روز چهارشنبه دوم آبان، شانزدهمین اجلاس سران گروه بریکس با حضور رهبران کشورهای عضو در کازان روسیه آغاز به کار کرد.

شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، نارندرا مودی نخست‌وزیر هند و برخی دیگر از رهبران بریکس در حالی وارد کازان شدند که جنگ روسیه علیه اوکراین همچنان یکی از موضوعات مهم جهانی تلقی می‌شود.

در شرایطی که کرملین ریاست اجلاس بریکس را برعهده دارد و تلاش می‌کند نشان دهد تلاش‌های غرب برای منزوی کردن روسیه شکست خورده است، رهبران جهانی از این فرصت برای گفتگو با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، درباره جنگ در اوکراین استفاده کردند.

نمایندگان ۳۶ کشور در تازه‌ترین اجلاس بریکس حضور دارند. در همین حال با توجه به این که جمهوری اسلامی ایران برای نخستین بار به عنوان عضو رسمی این گروه در اجلاس بریکس حضور دارد، مسعود پزشکیان نیز در این نشست حاضر شده است.

پزشکیان عصر سه‌شنبه وارد کازان روسیه شد. این اولین سفر او در قالب رئیس دولت به مسکو محسوب می‌شود و قرار است با ولادیمیر پوتین دیدار دوجانبه‌ای نیز داشته باشد.

پیشنهادهای پزشکیان خطاب به اعضای بریکس

به گزارش رسانه‌های داخلی ایران، مسعود پزشکیان ظهر روز چهارشنبه در نشست اصلی سران بریکس، پنج پیشنهاد را خطاب به اعضای این گروه مطرح کرد.

رئيس‌جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی خود خواستار «آتش‌بس فوری و دائمی، عقب‌نشینی کامل نظامیان اسرائیل از مناطق تحت اشغال و امدادرسانی فوری به مردم غزه و آوارگان لبنان» شد.

او همچنین خواستار استفاده اعضای سازمان بریکس از پول‌های ملی کشورهای عضو برای تجارت شد و بر لزوم «کاهش سلطه دلار» تاکید کرد.

پزشکیان کشور آمریکا را متهم کرد که «برای حل مشکلات داخلی و مالی خود، از دلار به عنوان سلاح استفاده می‌کند». او افزود: «دنیا بریکس را با هدف تلاش برای کاستن از قدرت دلار و افزایش مبادلات با پول‌های ملی می‌شناسد. ضمن این که می‌توان از راه‌اندازی و استفاده از ارزهای دیجیتال در راستای اهداف اصلی بریکس بیشتر بهره برد».

با توجه به این که هم روسیه به دلیل جنگ علیه اوکراین و هم جمهوری اسلامی به دلیل فعالیت‌های مخرب منطقه‌ای و جهانی، با تحریم‌های گسترده‌ کشورهای غربی مواجه‌اند، مسعود پزشکیان به این موضوع نیز اشاره کرد.

او تحریم‌ها را «از چالش‌های مهم علیه کشورهای مستقل و آزادی‌خواه» توصیف کرد و افزود: «خوشبختانه بریکس مخالفت خود را با تحریم بارها اعلام داشته ولی برای اینکه در آینده هیچ کشوری جرات و توان تحریم دیگران را نداشته باشد، ضروری است گام‌های عملی و حساب شده برداریم.»

رئیس جمهوری اسلامی ایران همچنین خواستار آن شد که تصمیمات بریکس، ضمانت اجرایی داشته باشند.

روز سه‌شنبه نیز عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، در گفتگویی مدعی شدکه «کشورهای عضو بریکس در حال تدوین و تنظیم سازوکارهایی‌اند که دنیا را از انحصار غرب نجات دهد.»

او گفت که بحث غزه و لبنان بخشی از اجلاس سران و بخش‌هایی از سند پایانی این اجلاس خواهد بود.

پوتین: ۳۰ کشور خواهان پیوستن به بریکس شده‌اند

ولادیمیر پوتین که کشورش ریاست دوره‌ای بریکس را برعهده دارد، در سخنان افتتاحیه این اجلاس، مدعی شد که بیش از ۳۰ کشور برای پیوستن به این گروه ابراز علاقه کرده‌اند. او در عین حال افزود که «ایجاد تعادل در گسترش این اتحاد مهم است تا ضمن حفظ توازن، از کاهش کارایی بریکس جلوگیری شود.»

رئیس‌جمهوری روسیه همچنین درباره تنش‌ها و درگیری‌ها در خاورمیانه گفت: «در حل منازعات منطقه‌ای نقش مهمتری بازی می‌کنیم.»

پوتین که کشورش از دو سال و نیم پیش درگیر جنگ اوکراین است، مدعی شد که کشورهای عضو بریکس نه در حرف، بلکه در عمل برای دستیابی به صلح و امنیت جهانی تلاش می‌کنند.

یوری اوشاکوف، دستیار سیاست خارجی پوتین نیز گفت که گسترش این گروه باید معیارهای خاصی را در نظر بگیرد. به گفته او، فهرستی متشکل از ۱۳ کشور برای پیوستن به بریکس تهیه شده است.

گروه بریکس سال ۱۳۸۹ با مشارکت برزیل، روسیه، هند و چین در یکاترینبورگ روسیه تاسیس شد؛ سال بعد آفریقای جنوبی به این گروه ملحق شد.

جمهوری اسلامی ایران، مصر، اتیوپی و امارات نیز از ابتدای سال ۲۰۲۴ به این گروه پیوستند. به گفته برخی مقامات روس، عربستان سعودی با وجود دعوت به این گروه، همچنان در حال تصمیم‌گیری در این زمینه است.

برزیل از ابتدای سال ۲۰۲۵ ریاست دوره‌ای بریکس را برعهده خواهد داشت.