بن‌بست بیروت؛ چشم امید لبنانی‌ها به خارج از مرزهایشان است

تا زمانی که رژیم جمهوری اسلامی از طریق حزب‌الله لبنان را در کنترل داشته باشد، هیچ تغییری نمی‌تواند این کشور را از بحران نجات دهد

تندیس قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس جمهوری اسلامی در لبنان‌ــ عکس از : AFP

با تشدید درگیری بین حزب‌الله و اسرائيل و تداوم سردرگمی سیاسی و اقتصادی در لبنان، مردم این کشور نمی‌دانند سرنوشت آن‌ها به کجا خواهد انجامید و آیا تابستان را در آرامش و آسایش سپری خواهند کرد یا خیر؟ در واقع، شهروندان لبنان در سردرگمی عجیبی گرفتار شده‌اند. آن‌ها در آخرین انتخابات پارلمانی پای صندوق‌های رای رفتند و در سایه نظامی به‌ظاهر دموکراتیک، آرایشان را به صندوق‌ها انداختند، اما هیچ تغییری در صحنه پدید نیامد و این مجلس نمایندگان نه اختیاراتی در حوزه قانون‌گذاری دارد و نه قادر است رئیس‌جمهوری برای لبنان انتخاب کند. از طرفی، لبنان از سال ۲۰۰۵ تاکنون به دولت‌های موقتی عادت کرده است که ماموریت آن‌ها به تامین منافع رژیم جمهوری اسلامی ایران محدود می‌شود.

نشریه فارن افرز چندی پیش از پایگاه نظرسنجی بارومیتر عربی گزارشی منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد که ۷۰ درصد لبنانی‌ها با سازمان حزب‌الله مخالف‌اند و ۳۰ درصد دیگر هم جز عمل کردن در محور حزب‌الله گزینه دیگری ندارند، زیرا این حزب جامعه شیعیان لبنان را در کنترل دارد.

زمانی که دولت فاقد قدرت تصمیم‌گیری باشد و حتی در تصمیم‌های بزرگ مانند جنگ و صلح هیچ نقشی ایفا نکند، آیا مردم آن کشور می‌توانند به آینده امیدی داشته باشند؟ این ناامیدی مردم لبنان از بهبود شرایط داخلی، آن‌ها را به پیگیری تحولات کشورهای دیگر واداشته است. به همین دلیل مردم لبنان به دنبال کردن روند انتخابات در فرانسه، جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده علاقه‌ بسیار پیدا کرده‌اند، به این امید که شاید نتایج انتخابات در خارج از کشور زمینه را برای تغییر مثبت در لبنان فراهم کند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مردم لبنان انتخابات اخیر فرانسه را بیشتر از خود فرانسوی‌ها دنبال کردند. البته این علاقه‌مندی ناشی از روابط تاریخی و فرهنگی با فرانسه نبود، بلکه به دلیل امیدواری به تغییر در کاخ الیزه بود؛ به‌ویژه اینکه از زمان انفجار فاجعه‌آمیز بندرگاه بیروت در چهارم اوت ۲۰۲۰، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، جز ارائه طرح‌هایی برای انتخاب رئیس‌جمهوری جدید لبنان، هیچ اقدامی برای پایان دادن به بحران لبنان انجام نداد. افزون بر آن، سیاست نرمش دولت مکرون در برابر حزب‌الله، مردم لبنان را آرزومند تغییر در فرانسه کرده بود.

انتخابات پارلمانی فرانسه برگزار شد، اما نتایج آن برخلاف تصور عموم به سود لبنان تمام نشد و مردم لبنان را بار دیگر ناامید کرد. در فرانسه، نظام نیمه‌ریاستی حاکم است و قانون اساسی «جمهوری پنجم» اختیاراتی گسترده‌ به رئیس‌جمهوری عطا می‌کند. بر اساس قانون اساسی فرانسه، رئیس‌جمهوری در مسائلی متعدد صاحب اختیارات است که از جمله می‌توان به تغییر نخست‌وزیر و وزرای کابینه، تصویب سیاست خارجی و اعلان جنگ و صلح اشاره کرد. در نتیجه، نظام نیمه‌ریاستی فرانسه به مکرون اجازه می‌دهد سیاست خارجی را آن‌طور که مصلحت می‌بیند، ادامه دهد.

انتخابات دیگری که مردم لبنان آن را پیگیری کردند، انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری در ایران بود که به پیروزی مسعود پزشکیان انجامید. اما آیا شهروندان لبنان می‌توانند به پزشکیان امید بیشتری داشته باشند؟ آیا پزشکیان می‌تواند در سیاست خارجی جمهوری اسلامی تغییری ایجاد کند؟ یا اینکه تنها چهره‌ای جدید برای اعمال سیاست‌های قدیم رژیم ایران در منطقه است؟

ممکن است مردم ایران در داخل کشورشان تغییراتی جزئی را شاهد باشند، اما در سیاست خارجی تغییری پدید نمی‌آید؛ مگر اینکه رهبر جمهوری اسلامی خود برای تغییر تصمیمی اتخاذ کند. رویکرد خمینی‌ــ‌خامنه‌ای در برابر تحولات منطقه تغییر نکرده است و نخواهد کرد. پیش از این، محمد خاتمی و حسن روحانی که به‌عنوان «اصلاح‌طلب» یاد می‌شوند، سکان قوه مجریه را در دست گرفتند، اما سیاست توسعه‌طلبانه جمهوری اسلامی هیچ تغییری نکرد. رژیم ایران از یک سو به رفتارهای تهدیدآمیزی که منطقه را به ناامنی و بی‌ثبات می‌کشاند، ادامه داد و از سوی دیگر همچنان به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای گام برداشت.

اگر رژیم جمهوری اسلامی نمی‌خواست پزشکیان انتخاب شود، شورای نگهبان صلاحیت او را تایید نمی‌کرد، اما خامنه‌ای خواست با آوردن رئیس‌جمهوری به‌ظاهر اصلاح‌طلب به صحنه، خشم ناشی از بحران اقتصادی را در کشورش تا حدی کاهش دهد و به دموکراسی جعلی جمهوری اسلامی مشروعیت ببخشد.

علاوه بر آن، پزشکیان از آغاز کارزارهای انتخاباتی بارها تاکید کرد که به تصمیم‌های رهبر جمهوری اسلامی احترام می‌گذارد. همین امر باعث پذیرش نامزدی‌ او در شورای نگهبان شد و راه را برای پیروزی‌اش در انتخابات هموار کرد.

بنابراین، به‌صراحت می‌توان گفت که پزشکیان برگ برنده‌ای در دست رژیم جمهوری اسلامی است که از یک سو می‌تواند در مهار خشم داخلی و نارضایتی ملت ایران نقش ایفا کند و از سو دیگر به‌عنوان شخصیتی انعطاف‌پذیر زمینه را برای مذاکره با غرب، به‌ویژه ایالات متحده که در آستانه برگزاری انتخابت ریاست‌جمهوری است، فراهم کند. در نتیجه، هدف از انتخاب پزشکیان تلاش برای کاهش یا لغو تحریم‌ها و از سرگیری مذاکره با آمریکا و اروپا است.

تا زمانی که رژیم جمهوری اسلامی از طریق حزب‌الله لبنان را در کنترل داشته باشد، هیچ تغییری نمی‌تواند این کشور را از بحران نجات دهد. تنها راه‌حل، پایان دادن به هژمونی رژیم ایران بر لبنان است. از این‌ رو امید بستن مردم لبنان به نتایج انتخابات فرانسه، آمریکا یا هر کشوری دیگر سودی برای لبنان ندارد.

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه