بنابر مطالعه جدیدی که در مجله «‌گزارش‌های علمی» (Scientific Reports) منتشر شده است، نوشیدن نوشابه ممکن است گرفتگی و دردهای دوره قاعدگی را تا ۲۴ درصد افزایش دهد. به باور محققان، کافئین و قند موجود در نوشابه سبب انقباض عروق و افزایش التهاب می‌شوند و دردهای پریود را تشدید می‌کنند. 

در این مطالعه، محققان داده‌های پرسش‌نامه هزار و ۸۰۹ دانشجوی دختر در چین را تجزیه و تحلیل کردند. تقریبا نیمی از این شرکت‌کنندگان «دیسمنوره اولیه» (primary dysmenorrhea)، دردهای مکرر دوره قاعدگی، داشتند. بنابر یافته‌های محققان، احتمال درد پریود در افرادی که نوشابه مصرف می‌‌کنند، در مقایسه با افرادی که نوشابه نمی‌نوشند، ۲۴ درصد بیشتر است. این احتمال در دانش‌آموزان مناطق روستایی به ۴۰.۲ درصد افزایش یافت و با نوشیدن بیشتر نوشابه بیشتر هم می‌شد. 

چرا نوشابه باعث دردهای قاعدگی می‌شود؟

در این مطالعه فقط به ارتباط نوشابه‌های گازدار و دردهای قاعدگی اشاره شده و دلیل این ارتباط مشخص نشده است، اما برخی کارشناسان می‌گویند که کافئین موجود در نوشابه «عامل احتمالی» است.  

سونیا برار، متخصص زنان و زایمان، می‌گوید: «گرفتگی و دردهای دوره قاعدگی به ترشح پروستاگلاندین، هورمون موثر در انقباض و گشاد شدن رگ‌‌‌های خونی، مربوط است. کافئین بر انقباض عروق تاثیر بسیار دارد و با کاهش جریان انتقال خون به رحم درد قاعدگی را افزایش دهد.»

پژوهش‌های قبلی نشان می‌دهند که کافئین با دردهای ناشی از پریود مرتبط است. بنابر نتایج یک مطالعه، افرادی که نوشیدنی‌های حاوی کافئین مصرف می‌کنند بیشتر با قاعدگی‌های نامنظم،‌ عقب افتادن دوره قاعدگی، و قاعدگی‌های سخت مواجه‌اند.

با این حال، مطالعه جدید نشان می‌دهد افرادی که قهوه می‌نوشند ۵۵ درصد کمتر در معرض گرفتگی‌های متوسط تا شدید ناشی از قاعدگی قرار دارند.

آیا پدیده کافئین تنها به نوشابه‌های گازدار محدود می‌شود؟ شری راس، پزشک متخصص زنان و زایمان ساکن کالیفرنیا، می‌گوید که قند موجود در نوشابه هم ممکن است مشکل‌ساز باشد. 

راس می‌گوید: «نوشیدن بیش از حد نوشابه‌های شیرین ممکن است بر جذب و عملکرد ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروستاگلاندین‌ها تاثیر منفی بگذارد و به گرفتگی و انقباض عضلانی منجر شود که گرفتگی رحم را در طول دوره قاعدگی تشدید می‌کند.» به گفته او، مصرف زیاد شکر ترشح کورتیزول، هورمون استرس، را افزایش می‌دهد که بر گرفتگی‌های قاعدگی تاثیر می‌گذارد.

دکتر برار بر نقش التهاب در دوره‌های دردناک قاعدگی تاکید می‌‌کند و می‌گوید: «از لحاظ نظری، قند التهاب بدن را افزایش می‌دهد و عوارض قاعدگی را شدیدتر می‌کند، اما مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.»

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

برار توصیه می‌کند که هنگام قاعدگی‌های دردناک داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن مصرف کنید. او می‌گوید: «توصیه می‌کنم که مصرف ایبوپروفن را از روز قبل از شروع قاعدگی آغاز کنید تا از ترشح بیش از حد پروستاگلاندین جلوگیری کنید و آن را در چند روز اول عادت ماهیانه ادامه دهید.»

با این حال، داروهای بدون نسخه ممکن است برای همه تاثیرگذار نباشد. با توجه به اینکه قاعدگی‌های دردناک بسیار شایع‌اند، هنگام احساس ناتوانی یا مختل شدن فعالیت‌های روزمره در دوره‌های ماهیانه مراجعه به پزشک یا متخصص ضروری است، چراکه پزشک احتمال بروز بیماری‌های زمینه‌ای مانند اندومتریوز، فیبروم رحم یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را بررسی خواهد کرد.