از ماه اکتبر که دولت بایدن اعمال سخت‌گیرانه تحریم‌های نفتی ایران را آغاز کرد، تحویل نفت خام ایران به چین‌ــ که تقریبا تمام نفت ایران را می‌خرد‌ــ یک‌چهارم کاهش یافته و به ۱.۳ میلیون بشکه در روز رسیده است. به گزارش اکونومیست، این در حالی است که بارگیری نفتکش‌ها از ایران همچنان ادامه دارد و در نتیجه، اکنون حدود ۲۰ میلیون بشکه نفت خام در دریا معطل مانده است که بیشتر آن‌ها در نزدیکی سواحل مالزی و سنگاپور قرار دارند.

اکونومیست در ادامه می‌نویسد آمریکا در روزهای پایانی ریاست‌جمهوری بایدن، روسیه را نیز تحت تحریم‌های نفتی جدید قرار داده است. اما جمهوری اسلامی ایران با تهدید بزرگ‌تری روبرو است. دونالد ترامپ همچنان در مورد تحریم روسیه مردد است اما به خفه کردن منابع مالی جمهوری اسلامی متعهد است.

جو بایدن در بیشتر دوران ریاست‌جمهوری‌اش از تجارت پررونق نفت ایران چشم‌پوشی کرد. سپس در اکتبر ۲۰۲۴، بایدن تغییر مسیر داد و وزارت خزانه‌داری آمریکا ۵۵ نفتکش را به فهرست سیاه مرتبط با ایران اضافه کرد، که به گفته همایون فلک‌شاهی از شرکت داده‌پردازی کپلر، این رقم معادل یک‌سوم به‌اصطلاح «ناوگان تاریک» مسئول حمل نفت خام ایران است.

منابع آگاه دولت می‌گویند مقام‌های آمریکایی دریافته‌اند که رویکرد نرم آن‌ها در قبال جمهوری اسلامی شکست خورده است.

به نوشته اکونومیست، در شرایطی که جمهوری اسلامی به‌دلیل حملات اسرائیل به حماس و حزب‌الله و سقوط بشار اسد در سوریه تضعیف شده است، عرضه جهانی نفت افزایش و تقاضا کاهش یافته است، که احتمال آسیب اعمال تحریم‌ها به مصرف‌کنندگان آمریکایی را کاهش می‌دهد. در هر صورت، بنزین گران‌تر مشکلی خواهد بود که دولت ترامپ باید با آن مواجه شود.

در حال حاضر، جمهوری اسلامی سخت در تلاش است تا نفتکش‌هایی را که در فهرست سیاه قرار گرفته‌اند با نفتکش‌های «پاک» جایگزین کند، اقدامی که در آن تجربه دارد. اما ناوگان تاریک جهانی آن‌قدر بزرگ شده است‌ــ و اکنون بیشتر صادرات نفت روسیه را جذب می‌کند‌ــ که ممکن است کشتی‌های کافی برای استخدام وجود نداشته باشد، به‌ویژه که روسیه نیز برای جایگزینی نفتکش‌هایی که آمریکا هفته گذشته در فهرست سیاه قرار داده بود، به کشتی‌های جدید نیاز دارد.

با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، دولت او در اولین گام می‌تواند نفتکش‌ها و تاجران بیشتری را به فهرست تحریمی وزارت خزانه‌داری اضافه کند. 

به گفته منابع مطلع، تیم ترامپ در حال بررسی اقدامی بزرگ‌تر است که به چین اعلام کند آمریکا هر بندری که نفت ایران را دریافت کند تحریم خواهد کرد. تهاجمی‌ترین گزینه می‌تواند اعمال تعرفه‌های سنگین بر چین باشد تا زمانی که دولت این کشور با اجرای ممنوعیت واردات نفت ایران و سایر شرایط موافقت کند.

به گفته رابرت مک‌نالی، مشاور سابق جورج دبلیو بوش، به‌کارگیری چنین تاکتیک‌هایی می‌تواند صادرات نفت خام ایران را تا تابستان ۱ میلیون بشکه در روز کاهش دهد.

در سناریویی به‌نسبت خوش‌بینانه، مازاد عرضه جهانی و ظرفیت تولید اضافی می‌تواند افزایش بهای نفت را به ۵ تا ۱۰ دلار در هر بشکه محدود کند، که ممکن است برای مصرف‌کنندگان آمریکایی پذیرفتنی باشد، و در عین حال به تولیدکنندگان نفت شیل این کشور کمک می‌کند.

در یک سناریو بدبینانه، جمهوری اسلامی ممکن است با حمله به دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس واکنش نشان دهد‌ یا حتی تنگه هرمز را مسدود کند‌ــ آبراهی که ۳۰ درصد نفت خام و ۲۰ درصد گاز طبیعی مایع جهان از آن عبور می‌کند. ممکن است آمریکا در پاسخ نیروی دریایی‌اش را به منطقه اعزام کند.

رهبران جمهوری اسلامی بارها گفته‌اند که اگر نتوانند نفت صادر کنند، هیچ کشور دیگری هم نخواهد توانست. اگر تحت فشار قرار بگیرند، ممکن است به اقدام‌های ناامیدانه متوسل شوند. 

اکونومیست در پایان می‌نویسد هرگز زمانی بهتر از اکنون برای حمله اقتصادی به جمهوری اسلامی وجود نداشته است، اما به‌معنای ایمن بودن این گزینه نیست.