با فرارسیدن سالروز کشته‌شدن مهسا امینی، مردم ایران از اختلال شدید اینترنت بین‌المللی و تشدید فضای امنیتی در برخی شهرها خبر می‌دهند.

مدیران ارشد دولت چهاردهم از جمله رئیس دولت پیش از آغاز به کار، در ایام تبلیغات و پس از پیروزی در انتخابات، قرار بود در نخستین قدم مشکل فیلترینگ فضای مجازی در ایران را حل‌وفصل کنند. این در حالی است که طی هفته‌های گذشته این مشکل نه‌تنها حل نشد که به نظر می‌رسد برنامه تکمیل فوری اینترنت ملی و اجرای آن در مناطق مختلف ایران با سرعت بیشتری در حال اجرا است.

صبح روز یکشنبه ۲۴ شهریور کاربران در تهران از قطع بسیاری از فیلترشکن‌ها و اعمال محدودیت بر پهنای باند بین‌المللی خبر دادند. این موضوع نشان می‌دهد اختلال فعلی در شبکه اینترنت ایران برنامه‌ریزی‌شده است. تفاوت سرعت و‌ میزان محدودیت‌ها در مناطق مختلف پایتخت نیز تایید می‌کند که دسترسی آزاد به اینترنت در ایران عمدا مختل شده است.  

یکی از شهروندان به خبرنگار ایندیپندنت فارسی گفت: «با ورود به مناطقی که در جریان وقایع سال ۱۴۰۱ سابقه تجمع‌های اعتراضی را داشتند، اینترنت همراه با افت فاحش سرعت مواجه و فیلترشکن قطع می‌شود.»

این شهروند تاکید کرد که در طول یک ماه گذشته در بسیاری از ساعات شبانه‌روز، امکان دسترسی به شبکه اینترنت جهانی نه‌تنها محدود و سخت که گاه ناممکن بوده است.

شدت این اختلال تعمدی به حدی است که در مناطق غرب و مرکز تهران حتی برخی فیلترشکن‌های پولی نیز با قطعی سرور مواجه شده‌اند.

اختلال در سرعت پایدار می‌تواند دلیل اصلی ناتوانی سرورهای فیلترشکن برای اتصال باشد. نکته مهمی که در واکنش کاربران می‌توان دید، ارتباط مستقیم این اختلال با شدت امنیتی‌ شدن فضای تهران در مناطق مختلف است.

کاربران شبکه‌های اجتماعی از صبح یکشنبه با انتشار تصاویری، از حضور گسترده نیروهای انتظامی و امنیتی در میدان‌ها و معابر مناطق مرکزی پایتخت خبر دادند. گستردگی حضور ماموران که با گشت‌زنی نیروهای موتورسوار پلیس همراه شده، با وجود تعطیلی مراکز آموزشی، از حوالی دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر و برخی دیگر از مراکز دانشگاهی گزارش شده است.

در این مناطق اینترنت همراه هم با اختلال بیشتر مواجه است و برخی کاربران از تشدید اختلال اینترنت ثابت خبر می‌دهند.

مسعود پزشکیان در ایام تبلیغات ریاست‌جمهوری یکی از وعده‌هایش را رفع فیلترینگ و افزایش کیفیت اینترنت اعلام کرده بود. این وعده را ستار هاشمی، وزیر ارتباطات دولت چهاردهم، نیز تکرار کرد. با این‌ حال کاربران در یک ماه گذشته اعلام کرده‌اند که شرایط اینترنت پس از شروع به کار دولت جدید بدتر شده و شدت اختلال در بخش اینترنت بین‌الملل بر خلاف وعده‌ مدیران دولت، افزایش پیدا کرده است.

محمدرضا عارف، معاون اول دولت چهاردهم، ۱۱ شهریورماه با اعلام این موضوع که به اینترنت پرسرعت دسترسی دارد، در مورد وضع اینترنت گفت: «با وجود این امر از وضعیت اینترنت رضایت ندارم.»

عارف ۱۹ شهریور نیز در مراسم معارفه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار رفع فیلترینگ اینترنت شد و گفت: «اینترنت اتوبانی است که نباید به‌ دلیل یک تخلف بسته شود.»

نظر معاون اول دولت با انتقاد کارشناسان مواجه شد که رفع مشکلات اینترنت و لغو فیلترینگ را به استناد سخنان مدیران فعلی دولت در ایام تبلیغات انتخاباتی، با فشردن یک دکمه ممکن می‌دانند و تاکید دارند در صورت عزم دولت، رفع فیلترینگ به‌آسانی تحقق‌پذیر است.

وزیر ارتباطات دولت سیزدهم در پایان دوره وزارتش اعلام کرده بود تصمیم‌گیری درباره وضع فیلترینگ و اینترنت خارج از اراده وزارت ارتباطات بوده است. زارع‌پور در ایام وزارت نیز بارها مدعی شد که موافق رفع فیلترینگ از گوگل‌پلی است اما این سخنان با مخالفت نهادها و شورای فرادستی مواجه شد.

حضور پزشکیان در راس شورای انقلاب‌ فرهنگی و شورای‌عالی امنیت ملی همراه با تغییر ترکیب اعضای این شوراها با حضور وزرای دولت چهاردهم این سوال را مطرح کرد که با وجود تغییر در شورا‌هایی که به نظر باید نهادهای تصمیم‌گیرنده در مورد وضع اینترنت باشند، چرا رفع فیلترینگ بر مبنای وعده‌ها محقق نمی‌شود.

فرارسیدن سالروز جان‌ باختن مهسا امینی و آغاز اعتراض‌های سراسری سال ۱۴۰۱ آزمون مهم دولت پزشکیان در موضوع نحوه مدیریت فضای رسانه‌‌ای ایران است؛ دولتی که رئیس آن بارها مدعی شد نباید به بهانه‌های مختلف فضای اطلاع‌رسانی و تبادل اطلاعات را محدود کرد، در اولین آزمونش با محدودسازی اینترنت مشابه ایام اعتراض‌ها، نمره مردودی گرفته است.

قطع دسترسی به پهنای باند بین‌المللی در مناطق مختلف تهران و برخی شهرهای ایران و اختلال شدید سرعت که به قطع دسترسی به فیلترشکن‌ها منجر شده، یادآور وضعیت اینترنت در ایام اعتراض‌های سال ۱۴۰۱ است.

بهره‌گیری از ظرفیت اینترنت ملی که طراحان و اجراکنندگانش در دولت حسن روحانی با رد ارتباط آن به قطع دسترسی کاربران ایرانی به شبکه اینترنت بین‌المللی آن را شوخی دانسته بودند، در زمان اعتراض‌های سال ۱۴۰۱ نشان داد هدف نظام از تمرکز بر پیشبرد طرح اینترنت ملی، اعمال محدودیت فراگیر در ایام مختلف است.

دولت چهاردهم هم که مدعی بهبود وضعیت اینترنت است، مطابق برنامه هفتم توسعه، به تکمیل طرح اینترنت ملی متعهد است.