عبدالمجید نورتقانی، مدیر پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس، از ایجاد ترک‌های عمومی روی این برج خبر داد. او اعلام کرد باستان‌شناسان علل به وجود آمدن این ترک‌ها و عمق آن‌ها را ارزیابی‌ و همچنین بررسی خواهند کرد که آیا فرونشست دشت گرگان دلیل این آسیب بوده یا ترک‌ها به‌دلیل سیلاب شدید سال ۱۳۹۸ استان گلستان ایجاد شده‌اند. 

برج گنبد قابوس یا گنبد کاووس در استان گلستان واقع است و پیشینه آن به قرن چهارم هجری بازمی‌گردد. این برج که یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین برج‌های آجری جهان است، اکنون در پی ترک‌هایی که روی پیکر آن ایجاد شده است در معرض تهدید قرار دارد، هرچند مدیر پایگاه جهانی گنبد کاووس از بررسی وضعیت این اثر تاریخی و مرمت بخش‌های آسیب‌دیده آن خبر داده است.

نورتقانی به خبرگزاری ایلنا گفت: «سال ۱۳۹۸ سیلاب شدیدی در استان گلستان آمد و اطراف گنبد را هم آب گرفت و پس از آن جریان رویش شدید گیاهان بر بنای گنبد قابوس اتفاق افتاد.»

این مقام میراث فرهنگی، با بیان اینکه بوته‌ها از پیکره بنا جدا شده‌اند، گفت قرار شد آجرهای قسمت‌هایی که به‌دلیل رویش گیاه و رطوبت بنا آسیب دیده بودند با آجرهای نزدیک به آجرهای اصلی بنا تعویض شوند.

او از پاسخ به این سوال که آیا ترک‌های ایجادشده بقای گنبد قابوس را به خطر می‌اندازد یا نه، خودداری کرد و گفت که تا پایان تحقیقات نمی‌تواند درباره میزان مخاطره‌آمیز بودن عارضه‌های ایجادشده صحبت کرد.

مدیر پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس همچنین افزود: «پایش یک‌ساله سه‌محوری گنبد قابوس آغاز شده تا مشخص شود حجم تغییرات ایجادشده بر بنا چه میزان است. چون براساس گزارش سازمان نقشه‌برداری و سنجش از راه دور ماهواره‌ای، دشت گرگان دارای فرونشست است و گنبد قابوس هم در این دشت قرار دارد و احتمالا فرونشست شامل این بنا هم می‌شود.»

برج گنبد قابوس در سال ۱۳۹۱ ثبت جهانی شد. این برج یکی از آثار برجسته معماری اسلامی ایران است که به یادبود قابوس بن وشمگیر، از پادشاهان آل زیار، در قرن دهم هجری ساخته شد. برج گنبد قابوس با ارتفاع ۷۲ متر، بلندترین برج خشتی جهان است و نمونه‌ای عالی از معماری ایرانی شناخته می‌شود.

برج گنبد قابوس نه‌تنها به‌دلیل ارتفاع و زیبایی معماری‌اش که به‌دلیل طراحی بی‌نظیرش در ساختار بنا و گنبد مخروطی‌اش مورد توجه قرار دارد. این برج از نظر تاریخی و فرهنگی اهمیت زیادی دارد زیرا نشان‌دهنده مهندسی پیشرفته در دوران اسلامی است.

برج گنبد قابوس در حال حاضر یکی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری ایران است و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.

با این حال، طبق گزارش خبرگزاری ایمنا، این بلندترین برج آجری جهان از سال ۱۳۹۸ تاکنون به بهانه مرمت در حصار داربست‌های فلزی گرفتار است و آن‌طور که مدیران می‌گویند تا دو سال آینده نیز از این سازه‌های فلزی امکان رهایی ندارد.

فرونشست زمین و سایر تغییرات آب و هوایی اکنون به بلایی جدی برای بقای آثار تاریخی ایران تبدیل شده‌اند، روز یکشنبه ۲۵ آذر، خبرگزاری مهر، از ایجاد ترک‌های جدید در گنبد مسجد تاریخی سید اصفهان خبر داد و نوشت فرونشست زمین به استحکام فیزیکی بنا آسیب وارد کرده، به‌طوری‌که در گنبدخانه و سایر بخش‌های مسجد شکاف‌های گسترده‌ای به وجود آمده است. دیگر آثار تاریخی اصفهان نیز به‌دلیل پدیده فرونشست زمین در معرض خطر قرار دارند. در استان فارس و دشت مرودشت نیز فرونشست زمین تا چند قدمی آثار باستانی این منطقه پیش رفته و بقای آن‌ها را در معرض خطر قرار داده است.