیا انتخابی‌فرد، سردبیر ایندیپندنت فارسی و امیر طاهری، نویسنده و روزنامه‌نگار.

نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا روز شنبه ۲۳ فروردین در مسقط مذاکره می‌کنند. به این مناسبت نگاهی دوباره انداختیم به فراز و نشیب‌های روابط ایران و آمریکا. امیر طاهری در این پادکست با اشاره به اقدامات دونالد ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری در قبال کره شمالی، تاکید کرد: «مقام‌های جمهوری اسلامی حتی نمی‌توانند در عکس کنار ترامپ قرار بگیرند. آن‌ها اول باید خودشان را از زنجیر ایدئولوژیکی که به دست و پای خود بستند، آزاد کنند.»

مشاور عراقچی: به نتیجه رسیدن مذاکرات بعید است ولی ما پیروزیم

محمدحسین رنجبران، مشاور عباس عراقچی، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که در این مقطع بعید است مذاکرات به نتیجه برسد.

در پیام رنجبران آمده است: «در مسقط چه مذاکرات شکست بخورد و چه ادامه یابد یا حتی به نتیجه برسد (که در این مقطع بعید است) پیروز آن مردم و نظام جمهوری اسلامی خواهد بود.»

او در ادامه نوشت: «با مذاکره غیرمستقیم هم عزت ملی را حفظ کرده و هم به دنیا حسن نیت خود را اعلام کردیم حتی در زمانی که بسیاری از کشورها هم نمی‌توانند با رئیس‌جمهور فعلی آمریکا ارتباط منطقی برقرار کنند.»

گفت‌وگوهای ایران و آمریکا با حضور سید بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان بعدازظهر امروز برگزار خواهد شد. بر اساس آنچه که اعلام شده، عراقچی پیش از شروع گفت‌وگوها با البوسعیدی دیدار و رایزنی می‌کند.

چه کسانی عراقچی را همراهی می‌کنند؟

براساس اطلاعات منتشرشده، عراقچی را جمعی از دیپلمات‌ها و کارشناسان ارشد وزارت امور خارجه همراهی می‌کنند. در میان اعضای هیئت ایرانی، نام اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، به چشم می‌خورد؛ کسی که پیش‌تر در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از حضور خود در این مذاکرات خبر داده بود.

همچنین، مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه در امور سیاسی، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر در امور حقوقی و بین‌الملل، نیز در ترکیب هیئت دیده می‌شوند. افزون بر این، تعدادی از دستیاران، مشاوران و کارشناسان حوزه هسته‌ای و دیپلماسی نیز عراقچی را در این مأموریت حساس همراهی می‌کنند.

مذاکرات در دو اتاق، با یک هدف

بر اساس گزارش رسانه‌های رسمی ایران، هیئت ایرانی پیش از آغاز گفت‌وگوهای غیرمستقیم با طرف آمریکایی، ابتدا با مقامات عمانی دیدار و تبادل نظر خواهد داشت. در این دور از مذاکرات، بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، نقش میانجی را ایفا می‌کند. قرار است گفت‌وگوها به شکل غیرمستقیم و با تبادل متون مکتوب در دو اتاق جداگانه اما در یک مکان انجام شود.

وبسایت خامنه‌ای: نگذارید مردم ذوق‌زده و خوش‌بین شوند

وبسایت دفتر رهبر جمهوری اسلامی با انتشار مطلبی پیرامون مذاکرات امروز مسقط میان ایران و آمریکا ضمن تاکید بر اینکه عراقچی بنا نیست در موضوعات غیرهسته‌ای با آمریکا مذاکره کند نوشت که ذوق‌زده و خوش‌بین شدن مردم نسبت به احتمال حل تنش میان تهران و واشنگتن هم مضر است.

در این مطلب آمده است: « عقل و درایت حکم می‌کند که از هر گونه ذوق‌زدگی در سطح مسئولان، رسانه‌ها و جامعه باید خودداری کرد. ذوق‌زدگی و حتی خوش‌بینی در این زمینه فرستادن پیام غلط به دشمن است و تیم ایرانی را نیز تحت فشار مضاعف و بیجا قرار می‌دهد.»

در ادامه این مطلب آمده است که حتی اگر توافقی هم با آمریکا صورت بگیرد، بحران‌های اقتصادی مردم ایران حل نخواهد شد:

«اگر شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که در آینده توافقی میان دو کشور حاصل شود، این توافق حلال مشکلات اقتصادی ایران نخواهد بود. دل بستن به توافقی خارجی که یک طرف آن آمریکای بدعهد است، امید داشتن به «نقطه‌های خیالی» است.»

مشاور عراقچی: بعید است مذاکرات به نتیجه برسد

محمدحسین رنجبران، مشاور عباس عراقچی، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که در این مقطع بعید است مذاکرات به نتیجه برسد.

در پیام رنجبران آمده است: «در مسقط چه مذاکرات شکست بخورد و چه ادامه یابد یا حتی به نتیجه برسد (که در این مقطع بعید است) پیروز آن مردم و نظام جمهوری اسلامی خواهد بود.»

او در ادامه نوشت: «با مذاکره غیرمستقیم هم عزت ملی را حفظ کرده و هم به دنیا حسن نیت خود را اعلام کردیم حتی در زمانی که بسیاری از کشورها هم نمی‌توانند با رئیس‌جمهور فعلی آمریکا ارتباط منطقی برقرار کنند.»

گفت‌وگوهای ایران و آمریکا با حضور سید بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان بعدازظهر امروز برگزار خواهد شد. بر اساس آنچه که اعلام شده، عراقچی پیش از شروع گفت‌وگوها با البوسعیدی دیدار و رایزنی می‌کند.

تاکید ترامپ: ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، بامداد شنبه ۲۳ فروردین، بار دیگر تاکید کرد که جمهوری اسلامی نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد.

ترامپ که در هواپیمای ریاست‌جمهوری با خبرنگاران صحبت می‌کرد، در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت مذاکره با جمهوری اسلامی ایران گفت: «فقط اینکه نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند. من می‌خواهم که ایران شکوفا شود اما نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند.»

ترامپ بارها بر این موضع پافشاری و تهدید کرده که ایران  اگر با ایالات متحده به توافق نرسد با بمباران و محدودیت‌های شدید اقتصادی مواجه خواهد شد.

همچنین کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، در نشست خبری روز جمعه گفت: «شب گذشته با رئیس‌‌جمهوری درباره هدف نهایی او در خصوص ایران صحبت کردم. او بارها چه به‌شکل علنی، چه در جلسات خصوصی با اعضای تیمش در کاخ سفید، تاکید کرده است که هدف نهایی این است که ایران هیچ‌گاه به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند.»

او خطاب به حاکمان جمهوری اسلامی افزود: «یا با خواسته ترامپ موافقت می‌کنید یا با پیامدهای سختی مواجه خواهید شد. این دیدگاه رئیس‌‌جمهوری است و به‌شدت بر این موضع خود پافشاری دارد.»

سخنگوی کاخ سفید همچنین برخلاف ادعاهای مقام‌های جمهوری اسلامی گفت: «می‌خواهم این موضوع را کاملا روشن کنم که مذاکرات گفتگوهایی مستقیم با ایران خواهد بود. ترامپ به دیپلماسی باور دارد؛ به گفتگوی مستقیم، نشستن در یک اتاق و مذاکره برای دستیابی به این هدف. اما او به‌روشنی به جمهوری اسلامی گفته است و تیم امنیت ملی‌اش نیز همین پیام را منتقل خواهد کرد: همه گزینه‌ها روی میز است و ایران باید تصمیم بگیرد.»

ویتکاف: اگر ایران از حذف کامل برنامه هسته‌ای خودداری کند به ترامپ گزارش می‌دهم

استیو ویتکاف پیش از سفر به عمان تاکید کرد که خواسته اصلی دولت آمریکا توقف کامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی است.

ویتکاف، که ریاست هیئت آمریکایی در مذاکرات را برعهده دارد، خطاب به مقام‌های ایرانی گفت: «فکر می‌کنم موضع ما از برچیدن کامل برنامه هسته‌ای شما آغاز می‌شود؛ این موضع امروز ماست. البته این به آن معنا نیست که ممکن است در حاشیه مذاکرات راه‌هایی برای مصالحه پیدا نشود.»

او با تاکید بر خطوط قرمز دولت آمریکا افزود: «شما نباید برنامه هسته‌ای‌تان را تسلیحاتی کنید.»

به گفته ویتکاف، اگر ایران از حذف کامل برنامه هسته‌ای خودداری کند، او این موضوع را به دونالد ترامپ گزارش می‌دهد تا درباره ادامه مسیر تصمیم‌گیری شود.

نماینده ویژه ترامپ همچنین درباره فضای کلی نشست پیش رو گفت که این گفتگو بیشتر با هدف اعتمادسازی برگزار می‌شود و قرار نیست وارد جزئیات فنی توافق شود. او تاکید کرد که هدف این مرحله بیان اهمیت دستیابی به یک توافق برای آمریکا است.

صالحی: آمریکا جنگ را آغاز کند، پایان‌بخش آن نخواهد بود

علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه دولت محمود احمدی‌نژاد و رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، بامداد شنبه ۲۳ فروردین، در شبکه اجتماعی اکس به عواقب احتمالی وقوع جنگ میان ایران و آمریکا پرداخت و توصیه کرد که «علی‌الخصوص امروز» آمریکا بداند که مذاکره از جنگ بهتر است.

صالحی در این متن، که ساعاتی پیش از شروع مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در مسقط منتشر کرد، نوشت: «اگر آمریکا آغازگر جنگ با ایران باشد، نه‌تنها هدایت‌گر و پایان‌دهنده آن نخواهد بود، بلکه با پیامدهای هولناک، تنش‌زا و بی‌ثبات‌کننده‌ای در منطقه و کل جهان روبه‌رو خواهد شد که شعاع آن تا اوکراین و تایوان نیز کشیده خواهد شد. آمریکا بداند همیشه مذاکره از جنگ بهتر است. علی‌الخصوص امروز!»

او همچنین در گفتگویی که روز جمعه ۲۲ فروردین منتشر شد، به مذاکرات مستقیم محرمانه میان نمایندگان جمهوری اسلامی و نمایندگان ایالات متحده آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد اشاره و تاکید کرد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در آن زمان با انجام مذاکرات مستقیم موافقت کرده بود.

به گفته صالحی، زمانی‌که واسطه عمانی از تمایل نمایندگان آمریکا به مذاکره مستقیم خبر داد، با نامه مستقیمی که سلطان قابوس بن سعید، سلطان پیشین عمان، به علی خامنه‌ای نوشت، او با انجام مذاکره مستقیم موافقت کرد.

صالحی همچنین گفت که سلطان قابوس بن سعید، نامه دومی نیز خطاب به احمدی‌نژاد ارسال کرد که در آن اعلام کرد نمایندگان آمریکا «حق جمهوری اسلامی برای غنی‌سازی اورانیوم» را به شرط آنکه قانع شوند به سمت ساخت سلاح هسته‌ای پیش نخواهد رفت به رسمیت می‌شناسد.

به گفته وزیر امور خارجه اسبق جمهوری اسلامی، نمایندگان ایران و آمریکا دو بار به‌شکل مستقیم مذاکره کردند، اما با نزدیک شدن انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، رهبر جمهوری اسلامی دستور داد که امور متوقف و به دولت حسن روحانی محول شود.