پرخاشگری در تهران، ترسیم آینده در دمشق

مردی که ۴۶ سال است بالا و پایین سیاست را زیر پا گذاشته، حتی یک‌دهم الشرع جوان از سیاست سررشته ندارد

ایندیپندنت فارسی

بعد از دو هفته از سرنگونی بشار اسد، سه بانو در راس مهم‌ترین مقام‌ سیاسی و اقتصادی سوریه قرار گرفتند. مسیحیان شب سال نو را در دمشق و حمص و لاذقیه جشن می‌گیرند و در ایران «رژیم جمهوری اسلامی» به ظریف مجال می‌دهد همراه با بانویش در کلیسای انجیلی حضور بهم رساند و دعای ربانی سر دهد. اولی از سر هوش، دومی از سر فریبکاری و تظاهر.

از لحظه ورود احمد الشرع به دمشق، رفتار و گفتار او را زیر نظر داشته‌ام. احمد الشرع آرام، چونان یک دولتمرد پخته، هرروز از جعبه جادویی‌اش برگی بیرون می‌آورد و طرفداران و مخالفانش را هم‌زمان به شگفتی می‌اندازد. او عایشه دبس را مسئول امور زنان در حکومت موقت می‌کند؛ بانویی با سابقه‌ای طولانی در مبارزه با جنایات و فساد بشارالاسد. میسا صابرین، کارشناس اقتصادی و بانکی سوریه، هم به ریاست بانک مرکزی برگزیده می‌شود و در گام سوم، دولت موقت سوریه محسنه المحیثاوی، بانوی اقتصاددان متولد سال ۱۹۷۰، را به استانداری السویدا در جنوب سوریه، از مناطق درزی‌نشین، برمی‌گزیند.

در ملاقات‌هایش با نمایندگان و وزرای خارجه کشورهای عرب و دولت‌های غربی و منطقه‌ای از طرح‌هایش برای تحول سوریه می‌گوید و چشم‌انداز فردای کشورش را ترسیم می‌کند.

احمد الشرع در گفت‌وگو با طاهر برکه، دبیر ارشد شبکه‌های الحدث و العربیه، که با ده‌ها دولتمرد بزرگ عرب در سال‌های اخیر گفتگو کرده است، چنان سخن می‌گوید که پرسشگر باتجربه را به شگفتی می‌اندازد. بخشی از سخنانش را با هم مرور می‌کنیم: «من خود را آزادکننده کشور نمی‌دانم، زیرا همه با ازخودگذشتگی‌، کشور را آزاد کردند و ملت سوریه با دستان خود، خود را نجات داد.»

احمد الشرع می‌گوید: «گروه‌های مسلح در جریان عملیات آزادسازی تلاش زیادی کردند تا از کشته‌ شدن یا آوارگی مردم جلوگیری شود. ما مجدانه تلاش کردیم که روند انتقال قدرت به‌شکل آرام انجام شود. آزادسازی سوریه ضامن امنیت منطقه و حوزه خلیج فارس برای ۵۰ سال آینده است.»

در مقابل، خامنه‌ای از تحولات سوریه چنین استقبال می‌کند: «نباید تردید کرد که آنچه در سوریه اتفاق افتاد، محصول یک نقشه مشترک آمریکایی و صهیونیستی است.»

موضع‌گیری در قبال ایران

احمد الشرع، فرمانده عملیات نظامی سوریه، ابراز امیدواری می‌کند که حکومت ایران در محاسبات و سیاست‌هایش را در مورد مداخلات منطقه‌ای‌ بازبینی کند. به گفته او، بخش بزرگی از مردم منطقه خواستار ایفای نقش مثبت ایران در منطقه‌اند.

به گفته الشرع، «اداره عملیات نظامی» به وظیفه‌اش در قبال مراکز دیپلماتیک جمهوری اسلامی، به رغم مشکلاتی که ایجاد شد، عمل کرد و «ما انتظار اظهاراتی مثبت از تهران داریم». او افزود: «ما وارد تهران یا جنوب لبنان نشدیم، بلکه به شهرها و روستاهایمان بازگشتیم. منتظر اظهارات مثبت از سوی تهران بودیم و ایران باید با مردم سوریه همسو می‌شد.»

الشرع در خصوص شکایت علیه حکومت ایران برای الزام این کشور به پرداخت غرامت به سوریه به دلیل ویرانی کشورش در اثر مداخله نظامی تهران گفت: «کمیته‌های حقوقی درخواست‌های غرامت از کشورها یا گروه‌هایی را که در ویرانی سوریه نقش داشتند، بررسی خواهند کرد.»

حل بحران با قسد و روابط منطقه‌ای

الشرع می‌گوید که دولت کنونی در حال مذاکره با نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) به منظور حل بحران شمال شرق سوریه و ضمیمه کردن این گروه به نیروهای مسلح دولتی سوریه است. فرمانده «اداره عملیات نظامی» سوریه تاکید کرد که کردها بخشی جدایی‌ناپذیر از مولفه‌های سوریه‌اند و این کشور تجزیه نخواهد شد.

احمد الشرع ۴۰ ساله ابراز امیدواری می‌کند که دولت جدید آمریکا به ریاست دونالد ترامپ سیاست رفع تحریم‌ از سوریه را در پیش بگیرد.

احمد الشرع در ادامه مصاحبه با العربیه، در ارتباط با مواضع اخیر ریاض تاکید می‌کند که این مواضع بسیار مثبت بود و عربستان سعودی به دنبال ثبات در سوریه است. او همچنین خاطرنشان کرد که عربستان سعودی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری عمده در سوریه برخوردار است و نقش آن در آینده سوریه بسیار اهمیت دارد.

الشرع با اشاره به اینکه متولد ریاض است، افزود که تا هفت سالگی در ریاض زندگی کرده و مشتاق سفر مجدد به این شهر است.

از نگاه او، عربستان سعودی به دنبال ثبات در سوریه است و فرصت‌های سرمایه گذاری بزرگی در سوریه دارد و در آینده سوریه نقش مهمی خواهد داشت.

خامنه‌ای اما درصدد است با «جوانان غیورش» سوریه را دوباره به آشوب کشد.

روابط با روسیه

احمد الشرع در اولین اظهارنظر صریح و رسمی درباره روسیه و پایگاه‌های آن در سوریه، تاکید کرد: «دولت فعلی نمی‌خواهد روسیه به‌گونه‌ای خارج شود که شایسته روابط طولانی‌مدتش با سوریه نباشد.»

پیدا است که احمد الشرع چند سال آموخته است و معلمانی چون فیدان، وزیر خارجه ترکیه، به او یاد داده‌اند که بین یک شورشی تندرو سلفی و یک دولتمرد باشعور و آگاه به روند سیاست پیشرو، تفاوت‌های زیادی وجود دارد و او باید خود را برای ظهور در هیئت جدیدش آماده کند.

احمد الشرع به طاهر برکه می‌گوید: «اولویت دولت جدید منافع مردم سوریه است و تلاش می‌کند از تنش و درگیری با کشورهای دیگر دوری کند.»

او در گفت‌وگو با طاهر برکه، تاکید می‌کند که ملت سوریه به‌تنهایی خود را نجات داد و با اشاره به اینکه سوریه برای کسی مشکل‌ساز نخواهد بود، می‌افزاید: «ما سوریه را از هرگونه اختلاف سیاسی در امان نگه خواهیم داشت. هدف ما توسعه و سازندگی اقتصاد در کشورمان است.»

الشرع با انتقاد از اظهارات اخیر خامنه‌ای و سردارانش درباره سرنگونی بشار اسد و پیروزی مخالفانش، گفت: «ما وارد تهران یا جنوب لبنان نشدیم، بلکه به شهرها و روستاهایمان بازگشتیم. منتظر اظهارات مثبت از سوی تهران بودیم و ایران باید با مردم سوریه همسو می‌شد.»

او در جایی دیگر به خبرنگار ارشد شبکه‌های العربیه و الحدث گفت: «درهر کشوری که رژیم ایران در آن نفوذ داشت، از جمله عراق، لبنان و سوریه و یمن  تنش‌های فرقه‌ای در مقیاس بسیار گسترده رخ می‌دهد. به طوری که به جنگ داخلی منجر می‌شود، فساد اداری قابل‌توجهی در سطح دولت و نهادهای عمومی آن کشور ایجاد می‌شود و تولید کپتاگون و دیگر انواع مواد مخدر صنعتی آنجا گسترش می‌یابد. امیدوار بودم ایران در مداخلاتش در منطقه تجدیدنظر کند؛ مسئله‌ای که دارد به ضرر مردم منطقه تمام می‌شود.»

او تاکید کرد که سوریه نمی‌تواند با کشور بزرگی مانند ایران در منطقه قطع رابطه کند، اما روابط دمشق و تهران باید مبتنی بر اصول دیپلماتیک، احترام متقابل به حاکمیت دو کشور، مداخله نکردن در امور داخلی باشد.

الشرع گفت: «معتقدم بخش وسیعی از جامعه داخل ایران آرزو دارند نقش ایران در منطقه مانند هر کشور عادی دیگری مثبت و قابل‌درک باشد. بدون دخالت در امور کشورهای دیگر و حمایت از برخی گروه‌های شبه‌نظامی و بدون نفوذ به روستاها و شهرهای ما و دستکاری در آن‌ها؛ آنطور که در ۱۴ سال گذشته شاهد بودیم.»

پیر دیر و رهرو جوان سیاست

حال این حرف‌ها را با عباراتی از سید علی خامنه‌ای (از لحظه سقوط اسد) که عمری بیش از دو برابر الشرع دارد، مقایسه و بازخوانی می‌کنیم تا دریابیم مردی که ۴۶ سال است بالا و پایین سیاست را زیر پا گذاشته، حتی یک‌دهم الشرع جوان از سیاست سررشته ندارد.

در همان ساعاتی که بشار الاسد به درودیوار می‌زد و از دمشق به لاذقیه پر می‌کشید و از آنجا به پایگاه حمیم می‌رفت تا با کمک روس‌ها به مسکو پرواز کند، درست در همین ساعات، مشاوران چپ و راست و وزیران خامنه‌ای از عراقچی تا لاریجانی‌ها و سلامی گرفته تا سرلشکر باقری به‌صراحت از شکست مخالفان اسد و پیروزی جبهه مقاومت می‌گفتند .

البته خود خامنه‌ای هم چنین تحلیل می‌کرد: «نباید تردید کرد که آنچه در سوریه اتفاق افتاده، محصول یک نقشه مشترک آمریکایی و صهیونیستی است. بله یک دولت همسایه‌ سوریه نقش آشکاری را در این زمینه ایفا می‌کند، ایفا کرد، الان هم ایفا می‌کند‌. این را همه می‌بینند، ولی عامل اصلی توطئه‌گر و نقشه‌کش اصلی و اتاق فرمان اصلی در آمریکا و رژیم صهیونیستی است. قرائنی داریم. این قرائن برای انسان جای تردید باقی نمی‌گذارد.»

«البته این مهاجمینی که گفتم هر کدام یک غرضی دارند. اهدافشان با هم متفاوت است، بعضی‌ها از شمال سوریه یا جنوب سوریه دنبال تصرف سرزمین‌اند، آمریکا به دنبال این است که جای پای خودش را در منطقه محکم کند، اهدافشان این‌ها است و زمان نشان خواهد داد که ان‌شاالله هیچ کدام به این هدف‌ها نخواهند رسید. مناطق تصرف‌شده‌ سوریه به وسیله جوانان غیور سوری آزاد خواهد شد؛ شک نکنید این اتفاق خواهد افتاد. جای پای آمریکا هم قرص نخواهد شد. به توفیق الهی، به حول و قوه الهی، آمریکا هم به وسیله جبهه مقاومت از منطقه اخراج خواهد شد.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

سه روز بعد، «مقام معظم» در اوج کلافگی به دلیل دیدن رقص و پایکوبی مردم سوریه در پی سرنگونی بشار، بی‌آنکه واژه‌ای در محکومیت پدر و پسر بعثی بر زبان آورد، همچنان در شیپور نفاق می‌دمد و می‌گوید: «ایجاد فرصت‌ها از دل تهدیدها در گرو هوشیاری، احساس مسئولیت و عمل به وظایف فراهم می‌شود. مطمئن باشید فردای منطقه از امروز آن بهتر خواهد بود. پیش‌بینی می‌کنیم مجموعه‌ای قوی و شرافتمند در سوریه نیز سر برآورد. چرا که امروز جوانان سوری چیزی برای از دست دادن ندارند. مدرسه، دانشگاه، خانه و خیابان آن‌ها ناامن است. بنابراین باید با قوت اراده در مقابل طراحان و مجریان ناامنی بایستند و بر آن‌ها فائق آیند.»

خامنه‌ای شکست‌خورده و با درکی نادرست سرانجام در پنجمین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، برخلاف شیوه همیشگی، دیگر طاقت مجامله و مصلحت‌جویی نداشت، پس به سیم آخر زد: «آمریکا و متحدانش سرانجام با ذلت از این منطقه خارج خواهند شد. آمریکا و اسرائیل و کشورهای خارجی به خاک سوریه تعرض کرده‌اند و نمی‌توانند در این کشور بمانند و در برابر جوان‌های سوری مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند.»

خامنه‌ای از جوانان مومنی می‌گوید که از جولان تا حلب و از حما تا لاذقیه و البته دمشق به رقص و پایکوبی مشغول‌اند و سرنگونی اسد و بعثی‌های جنایتکار را جشن گرفته‌اند .

خامنه‌ای حتی نوشته‌های سایت دیپلماسی برادر عروسش، صادق خرازی، را هم نمی‌خواند؛ جایی که بعضی از دیپلمات‌های قدیمی رژیمش از چند ماه پیش سقوط بشار الاسد را حتمی می‌دانستند.

او از جوانان «مومن» سخن می‌گوید که مادران و پداران داغدار با اشک و ناله جنازه ده‌ها هزارشان را در گورهای جمعی و زندان‌های مخوف یافته‌اند. می‌گوید: «اقتدار ملی در هر کشوری عواملی دارد که باید حفظ کرد. از اشتباه‌های بزرگ برخی کشورها این است که عوامل ثبات و اقتدار را از عرصه خارج می‌کنند، مجموعه جوانان مومنی که حاضرند جانشان را فدا کنند، عوامل ثبات و اقتدارند.»

رهبر جمهوری اسلامی انگار آدرس جوانان مومن را گم کرده است. همان جوانان مومنی که در جنبش‌های سال‌های اخیر خانه پدری با جانشان در برابر رژیم او ایستادند. بختیاری‌ها، شکاری‌ها، حمیدرضا‌ها و مهساها و صدها تن دیگر که هنوز در زندان‌های خامنه‌ای در سخت‌ترین شرایط به سر می‌برند.  

دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مقاله لزوماً سیاست یا موضع ایندیپندنت فارسی را منعکس نمی کند.

بیشتر از دیدگاه